تایپوگرافی | Typography
شاید انسان های محدودی باشن که علاقمند به یک رشته خاص می‌شن و در اون عمیق می‌شن،اونقدر عمیق که از دل اون رشته یک رشته جدید خلق می‌کنن!تایپو گرافیست ها برای من این شکلی‌ن! در این درس می‌خوایم کمی با رشته تایپوگرافی آشنا بشیم و عینک تایپوگرافیستی به چشم بزنیم، با دیزاین کلاب همراه باشید.
واژه‌ی تایپوگرافی (Typography)، دارای ریشه‌ی یونانی است. این واژه از دو بخش تایپوس (Typos) و گرافیا (Graphia) تشکیل شده است. واژه‌ی تایپوس به «شکل» و گرافیا به معنای «نوشتن» است. اگر این واژه را در کنار هم قرار دهیم به ترکیب شکل‌نویسی یا شکل‌نگاری خواهیم رسید.
این هنر مفهومی است که از اولین روزهای زندگی انسان با او همراه بوده، از نقاشی‌های درون غار تا هنرهای خیابانی جدید، این مفهوم گسترده همواره در طول تاریخ مهمان ما بوده و طی زمان دستخوش تغییرات بسیاری شده است، امروزه، معنای هنر تنها به نقاشی‌های زیبا یا خطاطی نستعلیق ختم نمی‌شود، بلکه در قالبی جدید به خدمت کسب‌وکارها در آمده است. تایپوگرافی یکی از اشکال جدید هنر است که توانایی بالایی در انتقال مفاهیم گوناگون به مخاطبانش دارد؛ به همین خاطر است که این هنر نو، به ابزار موردعلاقه‌ی طراحان لوگو و صاحبان کسب‌وکار تبدیل شده است؛
تاریخچه‌ی مختصری از تایپوگرافـی
تاریخچه‌ی تایپوگرافی به قرن‌ها پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد، حتی می‌توان می‌توان اولین تلاش‌های بشر برای بیان مفاهیم را نوعی تایپوگرافی درنظر گرفت. اما شروع رسمی استفاده از تایپوگرافی، زمانی بود که بشر شروع به ضرب فلزهای گوناگون به عنوان واحد پول برای داد و ستد کرد؛ قبل از این که ماشین چاپ توسط “یوهانس گوتنبرگ” ساخته شود در قرن13 میلادی در اروپای قرون وسطاکسانی بودند که از تایپوگرافی در قالب های سفالی تک حروف برای ساختن نوشته های روی دیوار استفاده می کردند، در اواخر قرن نوزدهم میلادی تایپوگرافی مدرن توسط فعالیت هنرمندانی نظیر باهاوس و تیش هولد مطرح شد. به طور مثال باهاوس با حروف نگاری جدید، اصول و قواعد صفحه آرایی را در هم شکست و عناصر تزئینی و ترکیب بندی متقارن را کنار گذاشت و به جای یک صفحه کلاسیک، که از قوانین خاصی پیروی می کند، باشد، از حروفی استفاده کرد که ساخته ذهن خودش بودکه خط های زمینه سیاه و قرمز برای بیشتر دیده شدن در صفحه استفاده کرد تا بیننده را جذب کار خودش کند. در ابتدا استفاده این حروف را غیر معمول می دانستند اما با گذشت زمان این روش به اصولی قابل تحسین شناخته شد.
در طول قرن‌ها تایپوگرافی از شکلی به شکل دیگر مورد استفاده قرار گرفت و درنهایت در قرن بیستم، به کمک کدهای کامپیوتری وارد زندگی روزمره‌ی بشر شد.
تعریف تایپوگرافـی
تایپوگرافی، هنر تنظیم و چینش حروف در کنار یکدیگر است. به بیان دیگر، تایپوگرافی وظیفه‌ی خوانا و زیباسازی متون نوشتاری را برعهده دارد. این تکنیک با دستکاری عناصر گوناگونی از متن، همچون فاصلهی بین حروف، شکل نوشتاری حروف، فضای خالی اطراف آنها و … کلمات را به عنصر بصری جذابی تبدیل میکند که توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب خواهد کرد.
عناصـر تایپوگرافـی
تمامی اجزایی که باعث می‌شوند یک کلمه از نظر بصری برجسته و زیبا دیده شود، عناصر تایپوگرافی نام می‌گیرند. عناصر تایپوگرافی با توجه به نوع کارکردشان در دو دسته‌ی عناصر بنیادی و عناصر پیشرفته قرار خواهند گرفت. درادامه به بررسی این دو دسته‌بندی اصلی از عناصر تایپوگرافی می‌پردازیم.
