معرفی چند مِتـُد خیاطی

خیاطی کردن یک هنر قدیمی است که همواره مورد توجه انسان‌ها بوده است؛ اما در سال‌های اخیر و با گسترده شدن صنعت مد و پوشاک، اهمیت آن نیز بیشتر شده و افراد زیادی به دنبال یاد گرفتن متدهای خیاطی هستند.

یکی از نکات جالب در مورد خیاطی این است که مردمان هر کشور برای دوختن پوشاک خود معمولا نوع فرهنگ و نحوه‌ی لباس پوشیدن‌شان را در نظر گرفته و طراحی لباس‌ را بر همین اساس انجام می‌دهند. بنابراین، می‌توان انتظار داشت که متدهای خیاطی فراوانی در جهان وجود داشته باشد که دانستن آن‌ها قطعا کمک بزرگی برای آموزش این هنر جذاب و کاربردی خواهد بود.

متد گرلاوین

گرلاوین قدیمی ترین سیستم و متد خیاطی شناخته شده در این دنیا است. خیاطی با الگو نام دیگر این متد دقیق خیاطی می باشد. روش قدیمی و رایج مادرهای شما برای دوخت لباس شامل اندازه گیری دقیق سایز گرلاوین نام دارد. اولین بار این تکنیک های خیاطی از اروپا وارد ایران شد. بنابراین در دسته بندی تکنیک خیاطی اروپایی می توان آن را قرار داد. لباس های خوش فرم و شیک اروپایی ایرانی ها در دهه 30 حاصل همین تکنیک زیبای خیاطی است. لباس زنانه و مردانه رسمی بهترین لباسی است که با کمک این متد دوخته شد.

متد خیاطی گرلاوین

اگر بخواهیم قدیمی‌ترین متدهای خیاطی را نام ببریم، قطعا باید به متد گرلاوین نیز اشاره کنیم! این روش از سال‌های دور در بین زنان خانه‌دار رایج بوده و کیفیت مناسبی نیز دارد. از این روش می‌توان برای دوخت انواع لباس‌ها و مانتوها، شومیز، دامن و سایر لباس‌های مجلسی استفاده کرد.

یک خیاط ماهر، معمولا رسم الگوی بالاتنه به روش گرلاوین را در ترکیب با سایر متدهای خیاطی به کار می‌برد؛ شیوه‌ی کار به این صورت است که ابتدا از متد مولر استفاده می‌شود و سپس ایرادات احتمالی آن با کمک روش‌های متریک و گرلاوین برطرف می‌شود.

متد خیاطی گرلاوین هم دقت بالایی دارد و هم رسم الگو در آن با ظرافت خاصی انجام می‎شود؛ اما این متد نیز مانند بسیاری دیگر از متدهای خیاطی ممکن است معایبی داشته باشند که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر است:

• متد گرلاوین به اندازه‌گیری‌های دقیق روی بدن فرد نیاز دارد.
• پرو کردن طولانی مدت لباس در این روش کمی خسته کننده است.
• در متد گرلاوین به ماشین حساب و محاسبات پیچیده نیاز است.
• زمان رسم الگو در روش گرلاوین بسیار بیشتر از سایر روش‌ها است.

متد خیاطی مولر

اساس این تکنیک خیاطی نسبتا قدیمی بر اساس اندازه گیری می باشد. لباس های خوش فرم برای افراد، توسط این روش آماده سازی می گردد. آلمانی ها از این روش برتر برای خیاطی، اولین بار استفاده کردند. به نوعی انعطاف پذیرترین متد خیاطی با لباس زنانه و مردانه ایرانی همین روش است.

به همین دلیل امروزه این روش بیشتر در بین خیاطان طرفدار دارد. برای دوخت لباس های آماده تولیدی نیز این روش بسیار مناسب است. شروع الگو کشی در این روش ابتدا با رسم الگوی بالاتنه آغاز می گردد.

