چسب ولکرو | Hook&loop fasteners
بسیاری از اختراعات و نوآوری‌های دست بشر، حاصل یک اتفاق برنامه‌ریزی نشده بوده‌اند؛ فردی هوشیار، در حال بررسی یک موضوع خاص بوده و یا در مسیر کار یا زندگی روزمره خود، با پدیده‌ای جدید روبرو می‌شود. نکته حساس و مهم اینجا است که به جای کم‌محلی به این پدیده‌های معمول، توجه لازم به آنها شده و از فرصت‌های پیش‌آمده نهایت استفاده را برد. اختراعاتی همچون شیرین‌کننده مصنوعی ساخارین، پلاستیک و حتی آنتی‌بیوتیک مشهور پنی‌سیلین، از نمونه‌های این اختراعات تصادفی به شمار می‌آیند.
نمونه دیگری از این اختراعات تصادفی، چسب ولکرو (Velcro) است. احتمالاً این اختراع پرکاربرد را همه روزه در گوشه و کنار خود مشاهده می‌کنید، بدون آن‌که به ذهنتان بیاید که این چسب چگونه و در چه شرایطی متولد شده یا حتی اسم آن چیست!
چسب وِلکرو یکی از قدیمی ترین و کاربردی ترین ملزومات در صنعت پوشاک و تولید انواع لباس است. کلمه وِلکرو(velcro) برگرفته شده از دو کلمه velvet به معنی مخملی و crochrt به معنی قلاب می باشد.
یک روز خیلی معمولی را در نظر بگیرید که قصد بیرون رفتن از خانه دارید. قبل از رفتن، باید پوشک بچه را عوض کنید؛ کار سختی نیست، پوشک‌ها چسب‌هایی دارند که به راحتی باز و بسته کردن آنها را میسر می‌کند. حالا می‌خواهید از خانه خارج شوید، پس کفش‌هایش را پایش کرده و باز هم چسب‌های آن را به آسانی می‌بندید. یادتان می‌آید هوا کمی سرد شده و برای جلوگیری از سرما خوردنش، چسب‌های کاپشن وی را هم می‌بندید. در همه این مثال‌های ساده و معمول، شما در حال استفاده از چسب‌های ولکرو هستید!
تصور دنیای فعلی بدون چسب‌های ولکرو که با عنوان بست‌های قلاب‌دار (Hook-and-loop fasteners) هم شناخته می‌شوند، کمی دشوار است. امروزه از این چسب‌ها در بسیاری از جنبه‌های زندگی مدرن، از پوشک‌های یک‌بار مصرف گرفته تا صنعت هوافضا استفاده می‌شود. اما ایده اولیه اختراع این چسب، چگونه پدید آمد؟ مخترع آن کیست و چه روند توسعه‌ای را پیموده است؟
چسب نر و ماده قلاب-حلقه (به انگلیسی Hook-and-loop fasteners) یا اتصال‌دهنده‌های لمسی(به انگلیسی touch fasteners) که نشان تجاری عام ولکرو (به فرانسوی: Velcro) نیز برای آن بکار می‌رود و چسبک، بست قلاب‌دار، پارچه چسبی یا چسب پارچه‌ای، نیز نامیده می‌شود؛
این چسب از دو پارچه که یکی دارای حلقه‌های ریز و دیگری قلاب‌های ریز دارد تشکیل می‌شود که با قرار گرفتن روی هم قلاب‌ها در حلقه‌ها فرو می‌روند و وقتی جدا می‌شوند سطح پارچه ای مستقلی هستند. اتصال‌دهنده قلاب حلقه در سال ۱۹۴۸ میلادی توسط مهندس برق سوئیسی ژُرژ د-مِسترال Georges de Mestral اختراع شده و در سال ۱۹۵۵ توسط وی به ثبت رسیده‌است.
در سال ۱۹۴۱ میلادی، در حالی‌که جورج از پیاده‌روی در دامنه کوه‌های آلپ باز می‌گشت، متوجه پدیده‌ای شد که شاید خیلی از ما هم در زمان‌هایی مشابه آن را تجربه کرده‌ایم. وی متوجه شد که خارهای گیاهی به نام «Burdock» (نوعی گیاه علفی بزرگ از خانواده گل‌های قلاب‌دار)، به شلوار و همچنین موهای سگش چسبیده است. جورج فردی ذاتاً کنجکاو بود و از همین رو، خارهای چسبیده به لباسش را زیر میکروسکوپ قرار داد. وی کاملاً مجذوب چیزی شد که می‌دید. او ۱۴ سال بعدی زندگیش را وقف ساختن یک کپی از چیزی کرد که آن روز دیده بود و در نهایت در سال ۱۹۵۵ میلادی، ولکرو را به جهان معرفی نمود.
کلمه Velcro از مجموع دو کلمه فرانسوی Velours بمعنی مخمل و Crochet بمعنی قلاب گرفته شده‌است. بست ولکرو از دولایه تشکیل شده که معمولاً به شکل دو نوار یا دو مربع در دو طرف جسمی که لازم است بهم وصل گردد قرار داده می‌شوند. لایه اول از قلاب‌های بسیار کوچک و لایه دوم از حلقه‌های ریز تشکیل شده‌است. وقتی بهم فشرده شوند قلاب‌ها در حلقه‌ها فرورفته و بست محکم می‌گردد.
نمونه‌های اولیه از پارچه کتانی ساخته شده بودکه بعلت مقاومت کم آنها، با الیاف نایلون و پلی استر جایگزین گردید. این بست در البسه و وسائل زندگی جایگزین دکمه، زیپ، بندکفش و کیف شده‌است. حق ثبت مخترع در سال ۱۹۷۸ پایان یافته ولی ولکرو به عنوان یک علامت جهانی در بسیاری از کشورها و زبان‌های مختلف کاربرد دارد.
تاریخچه
شما به این سطح از محتوا دسترسی ندارید و یا وارد اکانت خود نشدید. بخشی از محتوا مختص اعضاء و مشترکین می‌باشد.
خرید یا تمدید اشتراک | ورود یا عضویت
.: برای دانلود کاتالوگ آشنایی بامحتوای دیزاین کلاب اینجا کلیک کنید :.
جمع‌بندی
کاربردهای ولکرو به همین‌جا ختم نشد. چند سال قبل از اقدام نوآورانه پوما، در سال ۱۹۶۰ میلادی، ناسا شروع به استفاده از چسب‌های ولکرو برای جلوگیری از شناور شدن اجسام در شرایط بدون جاذبه کرد. با مشاهده کارایی بالای این محصول، ناسا از آن در لباس و کلاه فضانوردان هم استفاده کرد، چرا که راحت‌تر از زیپ و بند، باز و بسته می‌شد. از آن زمان تاکنون، چسب‌های ولکرو همه جا استفاده می‌شوند، از دستگاه‌های مراقبت بهداشتی (دستگاه اندازه‌گیری فشارخون، وسایل ارتوپدی و لباس جراحی) گرفته تا وسایل ورزشی، کفش و لباس، اسباب‌بازی‌ها، بالشت صندلی هواپیماها و ….