عناصر بنیادی
– تایپ‌فیس (Typefce) یا طرح حروف: این اصطلاح به نام طرح کاراکترهای متن اشاره دارد.Arial و Helvetica دو نمونه از متداول‌ترین تایپ‌فیس‌ها هستند.
– فونت: به طرح خاصی از تایپ‌فیس‌ها که دارای ارتفاع و پهنای مشخصی است، فونت گفته می‌شود. Courier، Calibri، Tahoma، Times New Roman شناخته شده‌ترین فونت‌ها در دنیای نوشتاری هستند.
– ارتفاع کاراکتر (x-height): همانطور که گفتیم، هر تایپ‌فیس دارای اندازه‌ی مشخصی است، به ارتفاع هر کاراکتر x-height گفته می‌شود. طراحان باید در هنگام استفاده از دو تایپ‌فیس متفاوت به ارتفاع آنها دقت کنند و کاراکترهایی با ارتفاع یکسان انتخاب کنند.
– پهنای تنظیم‌شده‌ی کاراکتر: پهنای تنظیم‌شده به فضای اشغال شده توسط کاراکتر و فضای حائل هریک از آنها اطلاق می‌شود.
بد نیست بدانید که سیستم خاصی برای اندازه‌گیری حروف وجود داد که به سیستم امتیازدهی معروف است. در این سیستم یک امتیاز مساوی با ۴.۴ سانتی‌متر و ۱۲ امتیاز مساوی با یک پیکاست.
عناصر پیشرفته تایپوگرافی
– فاصلهی بین خطوط (Leading): لیدینگ یا فاصلهی بین خطوط، به فضای موجود بین یک خط با خطوط بالایی و پایینی خود گفته می‌شود. بیشتر انتشاراتی‌ها فاصلهی بین خطوط را چیزی حدود ۱.۲۵ تا ۱.۵ برابر اندازه‌ی کاراکتر استفاده‌شده در نظر می‌گیرند.
– فاصلهی بین کاراکترها (Tracking): به فاصله‌ي بین کاراکترها ترکینگ یا فاصلهی بین حروف گفته می‌شود.
– فاصلهی بین کاراکتر و حروف (Kerning): کرنینگ نیز شبیه به ترکینگ عمل میکند با این تفاوت که به فاصلهی بین کاراکتر و حرف از یکدیگر اطلاق می‌شود.
– طول خط: به طول استاندارد متن گفته می‌شود که توسط حاشیه‌های صفحه کنترل می‌گردد.
– سلسله مراتب: سلسله مراتب با سایزبندی عنوانها و زیرعنوان‌‌ها خواننده را در طول متن هدایت میکند. طبق قوانین سلسله مراتب تایپوگرافی، عنوان اصلی با اندازه‌ی بزرگ، زیرعنوان‌‌ها با اندازه‌ی متوسط و متن اصلی با اندازه‌ی کوچک نوشته می‌شوند.
– اندازه: معیار اصلی نشان‌دهنده‌ی سلسله مراتب در متن است و با کمک رنگ‌ها، ابعاد و فاصله‌‌ها مشخص می‌شود.
کاربردهای تایپوگرافی
گفتیم که هدف اصلی تایپوگرافی تنظیم چینش حروف و کاراکترهای متن، به گونه‌‌ای است که متن را برجسته، خوانا و زیبا جلوه دهد. به همین منظور در عصر حاضر شاهد کاربردهای گوناگون این هنر نوین هستیم.
از حروف‌چینی روزنامه‌‌ها گرفته تا کارهای دم‌دستی‌تری همچون خطاطی، می‌توان ردپایی از تایپوگرافی را در هر زمینه‌ای که با حروف و متون سر و کار دارد، مشاهده کرد. اما برای آشنایی هرچه دقیق‌تر شما با کاربردهای تایپوگرافی، چند مورد از مهم‌ترین زمینه‌های استفاده از تایپوگرافی را درادامه معرفی می‌کنیم:
- – طراحی اسناد
- – ساخت ارائه‌ها
- – طراحی نقشه‌ها و عنوانها
- – طراحی لباس
- – طراحی صنعتی لوازم خانگی و مصرفی
- – استفاده در انتشار اشعار مدرن
- – طراحی ابزارهای مرتبط با خودرو
- – تقویت برند
- – افزایش تعامل مصرف‌کننده با برند
- – بهبود تجربه‌ی کاربری
تفاوت بین فونت و تایپ فیس
یکی از اشتباهات بزرگ، هنگام صحبت کردن در مورد فونت، یکی دانستن فونت با تایپ فیس و یا هم معنی شمردن این دو است.
بسیاری از کارشناسان تایپوگرافی معتقدند که افراد مبتدی در مورد استفاده‌ی فونت به جای تایپ فیس اشتباه می‌کنند.
