گیمفیکیشن چیست؟ | طراحی محصول با اصول گیمفیکیشن

از گیمفیکشن در حوزه های متعددی مثل بازاریابی و طراحی محصول  استفاده می‌شه، فلذا من تصمیم گرفتم این بحث رو در بخش استراتژِ های کسب و کار با شما مطرح کنم؛

گیمیفیکشن چیست؟

 آشنایی اولیه با هر پدیده ای مقدمه موفقیت در به کارگیری آن است.  گیمیفیکیشن روشی است که از آن برای درج عناصر بازی در فضای غیربازی استفاده می کنند. از این طریق باعث تعامل کاربر با یک محصول یا خدمات می شوند. متخصصین طراحی سایت با استفاده از نمودهای سرگرم کننده مناسب مانند تابلوهای تبلیغاتی و نشان ها در یک سیستم، انگیزه کاربران را تحریک می کنند تا با استفاده بیشتر از سایت، از آن بیشتر لذت ببرند؛

ترکیب جنبه های گیمیفیکیشن در طراحی هر محصولی بازدیدکنندگان سایت و محتوای شما را سرگرم، مشغول و خوشحال می کند.

[um_loggedin] با توجه به کاربرد گیمیفیکیشن، این موضوع ابزاری قدرتمند در طراحی سایت و اپلیکیشن برای هدایت تعامل کاربر است. این کار به دلایل مختلفی می تواند انجام شود. ابتدا باید بدانید این کار برای تبدیل تعاملات کاربر به بازی نیست. بلکه، شما از آن برای تزریق عناصر سرگرم کننده به برنامه ها و سیستمهایی استفاده می کنید که بدون آنها، آن قسمت از سایت ممکن است فوریت یا اهمیتی برای کاربران نداشته باشد. وقتی این کار را به درستی انجام دهید، کاربران را برای دستیابی به اهداف تشویق می کنید.

 در کارهایی که تحرک بدنی وجود دارد مثل ورزش هورمونی به نام اندورفین ترشح می‌گردد، همین فرآیند در روش آموزشی گیم فیکیشن در هنگام یادگیری با استفاده از بازی می‌افتد، ترشح این هورمون در بدن موجب لذت و شادی خواهد ‌شد و باعث می‌شود تا میزان بیشتری از مطالب را یادگیرنده فرا گیرد. همچنین این هورمون به محض اینکه در بدن ترشح می‌شود باعث ایجاد حس آرامش نیز می شود، بنابراین وقتی اشخاص با استفاده از روش گیم فیکیشن شروع به یادگیری الکترونیکی می‌کنند حس هیجان و شادی و نشاط را تجربه خواهند‌ کرد و مواردی که یاد گرفته‌اند در ذهنشان ماندگارتر خواهد ‌بود.

چرا گیمفیکشن اهمیت دارد؟

• یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دنیای بازی این است که در دنیای بازی، ما معمولا حالتی را داریم که افراد ساعت‌ها میخکوب بازی می‌شوند این حالت که به فارسی تچان یا غرقگی(flow) ترجمه شده است حالتی است که در آن کاربر زمان و مکان را فراموش می‌کند.
• در بازی‌ها ما فیدبک آنی داریم چیزی که در دنیای واقعی از آن بی‌بهره هستیم. اگر حوزه فعالیت شما منابع انسانی است، یکی از مهم‌ترین نکات دقیقا همین فیدبک آنی است که انگیزه خاص خود را دارد.
• در بازی‌ها ما خیلی سریع متوجه می‌شویم که هدف از بازی کردن چیست. اما در زندگی واقعی هنوز این موضوع برای ما شفاف نیست.
• در بازی‌ها معمولا ما به دنبال یک مفهوم حماسی هستیم. ژانر خیلی از بازی‌ها نجات دنیا و.. است اما در زندگی معمولی ما خیلی زندگی حماسی نداریم!
• در بازی‌ها، ما خیلی راحت تر معاشرت می‌کنیم اتفاقی که در مقایسه با زندگی منزوی واقعی قابل توجه است.
• بسیار ساده تر است که به یک انسان بگوییم با من بازی کن تا اینکه از وی تقاضای کمک کنیم.

تاریخچه و زمینه های کاربرد گیمفیکشن

گیمیفیکیشن یک مفهوم قدیمی است، حتی در فیلم مری پاپینز نیز نشانه‌هایی از آن وجود دارد؛ کارت‌های صد آفرین و… همه مثال‌هایی از گیمیفیکیشن است، در ابتدا باید خوب متوجه باشیم که بازی چیست سپس به بررسی عناصر بازی مثل مکانیک‌ها و داینامیک‌های بازی بپردازیم و همواره در ذهن خود این نکته را در نظر بگیریم که گیمیفیکیشن مفهومی قدیمی با اسمی جدید است! بار ها گفته ام که گیمیفیکیشن تنها اسمی عجیب و غریب دارد!

