دیزاینر به چه کسانی گفته میشه؟ | Designer
با تعریف گستردهای که از دیزاین کردیم در درس قبلی، باید متوجه شده باشد که ما اینجا با عمق زیادی به مسله دیزاین/طراحی/مهارت های دیزاینر و … نگاه میکنیم و حالا در اینجا میخوایم دیزاینر بودن رو مورد بررسی قرارش بدیم، ازونجایی که در کشور ما خیلی ها دیزاینر هارو طراح میدونن و طراح هارو دیزاینر.
نقش دیزاینرها در ۲۰ سال گذشته با توجه به ظهورمحصولات و نیازهای انسانی جدید تغییر شگفتی کرده است. با اینکه ممکن است درباره موقعیت های شغلی مانند وب دیزاینر یا طراح بصری یا دیزاینر داخلی ایده هایی داشته باشید. عنوان دیزاینر در زبان فارسی اصطلاح جدیدی است که معنای آن را افراد بسیاری نمی دانند؛ احتمالا به این دلیل که شغل دیزاینرها در بسیاری از مواقع با سایر مشاغل و مسئولیت ها در یک سازمان، همپوشانی پیدا میکند.
همانطور که از نام خانوادگی بسیاری از ما بر میآد، از گذشتههای دور، حرفه و مهارت بخش مهمی از هویت افراد اجتماعات انسانی رو شکل داده، امروزه با پیشرفت بدون مرز تکنولوژی، آیندهای مبهم و البته هیجانانگیز پیش روی ماست و فرصت ما برای تصمیمگیری در مواجهه با این فرصتها کوتاهتر از قبل شده.
ما اکنون بیش از پیش به پرورش و تمرین مهارتهامون نیاز داریم؛ مهارت دیزاین و اندیشیدن مانند یک دیزاینر . چرا که مهارتها مانند ابزارهای کاربردیِ ما در لحظات مختلف زندگی عمل کرده و هرچه بیشتر اونها رو در مواجهه با دنیای واقعی تمرین بدیم، در استفاده از اونها در بزنگاههای مورد نیاز خبرهتر خواهیم بود. دیزاین در شکلهای کاربردی گوناگون بروز پیدا میکنه.
یکی از اشتباهات ما اینه که وقتی به موضوعی نگاه میکنیم، روند رو نمیبینیم و صرفا نتیجه رو در نظر میگیریم. وقتی انسان موفقی رو میبینیم، به این فکر نمیکنیم که برای رسیدن به این جایگاه چه مسیری طی شده. وقتی دیزاینی موفق از یک اپلیکیشن یا وبسایت میبینیم، به این فکر نمیکنیم که چند نسخه طراحی شده تا به این محصول نهایی رسیده. فقط استفاده میکنیم و معتادش میشیم و در آخر هم نمیدونیم چرا؟!
دیزاین از دوبخشِ طراحی و تولید (فرم) تشکیل میشه و رسانه ها اغلب ، هنگامی که به معرفی یک تلفن همراه، یک بنا، لباس، اپلیکیشن و… میپردازند تنها فرم دیزاین رو مورد بررسی قرار میدن نه فرآیندیکه در پشت این فرم قرار داره، و همین هم باعث سردرگمی افراد میشه.
دیزاین وسیله ای برای برقراری ارتباطِ که از شیوه های مرسوم در روانشناسی ، معنا شناسی و دیگر زمینه های علوم سود میبره تا ویژگی های نمادین اشیائ طراحی شده رو بررسی و توصیف کنه؛
مارتی نیومئر”در کتاب خودش به نام کمپانی دیزاین محور” این تعریف رو برای “دیزاینر” پیشنهاد میده:
“هرشخصی که برای تغییر وضعیت موجود به وضعیت قابل بهبود، دست به اقداماتی بزنه، به دیزاین پرداخته و دیزاینره”
دیزاینر کیست؟ Designer
بعضی از افراد ممکنِ با شنیدن کلمه دیزاینر یاد اون خواننده رپ آمریکایی(+) بیفتن و شاید هم فکرکنین به کسانی که در حرفه معماری و دکوراسیون داخلی فعالیت دارن میگن دیزاینر و در بهترین حالت شاید فکر کنن منظور اینه که طرف طراحه! اما هیچکدوم ازین تعریف ها درست نیست و عمق کاری که دیزاینر ها انجام میدن رو نمیرسونه. در خلاصه ترین تعریف ممکن:
” دیزاینر کسیِ که در راستای رفع نیاز یک سری آدم ایدهپردازی میکنه و محصولی رو برای رفع اون نیاز تولید میکنه
اصلی ترین سوال دیزاینر “چه چیزی؟” و ” برای چه کسی؟“عه و وقتی به مرحله “چطور؟ ” میرسه کم کم وارد حیطه “طراحی ” میشه. دیزاینری یعنی تلاش عامدانه برای پیدا کردن مشکل و حل کردن اون به بهترین شکل.