برای بسیاری از ما که فونت‌ها را فقط با برنامه‌ی ورد مایکروسافت میشناسند، درک تفاوت بین این دو واژه می‌تواند گیج کننده و مبهم باشد. به طور خلاصه: یک فونت چیزی است که شما از آن استفاده می‌کنید و یک تایپ فیس چیزی است که می‌بینید.
برگردیم به روزهای خوب چاپ آنالوگ، هر صفحه با تلاش بی وقفه در فریم‌هایی با حروف سربی درست می‌شد. که در جوهر غلت خورده، و سپس آن را بر روی یک قطعه کاغذ تمیز چاپ می کردند. که این خود نوعی صفحه آرایی بود. چاپگرها به هزاران فونت سربی فیزیکی نیاز داشتند، که هریک از آنها برای چاپ یک حرف نقشی را ایفا می‌کرد. اگر می‌خواستید حروف Garamond ( اسم فونت) را چاپ کنید، شما به بلوک‌های فونتی مختلف با اندازه‌های مختلف نیاز داشتید .فونت ها با این اندازه ها شناخته می‌شدند، به طور مثال:(10 نقطه، 12 نقطه، 14 نقطه، و غیره) و وزن (با حروف درشت، سبک، متوسط) .
این جایی بود که می توان از فونت و تایپ فیس استفاده کرد. در مثال بالا، Garamond یک تایپ فیس است، اما فونت کاملا چیز دیگری بود. فونت زیر مجموعه ای از بلوک ها را توضیح میداد که در آن حروف بسیاری شرح داده شده بود. هر فونت تجسم یک اندازه و وزن خاص بود. به طور مثال فونت Garamond بولد در سایز 12نسبت به فونت Garamond نرمال در سایز 8 تفاوت داشت. همچنین فونت کج Times New Roman در سایز24 با فونت Times New Roman در سایز 24 متفاوت بود.
تمایز بین این دو اصطلاح، و فرآیندهای هریک از آنها، با ظهور نشر رومیزی گل آلود شد. فونت که دیگر هزاران بلوک کوچک متحرک نبود، تبدیل به کاراکترهای کامپیوتری دیجیتال شد که به صورت پویا با سرعت به جهت بالا و پایین حرکت میکردند و خود را به هر اندازه و یا وزنی که کاربران می خواستند درمی آوردند. بنابراین تمایز بین فرآیند و نتیجه پایانی مانند سحر و جادو برای همه‌گان ناپدید شد.
حس بسیار عالی باز کردن صفحه مایکروسافت ورد و درخواست شما برای انتخاب یک فونت، نه تایپ فیس (از منظر طراحان مایکروسافت) فراگیر شد. در هر زمان هرکس می توانست از یک فونت خاص و دل خواه خود استفاده کند.
میلیون ها نفر از کاربران کامپیوتر هیچ وقت در مورد فونت فکر نکرده اند، جز زمانی که به فونت ایمیل خود و یا کارت تبریک تولد خود فکر کرده باشند و از منظر آنها دنیای فونت برای ایجاد نگاهی تازه در ارتباطات بوجود آمده است و یک مکانیزم نیست.
آیا دیگراصلا مهم نیست؟
حتی در میان حرفه ای ها، برای بسیاری افراد دیدگاهی رو به رشد است که فونت و تایپ فیس را می توان به جای یکدیگر مورد استفاده قرار داد. این وسط تنها کارشناسان واقعی هستند که در این مورد نگرانی دارند.
برای اکثر افراد در بیشتر مواقع، این عبارات بدون هیچ مشکلی به جای هم به کار برده می‌شود. یکی از کارشناسان می گوید: در طراحی وکاربرد فونت تفاوت فونت‌ها دارای اهمیت است، بدیهی است که در زمینه‌هایی شامل گرافیک و دیزاین، توسعه نرم افزار و یا طراحی وب سایت نیز اهمیت آن نمود پیدا میکند.
Gary Hustwit ، مدیر Helvetica، با این نظرموافق است. “اکثر مردم به غیر از طراحان فقط از لفظ فونت استفاده می کنند،” Hustwit می گوید. این یک پدیده در بین نسلی از بین طراحان گرافیک نیز رایج است.
خلاصه کلام این که حتی کارشناسان موافقند که: تایپ فیس و فونت را می توان به جای یکدیگر در این مورد استفاده می شود. اما اگر شما در سراسر عالم تنها کسی هستید که ین تفاوت آزار دهنده فکر شما را مشغول و نگران میکند، فقط این را به خاطر داشته باشید که: تفاوت بین فونت و تایپ فیس همان تفاوت بین آهنگ‌ها و آلبوم است. قبلی بعدی را تشکیل می دهد. این را به خاطر داشته باشید و به کار خود به خوبی ادامه دهید.
