معماری اطلاعات (IA) و طراحی ناوبری‌های دسترسی
یکی از جذاب ترین مفاهیم دنیای محتوا و طراحی اطلاعات، معماری اطلاعات یا Information Architecture (به اختصار IA) می باشد. معماری اطلاعات ، پایه و اساس هر محصول دیجیتالی است که تجربه کاربر را هدایت می‌کند. این مفهوم، مثل نقشه‌ای برای هدایت کاربران در یک وب‌سایت، اپلیکیشن، یا هر سیستم اطلاعاتی است. معماری اطلاعات و طراحی ناوبری ارتباطی تنگاتنگ دارند و مکمل یکدیگرند.
معماری اطلاعات چیست؟
معماری اطلاعات به سازماندهی، ساختاردهی و ارائه اطلاعات در محصولات و سرویس‌های دیجیتال گفته می‌شود. هدف آن ساده‌سازی دسترسی کاربران به محتوا و ایجاد تجربه‌ای یکپارچه است.
به زبان ساده: معماری اطلاعات یعنی طراحی منطقی مسیرهایی که کاربر را به محتوای مدنظرش هدایت می‌کنند.
معمار و طراح آمریکایی، Richard Saul Wurman ، بنیان گذار حوزه ی IA در نظر گرفته می شود. به گفته کارشناسان IA، معماری اطلاعات، تصمیم در مورد چگونگی قرار گرفتنِ بخش هایی از هر چیز است، تا قابل درک شود.
معماری اطلاعات با هدف سازماندهی محتوا به گونه ای است که کاربران به راحتی خود را با عملکرد محصول تطبیق داده و بدون نیاز به تلاش زیاد موارد مورد نیاز خود را بیابند. ساختار محتوا به عوامل مختلفی بستگی دارد. اول از همه، کارشناسان IA بر روی بخش هایی از هدف متمرکز هستند که مورد نیاز مخاطبان است، زیرا این حوزه رضایت کاربر را در اولویت قرار می دهد. همچنین، این ساختار بستگی به نوع محصول و پیشنهاداتی که برای مخاطب ارایه می کند دارد. به عنوان مثال، اگر ما یک وب سایت خرده فروشی و یک وبلاگ را مقایسه کنیم، دو ساختار کاملا متفاوت برای انجام اهداف خاص را خواهیم دید. معماری اطلاعات تبدیل به شاخه اساسی در بسیاری از حوزه ها از جمله توسعه نرم افزار و طراحی شده است.
بیشتر بخوانید: تفاوت بین معماری اطلاعات و طراحی ناوبری…
وقتی حیوانی را می‌بینیم فقط پوست و مویش را می‌بینیم ولی اسکلت و استخوان‌هایی که حیوان را سرپا نگه داشته‌اند را نمی‌توان دید، این مثال رابطه‌ی بین معماری اطلاعات و نویگیشن است.
بسیاری از افراد به اشتباه مفهوم معماری اطلاعات و نویگیشن را یکی می‌دانند، در حالی که معماری اطلاعات به طراحی نویگیشن کمک می‌کند و فراتر از نویگیشن‌هاست. می‌توان گفت که نویگیشن مانند نوک کوه یخی است که روی معماری اطلاعات سوار شده است.
معماری اطلاعات از دو قسمت “شناسایی, تعریف محتوا و عملکرد محصول” و “ساختار و نامگذاری بین محتوا سایت” تشکیل شده‌است. معماری اطلاعات بخشی از UI نیست و به طور مستقیم بر UX تاثیر می‌گذارد. تجربه کاربر از هر آنچه که کاربر با آن روبرو می‌شود ساخته شده است و این در حالی است که کاربران ساختار وب‌سایت را نمی‌بینند اما می‌توانند ساختارهای جداشده براساس نیازها و انتظاراتشان را تشخیص دهند.
بیشتربخوانید: تفاوت طراحی IA و UX …
پس از خواندن تمام موارد بالا، بسیاری از افراد ممکن است این سوال را داشته باشند: “آیا IA همان طراحی UX(تجربه کاربری) است؟”. از لحاظ فنی، این اصطلاحات به یکدیگر مربوط بوده، اما یکی نیستند. IA طرح کلی ساختار طراحی است که می تواند به وایرفریم ها و نقشه های سایت پروژه تبدیل شود. طراحان UX از آن به عنوان مواد اولیه استفاده کرده تا بتوانند سیستم نویگیشن کاربر را طراحی کنند.
طراحی UX خیلی بیشتر از ساخت محتوا است. در وهله اول، طراحان UX(تجربه کاربری) قصد ایجاد مدل های تعاملی مطلوب را دارند، به طوری که کاربران با استفاده از محصول احساس راحتی بکنند. زمانی که متخصصین IA روی اهداف کاربری متمرکز می شوند، جنبه های مختلفِ رفتار و عملکرد آنها مانند احساسات و روانشناسی را مد نظر قرار می دهند.
