استراتژی ادغام کسب و کارها | مزایا و معایب آن

استراتژیمسیردیزاینر

ادغام‌ سازمانی یکی از مؤثرترین راه‌های افزایش سود و بهره‌وری شرکت است. ادغام‌ قراردادهای کاری در ابعاد بزرگ و با سود دوجانبه است؛ منظور از استراتژی ادغام عمودی این است که یک شرکت، کسب و کارهای بالادستی یا پایین‌دستی خود را خریداری کرده و در فعالیت‌های خود ادغام کند.

اگر در حال تحقیق و یا راه اندازی کسب‌و‌کار هستید یا به‌زودی ادغام را تجربه می‌کنید، ممکن است به یادگیری درباره‌ی مؤلفه‌های ادغام موفق علاقه‌مند باشید. در این مطلب، اصطلاح «ادغام» را تعریف می‌کنیم، تفاوت‌های ادغام (Merger) و اکتساب (Acquisition) را بررسی می‌کنیم و ۵ نوع متفاوت ادغام را توضیح می‌دهیم.

ادغام چیست؟ 

[um_loggedin]] ادغام ترکیب دو شرکت یا کسب‌و‌کار مجزا در یک شرکت واحد است. توافق بین شرکت‌ها متفاوت است، اما هدف آن‌ها همواره ایجاد واحد جدیدی است که قدرت‌مندتر از دو واحد مستقل است. شرکت‌ها به دلایل مختلفی دست به ادغام می‌زنند؛ ادغام‌ها می‌توانند پایگاه مشتریان شرکت را گسترش دهند، ارزش بازار آن‌ها را افزایش دهند و کاستی‌های موجود در توانایی‌های تولید را برطرف کنند. در حالت ایدئال، ارزش‌های سهام‌داران هر دوی شرکت‌ها، در حین و پس از ترکیب، افزایش می‌یابد.

شرکت‌ها اغلب ترکیب می‌شوند تا مزیت رقابتی بیش‌تری پیدا کنند؛ برای مثال، ممکن است دومین و سومین برندهای بزرگ آب‌معدنی تصمیم بگیرند که برای رقابت موفق با اولین برند، در هم ادغام شوند. ادغام خوب با فراهم کردن دسترسی بیش‌تر به منابع، مشتریان، محصولات، تکنولوژی و دارایی‌های دیگر، به هر دو طرف ماجرا سود می‌رساند.

بحث استراتژی ادغام را با یک مثال آغاز می‌کنیم تا صورت مسئله شفاف‌تر شود و سپس از جنبه‌های مختلف به آن خواهیم پرداخت:

فرض کنیم شما یک ناشر دانشگاهی هستید و کتاب‌های درسیِ دانشگاهی را منتشر و عرضه می‌کنید.

می‌دانید که فعالیت در عرصه‌ی نشر دانشگاهی در مقایسه با سایر زیرمجموعه‌های نشر، دو ویژگی مهم دارد. یکی این‌که جدا از رونق و رکود فصلی (شروع و پایان ترم‌های دانشگاهی)، رونق و رکود بلندمدت در آن کمتر دیده می‌شود. چون به هر حال، مستقل از شرایط اقتصادی، عده‌ی زیادی از دانشجویان مجبورند کتاب‌های مورد نیازشان را تهیه کنند.

ویژگی دیگر هم، ابهام کمتر در برآورد تقاضاست (تقاضای فیزیک هالیدی را راحت‌تر از یک کتاب شعر و دلنوشته می‌توان تخمین زد).

بنابراین می‌توان گفت شما نوعی ثبات نسبی را در صنعت خود تجربه می‌کنید.

فرایند کار به این شکل است که:

• شما متن کتاب‌ها را از نویسندگان می‌گیرید.
• آن‌ها را ویرایش و صفحه بندی می‌کنید.
• مجوز چاپ را از وزارت ارشاد دریافت کرده و سپس کتاب را به چاپخانه می‌سپارید تا آن را برایتان چاپ کند.
• آخرین مرحله سپردن کتاب به دست پخش‌کنندگان است که فرض می‌کنیم ۳۰ تا ۴۰ درصد قیمت پشت جلد به آن‌ها تعلق می‌گیرد.

حالا فرض کنید همکاران‌تان دو پیشنهاد مطرح می‌کنند:

 چرا خودمان یک شرکت پخش تأسیس نمی‌کنیم؟ با این کار، سود عملیات پخش هم دست خودمان می‌ماند؟

 حالا که بازار را می‌شناسیم و هر سال مشتری داریم، چرا چند مترجم به عنوان کارمند ثابت استخدام نمی‌کنیم که مجبور نشویم تا سال‌ها، حق‌التالیف و حق‌الترجمه پرداخت کنیم؟

با این کار، قدرت نظارت و تسلط‌مان هم روی همه‌ی مراحل کار افزایش پیدا می‌کند. چون از لحظه‌ی اول ترجمه تا لحظه‌ی آخر در ویترین کتابفروشی‌ها، دست خودمان است و زیر چتر خودمان قرار می‌گیرد.