اصول طراحی تایپوگرافی
برای اینکه بتوانید تایپوگرافی حرفه‌ای و خلاقانه‌ای تولید کنید، پیش از هرچیز باید با قوانین آن آشنا باشید. به همین منظور، درادامه ۵ اصل طراحی تایپوگرافی را به شما معرفی خواهیم کرد:
– رعایت تعادل به‌گونه‌ای که ساختاری همیشگی ایجاد کند
– داشتن سلسله مراتبی که تشکیلات و مسیر حرکت‌تان را مشخص کند
– ایجاد کنتراست (تضاد) برای تاکید بر نکات مهم
– استفاده از المان تکرار برای ایجاد حس سازگاری و آشنایی
– تنظیم ترازها برای ایجاد تصویری قدرتمند و ساختاریافته
در کنار رعایت این اصول، همیشه باید به تصاویری که توسط کلمات‌تان خلق شده‌اند توجه کنید. ذهن‌تان را به چالش بکشید و سعی کنید به جای دیدن پیام کلمات‌تان، چهره‌ی آنها را ببینید.
اهمیت استفاده از تایپوگرافی
حتما تا اینجای کار متوجه شده‌اید که طراحی تایپوگرافی تنها به انتخاب فونت‌های زیبا و خوش‌رنگ محدود نمی‌شود و گستره‌ی وسیع‌تری را در بر می‌گیرد. در دنیای امروز که دسترسی به فضای وب بیش از پیش ساده شده است، تایپوگرافی خوب، می‌تواند یکی از ابزارهای حیاتی در طراحی رابط کاربری استاندارد باشد.
تایپوگرافی هوشمندانه سلسله مراتب بصری بسیار قدرتمندی ایجاد میکند که می‌تواند تعادل گرافیکی وب‌سایت شما را حفظ نماید و تم کلی محصول‌تان را تنظیم کند.
از دیگر وظایف تایپوگرافی، راهنمایی و هدایت کاربران، بهبود دسترسی و خوانایی وب‌سایت و اطمینان از خلق تجربه‌ای فوق‌العاده برای کاربر است. اما اهمیت استفاده از تایپوگرافی تنها به این نکات محدود نمی‌شود، بلکه موارد زیر اهمیت، دلایل اصلی اهمیت تایپوگرافی هستند:
– باعث شناخت برند شما می‌شود: تایپوگرافی خوب در کنار شکل دادن به هویت برندتان می‌تواند موجب شود که کاربران فیس‌تایپ‌های استفاده شده در وب‌سایت یا محصولات‌تان را به‌طور مداوم به برندتان ارتباط دهند. بنابراین طراحی تایپوگرافی منحصربه‌فرد و همیشگی به شما کمک میکند تا کاربران بیشتری را با خود همراه کنید، اعتمادشان را به دست آورید و نام برندتان را بالا ببرید.
– بر تصمیم‌گیری کاربران‌تان تاثیر می‌گذارد: تایپوگرافی می‌تواند تاثیر بسیار عمیقی بر درک کاربران از پیام متن شما داشته باشد. تایپوگرافی‌های چشمگیر نسبت به فونت‌های ضعیفی که توانایی انتقال پیام برندتان را ندارند، قدرت بیشتری در متقاعد کردن افراد دارند.
– توجه خوانندگان را به خود جلب میکند: تایپوگرافی خوب می‌تواند زمان باقی ماندن کاربران در صفحه‌ی شما را افزایش دهد. درصورتی که به‌خوبی طراحی شده باشد، تصویری تحریک‌کننده و به یاد ماندنی را برای کاربرانی که در حال بررسی برند شما هستند، به نمایش می‌گذارد.
نقش تایپوگرافی در طراحی هویت
شما به این سطح از محتوا دسترسی ندارید و یا وارد اکانت خود نشدید. بخشی از محتوا مختص اعضاء و مشترکین می‌باشد.
خرید یا تمدید اشتراک | ورود یا عضویت
.: برای دانلود کاتالوگ آشنایی بامحتوای دیزاین کلاب اینجا کلیک کنید :.
جمع بندی
تایپوگرافی خوب در کنار شکل دادن به هویت برند می‌تواند موجب شود که کاربران فیس‌تایپ‌های استفاده شده در وب‌سایت یا محصولات را به‌طور مداوم به برند ارتباط دهند. بنابراین طراحی تایپوگرافی منحصربه‌فرد به شما کمک میکند تا کاربران بیشتری را با خود همراه کنید، اعتمادشان را به دست آورید و نام برندتان را بالا ببرید.
مفید بود؟
