طراحی سمت کاربر | User Side Design
طراحی سمت کاربر یا طراحی کاربر محور یا توسعه مبتنی بر کاربر، یک چارچوب فرایندی است که در آن، در هر مرحله از فرایند طراحی، تعامل گسترده‌ای با کاربرهای واقعی محصول یا خدمات انجام می‌گیرد، که هدف آن تطابق محصول، خدمات یا فرایند طراحی شده، با کاربر آن می‌باشد. در طراحی کاربر-محور به مسائلی چون کاربردپذیری، ویژگی‌های کاربر، محیط، وظایف و گردش کار محصول، خدمات یا فرایند، توجه ویژه‌ای می‌شود.
طراحی سمت کاربر خود یک چتر رشته‌ای محسوب می‌شود و شامل گرایش های تخصصی تری مانند طراحی تجربه کاربری، طراحی رابط کاربری و طراحی رفتار کاربر می‌شود. طراحی سمت کاربر امروزه خود به گرایشی مهم از رشته‌های محصول محور شده است.
برای پرش به موضوع کلیک کنید:
سال‌های زیادی است که آنچنان به استفاده از رابط گرافیکی پی‌سی‌ها، لپ‌تاپ‌ها، گوشی‌ها و تبلت‌ها خو کرده‌ایم که این نوع رابط گرافیکی به نظرمان کاملا بدیهی و طبیعی می‌آید و تاریخ را فراموش می‌کنیم و فکر نمی‌کنیم که تا پیش از سال ۱۹۸۴، شیوه تعامل ما با کامپیوترها بسیار متفاوت از امروز بود:
C:>RUN autoexec.bat
اما ما چگونه از آنجا به رابط‌های گرافیکی نوینی مثل آنچه در آی‌پد می‌بینیم، رسیدیم؟
هدف از طراحی سمتِ کاربر آن است که تضمینی وجود داشته باشد تا زمانی که کاربران از محصول ما استفاده می‌کنند، بتوانند اطلاعات را در یک قالب ساده، خوانا و مرتبط مشاهده کنند و نحوه استفاده از آن را براحتی بیاموزند. طراحی کاربر محور، معمولا از این فرآیند چهار مرحله‌ای پیروی می‌کند:
- ✔درک کاربر
- ✔مشخص کردن نیازها
- ✔راه‌حل‌های طراحی
- ✔ارزیابی و تکرار
وظائف طراح سمت کاربر
توسعه دهندگان سمت کلاینت یا کاربر وظایف گوناگونی دارند که در ادامه به این تخصص ها اشاره کوتاهی می‌کنیم و در درس های جداگانه هرکدام را بررسی عمیق تر خواهیم کرد:
- طراحی رابط کاربری (User Interface)
- طراحی تجربه کاربری (User Experince)
- طراحی رفتار کاربر (User Behavior)
- بررسی ارگونومی محصولات (Ergonomic)
- ایجاد طرح‌بندی‌ها (Layout)
- افزودن فرم‌های اعتبارسنجی (ٰAdding Form Validation)
- افزودن عناصر بصری مانند رنگ، فونت و سایر موارد به محصول
هفت اصل طراحی کاربر محور
اکنون که به چیستی طراحی سمت کاربر پی بردیم، بیایید به مفاهیم مهمی که هنگام شروع کار باید در نظر داشته باشیم، بپردازیم.اصول مختلف در دنیای طراحی UX و UI و UB رایج هستند؛ همانطور که بنیاد طراحی تعاملی موافق است و از آنها به عنوان “قوانین، دستورالعمل‌ها، تعصبات و ملاحظات طراحی” برای راهنمایی طراحان یاد می‌کند. من این فرآیند را به هفت اصل پایه‌ی طراحی کاربر محور تقسیم کرده‌ام.
