طراحی شهودی | Intuitive design

دیوید دورلینگ در مقاله ای با عنوان »شــهود در طراحی: نگاهی به خالقیت طراحان« فکر طراحان و ویژگی های شــخصیتی آنان میپردازد و بیان میدارد که خالقیت طراحان به طورپیچیدهای با ویژگی های شــخصیتی آن ها در آمیخته و اینکه شــکل خالقیت خاص آن ها توســط شهود راهبری میشود.

طراحی شهودی متدی است در تلاش برای ساخت محصولاتی با قابلیت آسان برای استفاده (Easy to use)

دورلینگ به پژوهش مهم دیگری اشاره میکند: مطالعه ای که روی تعدادی از اعضای انجمن ســلطنتی طراحان صنعتی انجام شــده تا مشــخص گردد چگونه لحظات دریافت بینش ها را تجربه میکنند. نتیجه مصاحبه با 35 نفر از 100 نفر عضو این انجمن، درک این لحظات را اینگونه معرفی می کند: یک حس از تمامیت و وحدت با راه حل، تجربه تضاد، دشــواری یا غیرممکن بودن تحلیل یا بیان کردن تجربه در قالب کلمات، باز بودن )پذیرا بودن( نسبت به تمام انواع تجربه، یک احســاس مثبت و خوشایند و خلسه ای و فقدان اضطراب، اصالت، ترکیب منحصر به فرد و هماهنگی.

شهود چیست؟

مفهوم شهود (Intuition) در ادبیات علمی و دانشگاهی جهان، سرنوشتی متفاوت و عمری نسبتاً کوتاه (در حد یک قرن اخیر) دارد :

یکی از نخستین کسانی که شهود را به معنای امروزی آن به‌کار برده، کارل گوستاو یونگ است. او در سال ۱۹۳۳ شهود (Intuition) را به صورت یک کارکرد روانشناختی که به روشی ناخودآگاه، اطلاعات دریافتی انسان‌ها را پردازش می‌کند توصیف کرده است.

اما تعریف‌هایی که این روزها در میان روانشناسان و محققان مدیریتی رواج دارد، کمی کامل‌تر از تعریف یونگ (اما هنوز بر همان پایه) است:

• نوعی نتیجه‌گیری ذهنی که فرد تصمیم‌گیرنده بر اساس تجربیات و هیجانات گذشته‌ی خود به آن می‌رسد .

• افکار و ترجیحاتی که به سرعت به ذهن می‌رسند و برای شکل‌گیری آن‌ها، تلاش و تأمل چندانی انجام نمی‌شود (دنیل کانمن).

• شهود، روشی برای ترجمه کردن تجربه‌های ما به قضاوت و تصمیم است (گری کلین در کتاب قدرت شهود)

با اینکه منابع روان شناسی، »شهود« را به عنوان یک نوع دانش ضمنی و مبتنی بر تجربه توصیف می کنند، این واژه معموال به عنوان یک لقب عمومی )کلی( برای یک سری از پدیده ها که به احتمال زیاد مبتنی بر سازوکارهای شناختی کامال متفاوتی هستند، استفاده می شود. برای درک چیستی شهود ابتدا نیاز است که مفاهیم بینش و نهفتگی تعریف شوند:
بینش: دیدن راه حل برای یک مسئله و تشخیص دادن عناصر مورد نیاز و ارتباط داخلی آن ها.
نهفتگی: فرایند ناخودآگاه پردازش اطالعات است که ممکن است مقدم بر شهود باشد و منجر به بینش و در نهایت »تجربه یورکا« گردد

تعریف تفکرشهودی

بهترین روش برای درک تفکر شهودی (و به تبع آن تصمیم گیری شهودی) این است که آن‌ها را روبروی تفکر تحلیلی قرار دهیم.

تفکر تحلیلی و تصمیم گیری تحلیلی یک فرایند مکانیکی و کاملاً مشخص دارد:

• به محض طرح یک مسئله یا مشکل، باید تمام گزینه‌های ممکن را روی میز گذاشته و برای هر کدام، بیشترین اطلاعات در دسترس را گردآوری کنید.
• سپس معیارهای تصمیم‌گیری خود را مشخص کرده و ارزش هر گزینه، منافع، هزینه‌ها و ریسک‌های احتمالی آن‌ را بسنجید.
• در پایان بهترین گزینه را انتخاب کرده و اجرا کنید.

اما تفکر شهودی از مسئله به پاسخ می‌پرد؛ و در این میان، همه‌ی مراحل رسمی و از پیش‌تعیین‌شده‌ی فرایند تصمیم‌گیری را نادیده می‌گیرد.