- ما دوست داریم گوشی موبایلمون هم زیبا باشه و هم بهخوبی کار کنه و نیاز های روزمره مون رو برطرف کنه و هم بازی های مورد علاقه مون روی اون نصب بشه.
- یا یادتون هست در گذشته باز کردن درب کنسرو پراسترسترین کار دنیا بود؟ هر بار ممکن بود یکی از انگشتامون را از دست بدیم، تا اینکه شرکتهای قوطیسازی تصمیم گرفتند چیزی شبیه درب قوطیهای نوشابه روی کنسروها قرار بدن تا بهراحتی بتونیم اونها رو باز کنیم.
دیزاینری همینه یعنی یافتن مشکل و نیاز انسان ها و پاسخدادن به اونها به بهترین شکل، اگر ما سعی کنیم که به این یافتن و پاسخدادنِ همیشگی عادت کنیم، میتونیم دیزاینر بشیم و زندگی خودمون را هرلحظه دیزاین کنیم.
رشتههای دیزاین محور ترکیبی از علم، هنر و صنعت هستن و در عین حال با هرکدام تفاوت هایی هم دارن. که جلوتر بیشتر بهش میپردازیم اما تا به حال با خودتون فکر کردین:
– چرا هر روز ظاهر یخچال، ماشین لباسشویی،یا اتومبیلها تغییر میکنن؟
– چرا لوازمی مثل پوستکن میوه روز به روز مجهزتر و کاربردیتر به بازار عرضه میشن؟
– چه کسی به نیاز افراد نابینا فکر میکنه تا عصای بهتر و مناسبتری براشون بسازه؟
تمام این مباحث در حوزه دیزاین محصولات صنعتی و دیزاینرهای این رشته مطرح میشه؛ بحث پروداکت دیزاین (که در ادامه مسیر دیزاینر مفصل تر بهش خواهم پرداخت) فرآیند شناسایی افراد واقعی با مشکلات واقعی و استفاده از یک فرآیند تکرارشوندۀ انسانمحور برای ارائه و اعتبارسنجی راه حلهای مربوط به آن مشکلات است. در واقع پروداکت دیزاین به افراد کمک میکند تا به یک هدف خاص خود که در اینجا تولید یک محصول است برسند.
تعاریف دیزاینر در کتاب Designing the 21th century
- دیزاینری آفریدن چیزهایی است که زندگی انسان ها را بهتر کند.
Seymour Powell – کتاب: Designing the 21th century صفحه 452 - دیزاینری در مورد چگونه کار کردن اشیاء است نه شکل ظاهرشان.
James Dyson – کتاب: Designing the 21th century صفحه 140 - دیزاینری سراسر تجربه از زندگی است.
کریم رشید Karim Rashid – کتاب: Designing the 21th century صفحه 404 - دیزاینر، طراح رفتار، نه اشیاء
Isao Hosoe – کتاب: Designing the 21th century - تفکر دیزاینری یک تفکر خلاقانه است که جهت اثبات آن باید به پشتوانه مباحث علمی مسلح بود
فیلیپ استارک Phillipe stark - دیزاینری هنر ترکیب کردن نیازهای مصرف کننده با امکانات تولیدات صنعتی است.
Olavi Linden – کتاب: The world design
سر یخچال رفتن و نگاه کردن به «آنچه هست» و هوس پختن «چیزی متفاوت»، کاری است که اغلب اوقات دوست داریم انجام دهیم، اما جامعه و خانواده آنقدر از ریسک کردن و امتحان کردن ما را ترساندهاند که ترجیح میدهیم شکممان را با همان تخممرغ خالی سیر کنیم. جامعه و سازمان ها از ما میخوان هر روز تخممرغ بخوریم، اما دیزاین از ما میخواهد که شیطنت کنیم و با ترکیب مواد مختلف چیزهای جدیدی بسازیم.