طراحی سمت کاربر در برنامه نویسی
به ساخت و ایجاد برنامه‌هایی که در یک وب سایت یا برنامه کاربردی تحت وب با کاربر تعامل دارند و مربوط به ظاهر و رابط کاربری آن می‌شوند، «برنامه نویسی سمت کلاینت یا کاربر» (Client-Side Programming) یا «اسکریپت نویسی سمت کلاینت یا کاربر» (Client-Side Scripting) می‌گویند. برنامه نویسی سمت کلاینت بخشی بسیار مهمی از یک برنامه کاربردی تحت وب به حساب می‌آید، زیرا اولین چیزی که کاربر در یک وب سایت یا وب اپلیکیشن با آن مواجه می‌شود، رابط کاربری آن است.
در واقع، برنامه نویسی سمت کلاینت شامل مواردی می‌شود که کاربر آنها را می‌بیند؛ از جمله متن‌ها، تصاویر، بخشی از رابط کاربری (User Inteface | UI) و هر گونه عملکردی که در مرورگر کاربر انجام می‌شود. زبان نشانه‌گذاری متن (Markup Language) مانند HTML و زبان استایل‌دهی به متن مانند CSS در مرورگرهای سمت کلاینت قابل تفسیر هستند.
به علاوه، بسیاری از توسعه دهندگان امروزی ترجیح می‌دهند که برنامه نویسی سمت کلاینت بیشتری در معماری برنامه‌های خود نسبت به برنامه نویسی‌های سمت سرور (Server-Side Programming) انجام دهند و پروژ‌های خود را طبق منطق برنامه‌های پویا پیاده‌سازی کنند. به همین دلیل، معمولاً برنامه و اپلیکیشن‌های مدرن در سمت کلاینت پیاده‌سازی می‌شوند. برنامه نویسی سمت کاربر اغلب با زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت (JavaScript) نوشته می‌شود. به برنامه نویسی سمت کلاینت، توسعه یا برنامه نویسی فرانت اند هم گفته می‌شود. اما باید به این نکته نیز توجه داشت که این دو اصطلاح دقیقاً به یک معنی نیستند.
پیچیدگی این موضوع به این حقیقت بازمی‌گردد که در دنیای مدرن و تکنولوژی، کاربران از دستگاه‌های مختلف با نمایشگر مختلف استفاده می‌کنند که توسعه دهنده را مجاب می‌کند معقول‌ترین تجربه کاربری را برای کاربر به وجود آورد که به همین جهت توسعه دهنده باید از اجرا شدن سایت در مرورگرهای مختلف(Cross-browser) و سکوهای مختلف(Cross-platform) اطمینان حاصل کند و همچنین این موضوع اهمیت توسعه در سمت کاربر را متذکر می‌شود.
جمع بندی
طراحی سمت کاربر می‌تواند فرآیندی گریزناپذیر برای شرکت‌ها و سازمان‌های محصول به نظر برسد، اما با در نظر گرفتن اصول کلیدی طراحی کاربر محور(User-Centered Design)، طراحان و کسب‌وکارها می‌توانند روی ساختن محصولاتی بهینه و کاربرپسند که مردم مشتاق استفاده از آنها هستند، تمرکز کنند.
هنر واقعی فرآیند طراحی کاربر محور زمانی به وجود می‌آید که یک سازمان بتواند نیازهای کاربر را با الزامات تجاری برای شرکت به تعادل برساند. پایبندی به اصولی گفته شد، در حالی که اهداف کلی شرکت را در ذهن دارید، اغلب فرمولی برای موفقیت شما در ساخت یک محصول بسیار مطلوب و موفق است که به سازمان کمک می‌کند تا به اهداف بلندمدت خود دست یابد.
طراحی کاربر محور، اخیرا در دنیای توسعه‌ی محصول محبوبیت پیدا کرده است. همه روزه، مزایای این فرآیندِ طراحی، توسط صنایع مختلف در حال دیده شدن هستند. با این حال، تغییر روش‌ها و ایدئولوژی‌های طراحی سنتی و عادت کردن به رویکردی متمرکز بر کاربران، می‌تواند برای سازمان‌ها کمی دشوار باشد. از سویی دیگر، داشتن درک کاملی از طراحی کاربر محور، چیستی آن، چرایی سودمندی آن و مفاهیم اصلی آن، می‌تواند برای شرکت‌هایی که به دنبال فرا گرفتن این رویکرد طراحی خلاقانه هستند، بازی را تغییر دهد.