آموزشگاه های خیاطی تا به الان اقدام به آموزش این متدهای قدیمی می کنند. اما این تکنیک برای نسل جدید چندان جذاب نیست. جوان های دهه 70 و 80 به دنبال لباس هایی با طرح های تازه اروپایی هستند. به همین دلیل آموزش و به کارگیری تکنیک خیاطی جدید بسیار مهم است.

متد خیاطی مولر مربوط به هم نژادهای ایرانی ها می باشد. آلمانی ها و ایرانی ها از نظر ژنتیکی و فرم بدنی شباهت زیادی دارند. به همین سبب تکنیک خیاطی رایج در این کشور نیز رایج ترین روش دوخت لباس حال حاضر است.

ظرافت و پیچیدگی این روش به صورت کلی کمتر بوده و به جای آن از دقت بالاتری برخوردار است. اتحادیه خیاط ها اولین بار این سبک از متد خیاطی را به خیاط ها آموزش داد. برشکاری پارچه و الگو سازی و تصویرسازی طرح نهایی سه بخش اصلی این تکنیک خواهد بود. دقت دوخت لباس در این روش بسیار بالاتر بوده و جذابیت بصری بیشتری را به دنبال خواهد داشت.

متد خیاطی متریک

متدهای خیاطی هرچقدر که محاسباتی‌تر‌ باشند، دقت بیشتری نیز دارند. بنابراین، کارشناسان این حوزه همیشه به دنبال طراحی یک روش خیاطی مبتنی بر فرمول و محاسبات بوده‌اند؛ تا اینکه این تلاش‌ها منجر به ابداع متد خیاطی متریک شد.

روش متریک اولین بار توسط خیاطان انگلیسی مورد استفاده قرار گرفت و سپس به مرور زمان به سایر نقاط جهان نیز گسترش پیدا کرد. نوع فیزیک بدن ساکنان انگلیس باعث شده است که متد خیاطی متریک یکی از متدهای دقیق و قابل اعتماد باشد. با این حال نمی‌توان از سخت بودن این روش و محاسبات پیچیده‌ی آن صرف نظر کرد.

البته باید گفت که استفاده از متد متریک بیشتر برای دوخت لباس آقایان کاربرد داشته است اما به مرور زمان برای لباس‌های خانم‌ها نیز مورد استفاده قرار گرفته است. تجربه نشان داده است که روش متریک برای آموزش آکادمیک خیاطی نیز گزینه‌ی مناسبی است؛ چرا اگر تمامی دستورالعمل‌های آن به درستی رعایت شود، دوختن یک لباس مجلسی بسیار راحت خواهد بود.

متد متریک دارای یک جدول سایز بندی دقیق با طراحی حرفه ای می باشد. با جدول سایز بندی اختصاصی برای هر فرد، یک الگوی مناسب آماده سازی خواهد شد. آسان ترین و دقیق ترین روش خیاطی تا به امروز همین روش و متد جدید است. برای انجام طرح های مربوط به این متد لازم است بخش الگوسازی به صورت کامل انجام شود. پیچیدگی این روش به دلیل محاسبات سخت آن بسیار زیاد است. بیشتر افراد نسبت به این روش خیاطی احساس خوبی ندارند. دلیل این موضوع وجود سختی های بسیار زیاد در این متد است. امروزه از این روش استفاده زیادی نمی شود.

شایان ذکر است با ورود روش های جدید اروپایی این متد کمتر مورد بهره برداری قرار گرفته است.

متد ایتالیایی

ایتالیایی‌ها همواره به شیک‌پوشی معروف بوده‌اند! به همین دلیل متدهای خیاطی آن‌ها نیز برای دوختن لباس‌های شیک و رسمی بسیار مناسب است. در این روش دیگر خبری از کشیدن الگو و محاسبات طولانی نخواهد بود و تمام کارها روی پارچه‌ی اصلی انجام می‌شود.

به عنوان یک تکنیک خیاطی، روش ایتالیایی بیشتر بدون الگو و برش اختصاصی می باشد. مهم ترین نقطه ضعف در این متد نسبت به دیگر انواع متدهای خیاطی، محدود بودن طراحی کلی آن است. سادگی این روش نسبت به مدل های دیگر بیشتر است. سایزبندی بر اساس الگوهای کاملا مشخص و از قبل طراحی شده خواهد بود. این سبک خیاطی همانند نام آن از بخش اروپا اولین بار وارد ایران شد.

