ظهور و سقوط استارتاپ ترانوس”Theranos” | سریال  The Dropout

پشت هر داستان بزرگ موفقیتی، یک داستان جذاب از شجاعت، جاه‌طلبی و انسان‌دوستانه نهفته است. الیزابت هولمز زمانی که به عنوان جوان‌ترین میلیاردر زن خودساخته شناخته می‌شد و به عنوان استیو جابز بعدی معرفی شد، Theranos را ساخت. ترانوس یک استارت‌آپ مراقبت‌های بهداشتی است که قرار بود صنعت آزمایش خون را متحول کند. با این حال، استارت‌آپی که خیلی افسانه‌ای و خارق‌العاده به نظر می‌رسید، به سرعت به یک درام پر از فریب، سوء رفتار شرکتی و سقوط نهایی تبدیل شد.

اپیزود اول: «خون درون نوآوری»

ترانوس وعده داده بود که با چند قطره خون، صدها تست پزشکی انجام دهد—انقلابی در دنیای سلامت و آزمایش‌های خون.
الیزابت هولمز (Elizabeth Holmes)، موسس جوان این شرکت، الهام‌گرفته از اپل و استیو جابز، تلاش داشت دنیای سلامت را «بازطراحی» کند.

«چیزی بساز که نیازی به اعتماد به آزمایشگاه‌های سنتی نباشه…»

🎨 طراحی محصول

• دستگاه «Edison» باید نمونه‌های خون را داخل خود پردازش می‌کرد.
• طراحی صنعتی مینیمال و جذاب، با ظاهری که شبیه دستگاه‌های اپل بود.
• اما پشت این ظاهر، سخت‌افزار و الگوریتم‌هایی وجود نداشت که واقعاً کار کنند.

🔻 نکته مهم: طراحی فریبنده، اما ناپایدار. زیبایی‌شناسی جلوتر از واقعیت علمی بود.

⚙️ مزایا و معایب

بیزنس مدل

Theranos سرمایه‌ عظیمی جذب کرد—بیش از 700 میلیون دلار از سرمایه‌گذاران خصوصی.
مدل درآمدی مبتنی بر همکاری با Walgreens و فروش دستگاه به کلینیک‌ها بود.

🔻 اما واقعیت:

• فاقد MVP واقعی
• محصول آماده نبود
• تولید درآمد واقعی رخ نداده بود
• وابستگی شدید به روابط عمومی و پرزنتیشن

آشنایی با الیزابت هولمز

Elizabeth Holmes در 3 فوریه 1984 در واشنگتن دی سی متولد شد. خانواده‌ی او، یک خانواده موفق و حرفه‌ای بودند. او در مدرسه St. John’s در هیوستون تگزاس تحصیل کرد و بعدا برای تحصیل در رشته مهندسی شیمی در دانشگاه استنفورد ثبت نام کرد.

هولمز در طول مدتی که در استنفورد بود، ایده یک دستگاه قابل حمل را مطرح کرد که می‌تواند به سرعت و با دقت چند آزمایش تشخیصی را تنها با استفاده از چند قطره خون انجام دهد. در سال 2003، او از استنفورد انصراف داد و ترانوس را با هدف ایجاد تحول در صنعت مراقبت‌های بهداشتی تاسیس کرد. اما جالب است بدانید که در دوران کودکی خود علاقه شدیدی به علم و فناوری نشان می‌داد. او به شدت از نظر آکادمیک عالی بود و این جریان با قبولی در دانشگاه استنفورد تثبیت شد.

الیزابت در سن 19 سالگی، از دانشگاه استنفورد انصراف داد و ترانوس را در سال 2003 تاسیس کرد. این شرکت به دلیل فناوری نوآورانه‌اش توجه و بودجه گسترده و خوبی را به خود جلب کرد. با این حال، با رشد شرکت، نگرانی‌هایی در مورد دقت و قابلیت اطمینان دستگاه‌های آزمایش خون ترانوس به وجود آمد. در واقع دلیل انصراف از تحصیل او، دنبال کردن ایده‌ای بود که به ذهنش رسیده بود.

شروع به کار الیزابت هولمز در ترانوس

ایده ساخت این دستگاه به سرعت داشت عملی می‌شد. اما این ایده چطور به ذهن الیزابت رسید؟ شاید باورتان نشود، ولی دلیل پیدایش این ایده، ترس از سوزن بود. خود الیزابت از سوزن می‌ترسید و احساس می‌کرد باید خیلی راحت‌تر آزمایشاتی که نیاز به نمونه خون دارند، انجام شوند. به همین دلیل هم تصمیم گرفت دستگاهی پیشرفته را برای آنالیز اجزای خون فقط با چند قطره خون طراحی کرده و بسازد.

