طراحی لباس بدون جنسیت | UniSex Fashion

مدت‌هاست که ما به مدهای مبتنی بر جنسیت عادت کرده‌ایم – لباس‌های مجزا برای مردان و زنان، که نه تنها مد دوتایی متمایز و تقسیم‌بندی شده را در ذهن ما ایجاد کرده، بلکه آن را نیز کلیشه‌ای کرده است.

برای مثال، وقتی فکر می‌کنیم زنان، می‌خواهیم آن‌ها را ببینیم که دامن، لباس و کفش پاشنه‌دار می‌پوشند، و وقتی مردان را می‌بینیم، باید با کت و شلوار، شلوار، کفش تخت و غیره باشند.

در دنیای مد، مرزها دائما در حال جابجایی هستند و کلیشه‌های جنسیتی سنتی پیوسته به چالش کشیده می شوند. مد بدون جنسیت در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده و باعث شده مرز بین سبک‌های مردانه و زنانه محو شوند.

لباس‌های بدون جنسیت یا فراجنسیتی یا UniSex که به مدسیال نیز شناخته می‌شوند به گونه‌ای طراحی می‌شود، که هم آقا و هم خانم آن را بپوشند.

آیا لباس‌ جنسیت دارد؟

اگر بخواهیم جواب این سوال را با نگاه به پیرامون خودمان بررسی کنیم، متاسفانه همه‌مان قبول داریم لباس‌ها جنسیت دارند. برندهای لوکس دنیا هر فصل کالکشن‌های مجزای زنانه و مردانه ارائه می‌دهند، برندهای زیادی فقط مختص زنان لباس طراحی می‌کنند، بوتیک‌های مجزای مردانه و زنانه همه‌ جای دنیا مشغول به کار هستند، کمتر کسی پوشاندن لباس صورتی به نوزاد پسرش را قبول می‌کند، برای آقایان هیچ‌گاه پیراهنِ ماکسی طراحی نشده است و میلیون‌ها دلیل دیگر که همه‌مان هر روز شاهد آن هستیم.

مفاهیم زنانه و مردانه نقش بزرگی در دنیای مد دارد و فشن سعی می‌کند حول محور این دو ساختار فعالیت کند. اما مگر یک جسم بی‌جان قابلیتِ داشتن جنسیت را دارد؟

مگر غیر از این نیست، که لباس‌ها فقط لباس هستند و فقط پوشنده‌ی آن جنسیت دارد؟

تاریخ در مورد جنسیت لباس چه می‌گوید؟

اگر بخواهیم روند تاریخی پوشاک را بررسی کنیم باید به قرن هفدهم برگردیم.

در غرب تا قرن هفدهم لباس‌های مردانه و زنانه کاملا مشابه بود؛ تا آن زمان تقسیم بندی لباس بر اساس طبقه اجتماعی بود، نه جنسیت! مردان و زنان سیاست‌مدار و خانواده‌های سلطنتی و بورژوا همگی پیراهن‌های بلند، کفش‌های پاشنه‌دار، شنل‌های بلند، موهای شنیون شده، میکاپ و … داشتند!

مردانه یا زنانه؟

در طول دوران مختلف لباس‌های زیادی از لباس‌های مردانه وارد زنانه شده و کاربرد خودش را از مردانه بودن از دست داده است. دامن و کفش پاشنه بلند در ابتدا مختص آقایان طراحی و تولید شده بود‌. اسکاتلند مبدا دامن‌های معروف چهارخانه‌ی اسکاتلندی برای آقایان بود، حتی با وجود جنسیت زده شدن و تغییر کاربرد دامن برای خانم‌ها، هنوزهم دامن جزو لباس‌های اصلی مردان اسکاتلندی است.

تاریخچه ی مدهای جنسیتی

هر گرایش در مد قابل بحث است، مد سیال نیز همینطور است. علاقه مندان آن را پدیده ای جدید می نامند، در حالی که منتقدان با آن مخالف هستند، که برای آنها فقط یک احیای قدیمی است.

