وسایل نقلیه «زنانه» در تاریخ طراحی: از Triumph Tina تا Volvo YCC

طراحی زنانه (Feminine Design) در خودرو و موتورسیکلت، بیش از انتخاب رنگ صورتی یا خطوط منحنی ظریف است؛ تمرکزی است بر آسانی استفاده، ارگونومی مخصوص موی بلند و دامن یا کفش پاشنه دار، و در نهایت ایجاد تجربه‌ای امن و لذت‌بخش برای کاربران زن.

در دنیای طراحی خودرو، برخی وسایل نقلیه به‌طور خاص با در نظر گرفتن نیازها و سلیقه‌های زنان طراحی شده‌اند. این طراحی‌ها نه‌تنها از نظر زیبایی‌شناسی بلکه از نظر عملکرد و کاربری نیز به‌گونه‌ای هستند که راحتی و سهولت استفاده را برای کاربران فراهم می‌کنند. در ادامه، به بررسی چند نمونه از این وسایل نقلیه می‌پردازیم:

Designing for Her | نگاهی به وسایل نقلیه‌ای که برای زنان طراحی شدند

برخلاف تصور رایج، بسیاری از نوآوری‌های طراحی وسایل نقلیه در تاریخ، نه از نیاز به سرعت یا قدرت، بلکه از درک نیازهای ظریف‌تر انسانی الهام گرفته‌اند. در ادامه ، چند نمونه شاخص از وسایل نقلیه را بررسی می‌کنیم که طراحی آن‌ها «زنانه» یا «زن‌دوست» تعبیر شده است — نه به معنی کلیشه‌ای، بلکه از منظر دقت در نیازهای جزئی اما مهم.

🛵 Triumph Tina (1962) – اسکوتر ساده برای خانم‌های خانه‌دار

در سال ۱۹۶۲، شرکت Triumph بریتانیا اسکوتر Tina را با هدف جذب زنان خانه‌دار معرفی کرد. این اسکوتر دارای موتور ۱۰۰ سی‌سی دو زمانه و گیربکس اتوماتیک بود که کاربری آسانی را فراهم می‌کرد. ویژگی‌هایی مانند سبد خرید متصل به فرمان و طراحی سبک و جمع‌وجور، Tina را به گزینه‌ای مناسب برای خریدهای روزانه تبدیل کرده بود. با این حال، مشکلات فنی مانند خرابی در سیستم انتقال قدرت باعث شد تا تولید آن در سال ۱۹۷۰ متوقف شود. (collection.sciencemuseumgroup.org.uk)

🚗 Volvo YCC (2004) – خودروی مفهومی طراحی‌شده توسط زنان برای زنان

در سال ۲۰۰۴، شرکت Volvo خودروی مفهومی YCC (Your Concept Car) را معرفی کرد که توسط تیمی متشکل از طراحان زن طراحی شده بود. این خودرو با هدف پاسخگویی به نیازهای زنان حرفه‌ای طراحی شد و ویژگی‌هایی مانند ورود و خروج آسان، فضای ذخیره‌سازی هوشمند و دید مناسب را ارائه می‌داد. اگرچه YCC به تولید انبوه نرسید، اما نشان‌دهنده توجه به نیازهای خاص زنان در طراحی خودرو بود. (newatlas.com)

🚗 Daewoo Matiz (1998) | میز آرایش متحرک!

• طراحی اولیه توسط Giorgetto Giugiaro، اما به‌شدت بومی‌سازی شد برای مخاطب زن
• ویژگی‌ها:
  • کنسول جلویی پهن، مسطح و شبیه میز آرایش
  • فضای تعبیه‌شده برای کیف، وسایل آرایشی و خرده‌ریز
  • ابعاد کوچک و راحتی در پارک و چرخش
  • ظاهر نرم، بدون لبه‌های تیز؛ حس دوستانه

🧠 حرفه‌ای: درس‌هایی برای طراحان

🧠 جمع‌بندی

طراحی خودروهایی با در نظر گرفتن نیازها و سلیقه‌های زنان نشان‌دهنده پیشرفت در صنعت خودروسازی است. این طراحی‌ها نه‌تنها از نظر زیبایی‌شناسی بلکه از نظر عملکرد و کاربری نیز به‌گونه‌ای هستند که راحتی و سهولت استفاده را برای کاربران فراهم می‌کنند. با افزایش حضور زنان در تیم‌های طراحی و مهندسی، انتظار می‌رود که در آینده شاهد خودروهایی با طراحی‌های متنوع‌تر و منطبق با نیازهای مختلف باشیم.

طراحی «زنانه» در وسایل نقلیه یعنی درک دقیق نیازها و ریزه‌کاری‌های کاربر و سپس پیاده‌سازی راه‌حل‌های فنی و بصری برای یک تجربهٔ رانندگیِ امن، راحت و لذت‌بخش. از Triumph Tina تا Fiat 500 by Gucci، هر کدام با زبان و متریال خود نشان دادند:

«طراحی زنانه، بیش از یک برچسب رویدادی، چشم‌اندازی‌ست برای انسانی‌تر کردن تجربهٔ حرکت.»