هولمز سرمایه‌گذاران را با یک شعار عجیب جذب کرد: “ من می خواهم دنیا را تغییر دهم و این کار را انجام خواهم داد یا در تلاش آن خواهم مرد.” با همین جمله هم بود که تیمی از دانشمندان و مهندسان را برای توسعه فناوری خود ساخت. ‏

او ادعا کرد که دستگاهی که ادیسون نام دارد، می‌تواند طیف وسیعی از آزمایش‌ها را فقط با مقدار کمی خون انجام دهد و نیاز به خون‌گیری سنتی وریدی را از بین ببرد. در واقع این روش قرار بود مراقبت‌های بهداشتی را در دسترس‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر کند.

ترانوس توجه قابل توجهی را به خود جلب کرد و به یکی از با ارزش‌ترین استارت‌آپ‌ها در سیلیکون ولی تبدیل شد و هولمز به عنوان جوان‌ترین میلیاردر زن خودساخته مورد ستایش قرار گرفت. در واقع جذابیت الیزابت، داستان‌سرایی عالی و توانایی عجیب او در جذب سرمایه‌گذاران برجسته،باعث شد ترانوس به سمت تبدیل شدن به یک شرکت چند میلیارد دلاری سوق داد. اما به اندازه سرعت رشد ترانوس، پرسیدن سوالاتی در مورد دقت و قابلیت فناوری آن هم شروع شد.

داستان شکست ترانوس

مینی سریال  The Dropout

The Dropout – محصول Hulu
با بازی Amanda Seyfried در نقش الیزابت هولمز
فضایی بین درام و مستند، با نگاهی دقیق به فضای استارتاپی سیلیکون‌ولی و فرهنگ پرزنتیشن‌محور آن.

پادکست‌ گفتگو الیزابت هولمز ABC NEWS: The Dropout

هر چقدر بیشتر در مورد این اعجوبه اطلاعات بدست می‌آید، بیشتر متوجه می‌شویم که دلیل شهرت سریع و جهانی او چه بوده است. در واقع توصیه می‌کنیم داستان الیزابت و ترانوس را از ابعاد مختلف بررسی کنید،  چون پر از درس‌های اخلاقی و حرفه‌ای مختلف است. 

این پادکست داستان کامل مسیر سقوط ترانوس را بررسی می‌کند. ربکا جارویس، روزنامه‌نگار تحقیقی، با مصاحبه‌های انحصاری خود، از درام‌های پشت صنحه افراد مشهور پرده برداری می‌کند و در مورد الیزابت هم ،با داستان‌سرایی جذاب خود، از ظهور این فرد به عنوان یک اعجوبه فناوری و دقل بازی می‌گوید. او در مورد نکاتی که باعث شدند امپراتوری الیزابت با خاک یکسان شود صحبت می‌کند.

جمع بندی

الیزابت فردی جامعه‌ستیز بود که برای رسیدن به رویاهایش از هیچ کاری دریغ نمی‌کرد. او حتی پس از معلوم شدن حقیقت داستان، از دروغ‌های همراه با لبخندش دست برنداشت.

رفتارهای الیزابت نشان‌دهنده مفهومی به‌نام جهان کوچک (Microcosm) است. امروزه در جامعه موفق بودن و موفق به نظر رسیدن بسیار مهم‌تر از هر چیز دیگری است. این مشکل در جامعه امروزی بیشتر از گذشته وجود دارد و در بسیاری از شبکه‌های اجتماعی و در میان کاربران و اینفلوئنسرها قابل مشاهده است.

خطای انسانی دیگری که در داستان الیزابت و ترانوس قابل مشاهده است، اثر حقیقت واهی است. طبق این اثر، اگر شما یک دروغ را بارها و بارها تکرار کنید، مردم آن را باور خواهند کرد؛ مخصوصاً اگر محصول شما القاب زیبا و فریب‌دهنده هم داشته باشد.

🌍 اثرات سیستمی

• ضربه به اعتماد عمومی به استارتاپ‌های سلامت
• فشار بیشتر بر روی سرمایه‌گذاران برای اعتبارسنجی فنی
• قانون‌گذاری سخت‌گیرانه‌تر برای med-tech
• چهره‌سازی خطرناک از «نوآوری بدون علم»