آنها استدلال می کنند که مد تک جنسیتی را می توان به دوران رنسانس اروپا (حدود قرن چهاردهم) ردیابی کرد، زمانی که لباس برای بیان موقعیت اجتماعی استفاده می شد.

نمونه طبقه نجیب بالای جامعه را در نظر بگیرید، که در آن هر دو جنس لباس‌های تقریباً مشابهی مانند یقه توری، شنل‌های طلادوزی شده و غیره می‌پوشیدند.

هنگامی که اروپایی ها به امپریالیسم روی آوردند و بیشتر قسمت های سیاره ما را مستعمره کردند، با فرهنگ های مختلفی مواجه شدند که هنجارهای لباس دوتایی داشتند.

برای آنها، این هنجارها ناسازگار بودند، بنابراین ابتدایی و غیر متمدن بودند و باید ریشه کن شوند.

به نوعی، بدوی غالب شد، و قرن ها بعد مد دوتایی بسیار زیاد و غالب شد. در نهایت امپراتوری و قوانین خود را ایجاد کرد. در طول قرن های ۱۹ و ۲۰، بسیاری از طبقات حرفه ای و اجتماعی متولد شدند و مد شروع به تقسیم بندی بیشتر کرد.

در آمریکای دهه‌های ۱۹۵۰ و ۶۰، در حالی که رونق اقتصادی ظاهر رسمی کسب‌وکار را با مردانی که کت و شلوارهای شیک می‌پوشیدند و زنانی که لباس‌های فانتزی می‌پوشیدند، به ارمغان آورد، جنبش‌های اجتماعی مد را زنده‌تر کرد – رنگارنگ، جسورانه و رسا.

در دهه آخر قرن بیستم، مد غیررسمی‌تر و راحت‌تر شد، همانطور که در محموله‌های گشاد، شلوارهای گشاد، شلوار جین کوتاه و تاپ‌های گشاد دیده می‌شد. مد باینری بی وقفه ادامه یافت و با گسترش مصرف گرایی، ماندن در این راه منطقی تر شد.

نگاهی به لباس های بدون جنسیت در سال‌های اخیر

جمع بندی

مد و فشن همواره ابزاری برای بیان اظهارات و شکستن محدودیت‌ها و مرزها بوده است. از لباس ساختارشکنانه‌ی ماری آنتوانت که اعتراض عموم مردم را برانگیخت تا دامن کوتاه که به نماد آزادی زنان تبدیل شد، صنعت مد این توانایی را دارد که تأثیر عمیقی بر جامعه بگذارد.

 از ترندهای جدیدی که امروزه بر هنجارهای اجتماعی تأثیر بسزایی گذاشته، مد بدون جنسیت است. در سال‌های اخیر، نسل Z  تغییرات و تمایلات چشمگیری برای به چالش کشیدن نقش‌های جنسیتی زنانه و مردانه داشته‌اند و از آن‌ها به عنوان ابزارهای بیان مد بدون جنسیت در جامعه‌ی جهانی استفاده کرده‌اند. در واقع، تقریبا نیمی از جمعیت نسل Z، رویکرد و تفکیک جنسیتی را منسوخ می‌دانند و این دیدگاه صنعت مد را نیز تغییر داده است.

در واقع می‌توان گفت استایل یونیسکس به عنوان یک سبک خاص از استایل،  مورد استفاده قرار می‌گیرد و هر روز بیشتر از پیش در صنعت مد مطرح می‌شود. برای پوشیدن این سبک از لباس‌ها نیاز به آیتم‌های خاصی ندارید و حتی ممکن است بعضی از آیتم‌های کمد لباس‌تان به این سبک باشد. شلوارهای جین، تیشرت، سویشرت، پلیور، هودی و … می‌تواند جزء آیتم‌های این استایل باشد.