طراحی شهودی

طراحی بصری یا شهودی یکی از عباراتی است که امروزه بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. ما به عنوان طراح نیازها و الزامات پروژه را اغلب از زبان کارفرما و ذینفعان می‌شنویم. بیایید با نگاهی سریع به تعریف کلمه “شهودی” که در سایت Dictionary.com بیان شده شروع کنیم:

استفاده بر اساس آنچه فرد احساس می‌کند درست است، حتی بدون دلیل آگاهانه

همچنین تعریف کمبریج به این صورت است:

براساس احساسات به جای حقایق

براساس این تعاریف، بینش یا درک با غریزه یا احساس درونی ارتباط مستقیم دارد و به ما اجازه می‌دهد بدون هیچ دلیل آگاهانه تصمیمی را بگیریم. اگرچه ممکن است در موقعیت‌های مختلف زندگی به ما کمک کند، اما آیا بینش ما هنگام ارتباط با رابط‌های دیجیتالی ما را راهنمایی می‌کند؟ در حقیقت، رفتار شهودی‌ای که طراحان در صدد ایجاد آن هستند باید با تکیه بر الگوهایی باشد که کاربران با آنها آشنا هستند و آنها را تجربه کرده‌اند.

آیا طراحی شهودی برای تمام کاربران است؟

حقیقت این است که آنچه برای شما یا یکی از مشتریانتان قابل درک است احتمال دارد برای مادر یا مشتریان دیگرتان قابل‌فهم نباشد. اگر شما به عنوان کاربر قبلاً رابط کاربری مشابهی را تجربه کرده باشید ، احتمالا نسبت به آن رابط حس آشنایی دارید و این حس آشناست که غالباً به اشتباه، درک یا بینش نامیده می‌شود.

به عنوان مثال، اولین باری که منوی همبرگر را در یک برنامه تلفن همراه دیدیم ، هیچکس به ما نگفت “روی این ضربه بزن ، این یک منو است!” فقط با ضربه زدن به آن متوجه شدیم که آن سه خط هنگام ضربه زدن به ما یک منو می‌دهد. حالا وقتی منوی همبرگر را می‌بینیم، چون قبلاً این کار را انجام داده‌ایم می‌دانیم چه کاری انجام می‌دهد. و این ربطی به غریزه ما ندارد.

یک مثال دیگر، در یک فرم ثبت نام در یک برنامه برای دریافت آدرس ایمیل یک کادر متنی قرار داده شده است. ما می‌دانیم باید به این کادر ضربه بزنیم و شروع به تایپ کنیم، خب منطقی است و یک تعامل ساده است. قبلاً هم بارها این کار را انجام داده ایم. اما اگر پدر ما می خواست از این فرم استفاده کند، احتمالاً نمی دانست که باید به این کادر ضربه بزنید و تایپ کنید. مگر اینکه کسی قبلا به او آموزش داده باشد.

ما می دانیم که درک انواع خاصی از تعاملات که قبلاً تجربه کرده ایم آسان تر است. ما می توانیم برای آن دسته از کاربرانی که با تکنولوژی و نحوه استفاده از تلفن های هوشمند و صفحات وب آشنا هستند، حتی خیلی کم، از الگوهای موجود و آشنا استفاده کنیم و طراحی خود را بر اساس آن انجام دهیم. کاربران به احتمال زیاد الگوهایی که قبلاً در جایی دیگر مشاهده کرده اند را در طراحی ما تشخیص خواهند داد. طبق الگوهای UI، الگوهای طراحی راه حل های تکراری ای هستند که مشکلات رایج طراحی را حل می کنند.

الگوی طراحی چیست و چرا مهم است؟

الگوهای طراحی از این جهت مهم هستند که تعاملات قابل تشخیصی را ایجاد می کنند و به کمک آنها کاربران وقت کمتری را صرف تلاش برای درک نحوه تعامل می کنند. کاهش زمان و تلاش، برای کاربران تجربه کاربری بهتری بوجود می آورد و زمان صرف شده برای دستیابی به نتیجه قابل قبول را به حداقل می رساند. برای طراحان UX، عدم نیاز به ایجاد مجدد یک مولفه ای که قبلادر طراحی اثبات شده باعث صرفه جویی در زمان می شود.

جمع بندی

طراحی بصری و شهودی محصولات یک مسئولیت مشترک در سراسر تیم محصول یک شرکت است. طراحان UX، طراحان محصول، مدیران محصول، صاحبان محصول، و توسعه دهندگان همه در ساخت محصولات خود را بصری نقش دارند.