متد خیاطی آمریکایی abm

گسترش صنعت پوشاک و تجاری شدن انواع پوشش‌ها سبب طراحی متدهای خیاطی صنعتی شده است که متد ABM از جمله معروف‌ترین آن‌هاست. یکی از مزایای این روش، سریع بودن آن است؛ به همین دلیل برای دوخت لباس در حجم بالا توصیه شده است. همچنین، استفاده از متد ABM منجر به کاهش مصرف پارچه و صرفه‌جویی اقتصادی نیز می‌شود.

در روش جدید آمریکایی abm الگوهای اصلی بر اساس سایز بندی مشخص می گردند. تکنیک خیاطی رایج برای تهیه لباس زنانه و مردانه تجاری امروزی همین روش است. لباس بچگانه و ویژه مردان و زنان در فروشگاه بر اساس همین تکنیک و روش کلی خیاطی تهیه می شود. الگو اصلی بدن ایرانیان با این روش تطابق کلی ندارد. این متد برای دوخت شخصی لباس، چندان مورد مناسبی نخواهد بود.

تناسب سایز بالا تنه و پایین تنه این متد تجاری معمولا چندان استاندارد نیست. یک قانون کلی برای الگو اصلی این متد در نظر گرفته می شود. در این صورت الگوها با بدن همه افراد تطابق ندارد.

متد خیاطی فرانسوی

فرانسوی ها در زمان حضور در ایران روش های جدید خیاطی را به مردم کشور ما آموختند. متد اروپایی فرانسوی اولین بار در بین شاهان ایرانی رواج بیشتری پیدا کرد. افراد خانواده سلطنتی به متد فرانسوی علاقه داشتند. ثروتمندان و شاهزاده های درباری نیز مهم ترین سفارشات خیاطی را بر اساس تکنیک خیاطی فرانسوی به این کشور می دادند. البته این روش تناسب بیشتری با مردم فرانسه داشته و اندام آنان را بسیار زیباتر نشان می داد.

لباس زنانه فرانسوی در بین خاندان پهلوی رواج بسیار زیادی پیدا کرد. امروزه نیز محبوبیت این متد خیاطی در بین ایرانیان رواج بسیار زیادی پیدا کرده است. پس از بالا رفتن میزان نرخ اضافه وزن در بین ایرانیان این روش از گردونه رقابت انواع روش های خیاطی تقریبا خارج شد. با این وجود طی سال های اخیر برای بیشتر هنرمندان از این متد جهت خیاطی لباس استفاده شد. بهترین روش برای دوخت لباس های لاکچری افراد ثروتمند همین مدل است.

متد مولاژ

نام دیگر متد مولاژ حجم سازی است. برای آموزش هنرجویان جدید خیاطی معمولا از روش های قدیمی استفاده می شود. در سطح بین المللی امروزه روش جدیدی به نام مولاژ برای آموزش و دوخت پارچه مورد استفاده قرار می گیرد. این روش سبب کنار گذاشتن روش های قدیمی و جایگزینی روش تازه شده است. پیاده سازی طرح های موجود در ذهن و کشیدن یک الگو کاملا جدید بهترین و تخصصی ترین روش خیاطی در نسل جدید است. لباس بچگانه فانتزی معمولا با این متد جدید خیاطی دوخته می شود.

جمع بندی

تجربه نشان داده است که یک خیاط باتجربه برای دوخت و دوز انواع لباس‌ها از روش‌های منحصربفردی استفاده می‌کند؛ چرا که دوخت لباس مجلسی با لباس اسپرت تفاوت‌های زیادی با هم دارد و نمی‌توان همه‌ی لباس‌ها را تنها با یک روش دوخت.

به همین دلیل، برای افزایش مهارت در خیاطی باید با همه‌ی روش‌های خیاطی آشنا شده و آن‌ها را در دوخت و دوزهای خود به کار ببریم.