اثر زیگارنیک (Zeigarnik Effect): نیمه‌کاره‌ها، مغز را درگیر می‌کنند
اثر زیگارنیک به این موضوع اشاره دارد که ذهن انسان، وظایف ناتمام را بهتر به یاد می‌آورد و نسبت به آن‌ها حساس‌تر است. این ویژگی می‌تواند به یک ابزار قوی در طراحی تبدیل شود. با استفاده از این اثر، می‌توانیم تجربه‌هایی خلق کنیم که کاربران نه‌تنها بیشتر درگیر آن شوند، بلکه حس رضایت بیشتری از تکمیل آن‌ها کسب کنند.
💡 چرا مغز شما کارهای ناتمام را فراموش نمی‌کند؟
این اثر توسط روانشناس روسی، بلوما زیگارنیک، کشف شد. او متوجه شد که گارسون‌ها در رستوران‌ها سفارش‌هایی را که هنوز تکمیل نشده بودند، بهتر به یاد می‌آوردند. این پدیده نشان داد که ذهن ما به صورت ناخودآگاه وظایف ناقص را در اولویت حافظه قرار می‌دهد.
در طراحی چه معنایی دارد؟
وظایف ناتمام می‌توانند حس تعهد یا حتی کنجکاوی در کاربران ایجاد کنند. وقتی کاربران یک فرآیند یا مرحله را آغاز می‌کنند، اغلب تمایل دارند که آن را تکمیل کنند، چون مغز نمی‌خواهد چیزهای نیمه‌تمام باقی بمانند.
🔍 چگونه این اثر را در طراحی تجربه کاربری بکار ببریم؟
1️⃣ نمایش پیشرفت:
- مثال: اپلیکیشن Duolingo از نوار پیشرفت استفاده می‌کند تا کاربران حس کنند که به هدف نزدیک‌تر شده‌اند.
- در عمل: با ارائه مراحل یا اهداف قابل پیگیری، حس ناتمام بودن را تقویت کنید تا کاربر بخواهد به مسیرش ادامه دهد.
2️⃣ وظایف ناتمام:
- مثال: LinkedIn با نمایش پروفایل ناقص و پیشنهاد تکمیل بخش‌های باقی‌مانده (مثل اضافه کردن تجربه کاری) کاربران را تشویق می‌کند تا به تکمیل پروفایل خود بپردازند.
- در عمل: از عناصر بصری مثل نوارهای پر نشده یا چک‌لیست‌های ناقص استفاده کنید.
3️⃣ ایجاد حس کنجکاوی:
- مثال: در پلتفرم‌های آموزش آنلاین مثل Udemy، نمایش دوره‌های شروع‌شده بدون تکمیل می‌تواند کاربران را ترغیب به بازگشت کند.
- در عمل: از پیام‌هایی مثل “فقط یک مرحله دیگر تا پایان!” یا “مرحله بعدی منتظر شماست” استفاده کنید.
🎮 استفاده از گیمیفیکیشن برای حفظ انگیزه
🔸 رقابت سالم: ارائه رتبه‌بندی‌ها یا نشان‌ها (badges) می‌تواند کاربران را ترغیب کند که مراحل باقی‌مانده را تکمیل کنند.
🔸 پاداش برای تکمیل: مثل سیستم‌های جایزه در بازی‌ها که با هر مرحله، امتیاز یا جایزه‌ای می‌دهند.
🔸 چالش‌های متوالی: طراحی چالش‌هایی که به‌طور طبیعی حس “ادامه دادن” را تحریک می‌کنند، مثل روزهای متوالی ورزش در یک اپلیکیشن تناسب اندام.
🚀 نکات پیشرفته برای طراحی جذاب‌تر
شما به این سطح از محتوا دسترسی ندارید و یا وارد اکانت خود نشدید.
ورود یا عضویت | خرید یا تمدید اشتراک
.: برای دانلود کاتالوگ آشنایی بامحتوای دیزاین کلاب اینجا کلیک کنید :.
جمع‌بندی: طراحی برای کنجکاوی و تعهد
اثر زیگارنیک می‌تونه یک ابزار قدرتمند در طراحی تجربه کاربری باشه، چون ذهن کاربر رو با فرآیندهای ناتمام درگیر می‌کنه. با استفاده از این اثر، می‌تونید کاربران رو به تکمیل وظایف تشویق کنید و در عین حال حس موفقیت و پیشرفت رو به اون‌ها هدیه بدید.
🛠️ تمرین برای شما: در محصول یا اپلیکیشن خود، یک فرآیند ناتمام شناسایی کنید یا خلق کنید. ببینید چطور می‌تونید کاربران رو با استفاده از ابزارهایی مثل چک‌لیست، نوار پیشرفت، یا گیمیفیکیشن به ادامه مسیر ترغیب کنید.