دیزاینری چیزی شبیه به اینه :
- مسائل و مشکلات رو ردیابی کن
- – در مورد ایده آل ترین راه حل خیالپردازی کن
- – چیزهای بی ربط رو با هم ترکیب کن
- – ایده بده
- – ایدهات رو روی کاغذ بکش
- – با چیزهای ارزون و دمدستی، بسازش
- – امتحانش کن
- – با کسی در موردش حرف بزن
- – اگه شکست خوردی، دوباره برگرد و خیالپردازی کن
- – بازم اگه شکست خوردی، ایده بده و امتحان کن
- – و سعی کن توی مسیر بهترش کنی
نقش اجتماعی دیزاینر
«ایزیو مانزینی» (Ezio Manzini) طراح مشهور ایتالیایی، سوال مهمی را مطرح می کند: نقش خالقین و طراحان محصول در تحولات معاصر تا رسیدن به جامعه ای پایدار چیست؟
او نقش دیزاینرها را تعریف می کند و معتقد است که در مفهوم وسیع تر، نقش دیزاینر ساخت سناریوها برای انگیختن گفتگوها و خلاقیت برای کمک به اصلاح اجتماع و محیط آن است. او می افزاید که طراحی محصول، نقش آموزشی و شکل دهنده ای دارد که جامعه را با حقایق جدید تطبیق می دهد. مفهوم تعریف به کار برده شده در اینجا از “جامعه ی پایدار”، بر پایه ی “کیفیت زندگی” است که بر سه محور استوار می شود: جامعه، اقتصاد و محیط.
اما این نقش شکل دهنده، چگونه عمل می کند؟ نقش شکل دهنده ی طراحی، شیوه های جدید زندگی را برای جامعه ی پایدار آینده از طریق طراحی و استفاده از محصولات، خدمات و سیستم های پایدار به کاربر خود آموزش می دهد. اگر پلی میان جامعه ی مدرن امروزی با جامعه ی متصور آینده به عنوان جامعه ای پایدار تصور کنیم، باید بگوییم که ما هنوز در ابتدای این پل ایستاده ایم. طراحی، همان پلی است که سیستم پیشین تولید و مصرف را به سیستم جدید متصل خواهد کرد.
این نقش اجتماعی طراحی، مسئولیت دیزاینر را بیشتر می کند، چراکه طراحان سازندگان اساسی همان محصولات و قوانین حاکم بر آن ها هستند که شیوه ی مصرف، حذف یا ساخت را در جامعه تعیین می کنند. اگر بخواهیم به طور موفقیت آمیزی به جامعه ی پایدار برسیم، ارائه ی آموزه های جدید در رابطه با تولید و مصرف به شیوه ای نو اجتناب ناپذیر خواهد بود. فرایند تدریجی تغییر و یادگیری در جامعه، از طریق تجربه ی مصرف صورت می گیرد. واجب و ضروری است که فرایند رایج کنونی مصرف، مجددا آموزش داده شود، که فرایندی خواهد بود از دوباره تعدیل سازی موقعیت های جدید اجتماع، ارزش های جدید و باورهای جامعه درباره ی محیط پیرامون خویش. اگرچه در مسیر و تجربه ی رسیدن به مصرف پایدار، نباید مصرف غیرپایدار امروزی را به کلی کنار گذاشت. بلکه شیوه های مصرف کنونی نیز باید برای پیاده سازی موفقیت آمیز مصرف پایدار مورد مطالعه قرار بگیرد و فهمیده شود.
تأکید بر “مصرف”، به این دلیل است که مانزینی اعتقاد دارد سخت ترین قسمت برای رسیدن به جامعه ی پایدار، تغییر وضعیت مصرف کنندگان است، زیرا این وضعیت حاصل تجربیات فردی و عقاید شخصی افراد بوده و جمعیت میلیاردی سراسر دنیا را شامل می شود. به علاوه، تغییرات در زمینه های طراحی و تکنولوژی ساده تر هستند چون اهداف و مکاشفات واقعی و ملموس را در محیط کنترل شده با استانداردهای ملی و بین المللی درگیر می کنند.
اما اشاره به مصرف، موضوع دیگری را پیش می کشد: آیا “پایداری” باید با مصرف آموخته شود؟ و اگر چنین است آیا کسانی که قدرت اقتصادی لازم به عنوان مصرف کننده ی آن را ندارند، می توانند این “پایداری” را به خوبی فراگیرند یا تجربه و مصرف کردن بسته به خریدن محصول، خدمات یا سیستم است؟ آیا تنها کسانی که می توانند مصرف کنند -همان گونه که امروز هست- مستحق جامعه ی پایدار هستند؟ در این حالت، خطر ایجاد یک گروه ممتاز جهانی وجود خواهد داشت و این، خود مخالف هدف حقیقی مفهوم پایداری به عنوان یک جامعه ی منصفانه و مساوی برای همه است.