یک معماریِ اطلاعات خوب زیر بنای تجربه کاربری(UX) کارآمد است، بنابراین مهارت IA برای طراحان ضروری است. IA موثر، تنها در صورت وجود یک تجربه کاربری(UX) قدرتمند، باعث استفاده آسان از محصول می شود.
اهمیت معماری اطلاعات و ناوبری
- افزایش دسترسی‌پذیری:
معماری خوب باعث می‌شود کاربران راحت‌تر به محتوا یا عملکرد موردنظرشان دسترسی داشته باشند. - کاهش بار شناختی:
وقتی اطلاعات ساختارمند باشند، کاربران کمتر گیج می‌شوند و تجربه‌شان روان‌تر خواهد بود. - بهبود تجربه کاربری (UX):
IA و ناوبری به‌خوبی طراحی‌شده، تجربه‌ای لذت‌بخش برای کاربران خلق می‌کند و نرخ بازگشت آنها را افزایش می‌دهد. - افزایش تعامل با محتوا:
ساختار مناسب اطلاعات و مسیریابی درست باعث می‌شود کاربران مدت بیشتری در سیستم باقی بمانند.
اصول کلیدی معماری اطلاعات
اگر می خواهید یک معماری اطلاعات قوی برای محصول ایجاد کنید، باید اجزای تشکیل دهنده آن را بشناسید. پیشگامان حوزه ی IA، Lou Rosenfeld و Peter Morville در کتاب خود«معماری اطلاعات برای وب» چهار جزء اصلی را شناسایی کرده اند: سیستم های سازمان دهی، سیستم های لیبلینگ، سیستم های نویگیشن و سیستم های جستجو.
- سازماندهی:
دسته‌بندی محتوا بر اساس موضوع، عملکرد یا هدف کاربر. - دسته‌بندی و اولویت‌بندی:
شناسایی بخش‌های پرکاربرد و برجسته‌سازی آنها. - ناوبری چندسطحی:
ایجاد مسیریابی منطقی برای سطوح مختلف محتوا. - منطق در نامگذاری:
استفاده از عناوین و برچسب‌هایی که واضح و کاربرپسند باشند.
انواع ساختارهای معماری اطلاعات
- ساختار سلسله‌مراتبی (Hierarchical):
مناسب برای وب‌سایت‌های بزرگ، مثل فروشگاه‌های اینترنتی یا سیستم‌های چندبخشی. - ساختار خطی (Linear):
برای سیستم‌های آموزشی یا مراحل گام‌به‌گام. - ساختار ماتریسی (Matrix):
به کاربران اجازه می‌دهد مسیر خود را انتخاب کنند. - ساختار شبکه‌ای (Networked):
برای سیستم‌هایی که به لینک‌دهی گسترده نیاز دارند، مثل دانشنامه‌ها.
طراحی ناوبری‌ها (Navigation Design)
ناوبری، راهنمای اصلی کاربران در محصول است. طراحی آن باید کاربردی، روان و سازگار با نیاز کاربران باشد.
انواع طراحی ناوبری:
- ناوبری افقی:
منوهای افقی که معمولاً در بالای صفحه قرار می‌گیرند. - ناوبری عمودی:
مناسب برای ساختارهای سلسله‌مراتبی. - ناوبری همبرگری (Hamburger Menu):
گزینه‌ای پرطرفدار در طراحی موبایل. - جستجوی داخلی:
برای سیستم‌هایی با حجم محتوای زیاد.
نکات پیشرفته: نقش معماری اطلاعات در طراحی و ابزارها
شما به این سطح از محتوا دسترسی ندارید و یا وارد اکانت خود نشدید.
ورود یا عضویت | خرید یا تمدید اشتراک
.: برای دانلود کاتالوگ آشنایی بامحتوای دیزاین کلاب اینجا کلیک کنید :.
نمونه‌های موفق معماری اطلاعات و ناوبری
- آمازون: ترکیب ساختار سلسله‌مراتبی و جستجوی قوی.
- نتفلیکس: استفاده از دسته‌بندی‌های پویا و شخصی‌سازی‌شده.
- Apple: طراحی ساده، منطقی و شفاف منوها.
جمع‌بندی
معماری اطلاعات و طراحی ناوبری‌ها، قلب تپنده تجربه کاربری هستند. محصولی که ساختار اطلاعاتی و ناوبری مناسبی داشته باشد، به کاربران اجازه می‌دهد به راحتی با آن ارتباط برقرار کنند، زمان بیشتری در سیستم بمانند و به هدف خود برسند.
✨ حالا شما فکر می‌کنید چه روش‌هایی برای بهبود ناوبری محصولتان می‌توانید به کار بگیرید؟
نقل‌قول الهام‌بخش:
“معماری اطلاعات خوب همانند پل میان کاربر و محصول است؛ اگر درست کار کند، دیده نمی‌شود.”
– Peter Morville