اجازه بدهید زنجیره ارزش فعالیت انتشارات را ترسیم کنیم تا بیشتر بر روی فضای مسئله مسلط شویم:

توجه داشته باشید که ادغام عمودی یا افقی، به شیوه‌ی ترسیم نمودار ما ربط ندارد.

زمانی که کسب و کارهای مشابه و هم‌رده در هم ادغام می‌شوند، ادغام افقی به وجود آمده است و زمانی که یک کسب و کار، با فعالیت‌های بالادستی یا پایین‌دستی خود ادغام می‌شود، ادغام عمودی (Vertical Integration) شکل گرفته است.

در این‌جا، تهیه‌ی متن اولیه‌ی کتاب، فعالیت بالادستی است و پخش و فروش، فعالیت‌های پایین‌دستی محسوب می‌شوند.

همین‌جا قرار می‌گذاریم که اگر با ادغام، به محصول نهایی و مشتری نزدیک‌تر شوید، آن را ادغام رو به جلو (Forward Integration) می‌نامیم و اگر به سمت لایه‌های اولیه (بالادستی) بروید، آن را ادغام رو به عقب (Backward Integration) در نظر می‌گیریم.

مثالی دیگر:

فرض می کنیم یک کارخانه داروسازی تولید کننده محصول نهایی مثل قرص یا آمپول داریم. تا الان این کارخانه فقط تولیدکننده Finished product بوده و ماده موثره و مواد جانبی رو از کارخانجات دیگه خریداری می کرده و محصول نهایی رو هم به شرکتهای پخش میداده که در سطح داروخانه ها توزیع کنند.
ایجاد کارخانه ماده موثره و مواد جانبی ادغام رو به عقب، و ایجاد شرکت پخش دارویی، ادغام رو به جلوست.

تفاوت ادغام و اکتساب چیست؟

ادغام‌ها و اکتساب‌ها دربردارنده‌ی مفاهیم و ملاحظات مشابهی هستند، اما تفاوت‌های مهمی نیز دارند:

ادغام Mergers 

تفاوت کلیدی ادغام و اکتساب به مفهوم هویت برند برمی‌گردد. در ادغام، دو طرف به هم ملحق می‌شوند و دیگر به عنوان واحدهای مستقل وجود ندارند. آن‌ها به جای این‌که هویت‌های مستقل خود را حفظ کنند، نام و برند جدیدی را خَلق می‌کنند که دربردارنده‌ی دو شرکت است. ادغام‌ها معمولا برای این طراحی می‌شوند که با افزایش ارزش از طریق یکی شدن، برای هر دو طرف درگیر سود داشته‌باشند. در ادغام، به جای این‌که یکی از شرکت‌ها کنترل دیگری را بر عهده بگیرد، هر دو شرکت برای افزایش سود و تأثیر‌گذاری‌شان فداکاری می‌کنند.

اکتساب  Acquisition

اکتساب‌ها به‌ اندازه‌ی ادغام‌ها سود دوجانبه ندارند. در اکتساب، معمولا شرکتی شرکت دیگری را می‌خرد و دارایی‌های آن را جذب می‌کند. در این مورد، شرکت جذب‌شده معمولا هویت خود را از دست می‌دهد و در شرکت جذب‌کننده ترکیب می‌شود. اکتساب‌ها به صورت کلی بیش‌تر نوعی خرید هستند تا توافق. شرکت جذب‌کننده در واقع سهام ممتاز شرکت دیگر را می‌خرد تا معامله را تکمیل کند.

ادغام چگونه کار می‌کند؟

جمع‌بندی

در موقعیت‌های بسیاری، ادغام می‌تواند برای طیف وسیعی از شرکت‌ها، تصمیم سودآوری باشد. اگر هر دوی شرکت‌ها موافق سود بیش‌تر باشند، ترکیب می‌تواند گام مهمی در راستای افزایش بهره‌وری و ارزش بازار باشد. ادغام‌ها می‌توانند ریسک داشته‌باشند، زیرا به منظور فراهم ‌کردن شرایط برای ترکیبی با سود دوجانبه، هر دوی شرکت‌ها باید به مذاکره و مصالحه پایبند باشند؛ با این حال، اگر شرکت جدید سود و دسترسی را افزایش داد و تبدیل به رقیب تأثیر‌گذارتری در صنعت خود شد، می‌توان ادغام را موفق در نظر گرفت.