ما مصرف را در رابطه مان با فرهنگ و مواد پیرامونمان تعریف می کنیم. چیزی که روشن است، این است که روابط ما با مصالح فرهنگ، بیمار است و مسیر جامعه ی پایدار، راهی خواهد بود برای اصلاح و بازسازی این رابطه. این سوال که “چرا ما چیزهایی که اکنون مصرف می کنیم را مصرف می کنیم؟” اکنون موضوع اصلی در زمینه ی مطالعه ی رفتار مصرف است.
بر اساس آنچه در بالا گفته شد، ایزیو مانزینی باور دارد که سه عنصر باید تغییر کنند: ساختار جامعه، رفتار مصرف و پذیرشهای فرهنگی. همچنین می توانیم ایدئولوژی را به عنوان مجموعه ای از رفتارها و ارزش ها مطرح کنیم، هر کس ایدئولوژی خاص خود را در شکل دهی الگوی مصرف فردی خودش دارد.
بنابراین ساختار جامعه تحت فشار محیط اجتماعی و مسئولیت های اقتصادی و شهروندی منجر به تغییر ایدئولوژی خواهد شد. مفهوم پایداری تا رسیدن به قسمتی از این باورها و ارزشهای جدید آغاز می شود و سپس به دوباره سازی الگویی جدید و استوار از مصرفی دوستانه تر و هماهنگ تر با محیط کمک خواهد کرد.
پذیرش های فرهنگی نیز مهم هستند. مصرف محصولات پایدار و نو باید به مشتریان موقعیتی فرهنگی و تفکری بدهد. این تفاوت ها امروز دارند آغاز می شوند و طراحان نقشی حیاتی برای رسیدن به جامعه ی پایدار خواهند داشت. نقشی برای انطباق با دنیای جدید و تغییر الگوهای مصرف و شیوه ی زندگی که سازگار با این حقیقت جدید باشد.
جمعبندی
دیزاینری تنها یک شغل نیست و یک مهارت بین رشته ای محسوب میشه، اشتباهه اگه فکر کنیم که دیزاینرها پشت میز کارشون میشینن و تمام روز مشغول طراحی با ابزارهای دیجیتال هستن یا اینکه برای دیزاینر شدن کافیه ابزارهایی مثل ادوبی XD، ایلاستریتور، فتوشاپ یا اسکچ تسلط پیدا کنیم، نه ! در این صورت در بهترین حالت شما یک طراح خوب میشید!
دیزاینر با دنیای اشیا و لوازم مورد نیاز انسانها در ارتباطه که خودش قسمتها و بخشهای گوناگونی رو در بر میگیره و ناگفته نمونه که هرشاخه از دیزاین مهارت های خاص خودش رو احتیاج داره؛ تخصص های دیزاین سالهاس در تمدن انسانی به تکامل رسیدن و هروز بهتر و بهتر میشن، امروزه دیزاین کاربردهایی بیش از قبل داره،حوزه های مختلفی که با دیزاین و دیزاینر سرُکار دارن هروز گسترش پیدا میکنن، البته در قدمهای آینده ما رشته های مختلف دیزاین رو دسته بندی و معرفی میکنیم، که کاملا مشخص بشه کی دیزاینرِ و کی نیست و هرکدام ازین شاخه ها زیر شاخه های گوناگونی دارن، به عنوان مثال رشته گرافیکدیزاین شاملِ: دیزاین وب، دیزاین کتاب، دیزاین پوستر، تایپو گرافی… میشه که در تمام این حرفه ها دیزاین نقطه اشتراکه و مهمه که درک کنیم شخصیت دیزاینر برگرفته از طرز تفکرشه.
در گام بعدی میخوایم با طرز تفکر دیزاینر و مدل ذهنی دیزاین محور آشنا بشیم، با ما همراه باشید.
4 نظر
قبلا تمام دسته بندی ها توی منو بودن، چرا من نمیتونم الان از طریق منو به مقالات دسترسی داشته باشم؟
برای دسترسی کامل باید وارد اکانت خودتون شده باشید؛
یکی از کامل ترین مقالاتی که راجعبه دیزاین خوندم ?✨موفق باشید
سایت کاملی دارید ، ممنون