گیمیفیکیشن در سال ۲۰۱۱ به اوج خود رسید، که اولین کنفرانس گیم فیکشن برگزار شد که طبق آمار ارایه شده توسط شرکت کنندگان این کنفرانس اعلام شد که بیشتر از ۵۰% سازمان ها و شرکت هایی که فرآیند نوآوری را مدیریت و به آن توجه می کنند، با گیم فیکشن اینکار را انجام می دهند؛

متخصصان گیم فیکشن یا بازی سازی، تلاش می کنند در کنار ایجاد و تامین نیاز انسان ها به بازی، ازین نیاز به سود کسب و کارها برای جذب بیشتر مشتری و وفادار کردن آنها و افزایش درگیر ذهنی آنها با شرکت و یا کسب و کار برای اعتبار بیشتر استفاده کنند که این یکی از حوزه های استفاده ی گیم فیکشن است؛

به عنوان مثال  هنگامی که به یک کافی شاپ مراجعه می کنید و هنگام پرداخت صورت حساب فروشنده به شما کارت تخفیف هدیه می دهد به معنی آن که بعد از چند بار مراجعه یک بار مهمان هستید.این کار چند فایده دارد وقتی شما این کارت هدیه را در دست دارین احتمال مراجعه مجدد شما زیاد تر از حد معمول است. یا اگر بخواهید کسی را مهمان کنید انتخاب شما از بین چند کافی شاپ کدام گزینه است؟ یا اگر شما نصف این کارت هدیه را پر کرده باشید تمایل بیشتری برای پر کردن بقیه ی آن دارید.

مثالی دیگر در دنیای واقعی یک فروشگاه اینترنتی لوازم ارایشی در جعبه های ارسال محصولات خود تصاویری چسبانده بود که با برش آن ها با قیچی و اتصال آنها یکی طرح دو یا سه  بعدی از تصویری همچون حیوانات، پرندگان، هواپیما و… بود و بر روی جعبه توضیح داده شده بود که با اتصال آنها و اشتراک گذاشتن تصاویر این کاردستی در قرعه کشی شرکت کنید و طبیعتا هرچه اسباب بازی های بیشتری ساخته شود شانس قرعه کشی بیشتر است و این یعنی خرید بیشتر.

ویژگی های گیمیفیکیشن موثر

[/um_loggedin] در اینجا ابتدا به پرسش گیمیفیکیشن چیست پاسخ دادیم، ویژگی ها و کاربردهای آن را بیان کردیم و چند نمونه عالی از سایت هایی که این ابزار جذاب را پیاده سازی کرده اند، توضیح دادیم. اما باید چند نکته را در مورد کاربرد گیمیفیکیشن در نظر داشته باشید و آن این که:

• 1- این ابزار انگیزه ایجاد کردن برای کاربر است تا او را قادر سازید تفریح کند. نه این که او را گول بزنید تا کاری را انجام دهد.
• 2- اگر در طراحی وب سایت، زیاد از امکانات بازی استفاده کنید، به هدف تشویق کابران برای انجام امور واقعی نخواهید رسید.
• 3- سایت هایی که بر روی آن گیمیفیکیشن انجام می دهید، باید از کیفیت خوبی برخوردار باشد. اگر زیر سطح متوسط باشد، این ابزار نمی تواند شما را به هدف برساند.

جمع‌بندی

درباره‌ی عوامل انگیزاننده، می‌توان بسیار بیشتر صحبت کرد. مدل‌های متعدد و متنوعی درباره‌ی استفاده از انگیزاننده‌های انسان‌ها در گیمیفیکیشن وجود دارد. اما محور اصلی گیمیفیکیشن، امتیاز و مدال و ایجاد رقابت و فاکتورهایی مانند این‌ها نیست. اصل بحث گیمیفیکیشن، Engagement است و فقط درگیر شدن مخاطب است که اصالت دارد. دنبال پیچیده‌ترین کارها و دشوارترین فرمول‌ها نروید و همواره به خاطر داشته باشید که این‌ها، ابزار هستند نه هدف. گاهی، چند نقطه‌ی کوچک در گوشه‌ی یک صفحه‌ی نمایش، که فقط «نظم و قانونمندی و پشتکار شما» را تأیید می‌کنند، برای درگیر کردن‌تان کافی است. 

•اگر به دنبال کتابی برای آموزش بازی سازی هستید که تا حد امکان، از جنبه‌های فنی و تکنولوژیک فاصله گرفته و واقعاً به زیرساخت‌ها و مبانی علمی گیمیفیکیشن بپردازد، قطعاً کتاب Gamify نوشته‌ی برایان برک، باید در فهرست گزینه‌های شما باشد، برایان برک کتاب بازی سازی خود را به دو بخش اصلی تقسیم کرده است. در یک بخش به ارزش و اهمیت بازی سازی پرداخته و در بخش دوم به طراحی بازی توجه کرده است.

•کتاب Gamification by Design نوشته گیب زیکرمن هم از جمله کتابهای کلاسیک در زمینه گیمیفیکیشن و بازی سازی محسوب می‌شود. زیکرمن در این کتاب کوشیده است شیوه‌های تعبیه‌ی مکانیزمِ بازی در فضاهایی که مستقیماً به بازی ارتباطی ندارند بپردازد و در این کار، موفق هم بوده است. زیکرمن در این کتاب، علاوه بر معرفی و آموزش مبانی و مفاهیم بازی سازی، برخی جنبه‌های فنی و اجرایی را هم مورد توجه قرار داده است. انگیزه‌ها در بازی، بازی‌های اجتماعی، ابزارهای درگیر کردن ذهنی بازی‌کنندگان، دینامیک بازی‌ها و مرور برخی از مثالهای گیمیفیکیشن، از جمله عناوین کتاب زیکرمن هستند.

ویژگی­‌های منحصر به فرد بازی‌ها، نتایج فوق‌العاده­ ای را به همراه خواهد داشت. این ویژگی‌ها(فیدبک آنی،علاقه به درگیر شدن،فراموشی گذشت زمان و …) باعث شده بازی به عنوان یک رسانه خاص برای درگیر ساختن مخاطب با محصول مورد استفاده قرار بگیرد.