رمز ارز ملی | CBDC
یکی از نیازهای بشر دسترسی به ابزاری واسط جهت تسهیل مبادلات تجاری است تا ضمن حفظ و ذخیره ارزش دارایی در طول زمان، از پذیرش عمومی مناسبی برخوردار باشد. با پیدایش پول، این نیاز پاسخ داده شد و با پیشرفت جوامع بشری اشکال مختلف پول و روش‌های جدید دسترسی به آن توسط مردم به کار گرفته شد. امروزه و به‌ویژه پس از شیوع بیماری کرونا، استفاده از پول‌های کاغذی روبه‌زوال رفته است و بسیاری از مردم قریب به یک سال است که هیچ تماسی با پول کاغذی نداشته‌اند. استفاده از کارت‌های بانکی نیز علیرغم کاهش تماس فیزیکی، تماس را صفر نمی‌کند و به ابزارهای نوینی جهت پرداخت به‌صورت غیرتماسی نیاز است. همچنین، به دلیل آنکه بانک‌ها در تراکنش‌های مالی خرد، کارمزد بیشتری را به نسبت تراکنش‌های بزرگ پرداخت می‌کنند، لذا برخی از بانک‌ها برای انجام تراکنش‌های خرد از مبدأ کارت‌هایشان محدودیت‌هایی قائل شده‌اند.
ارزهای دیجیتال کم‌کم دارند جای خود را در اقتصاد جهان باز می‌کنند. از گوشه و کنار جهان، دولت‌ها و بانک‌ها هم دارند به این عرصه وارد می‌شوند و کوین و توکن مخصوص به خود را به راه می‌اندازند. ممکن است شگفت‌زده شوید اگر بفهمید که جمهوری اسلامی ایران هم توکن ملی خودش را زیر نظر بانک ملی راه‌اندازی کرده است. نام این توکن ایرانی، توکن نشان ریال است. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا ابتدا ببینیم رمز ارز ملی چیست و با چند و چونِ جدیدترین توکن معرفی شده و شرکت راهبر آن آشنا شویم.
دروس مرتبط و پیش نیازها در مدرسه دیزاین: | ارز دیجیتال | Digital Design | کیف پول الکترونیکی
ارز دیجیتال ملی چیست؟
ارز دیجیتال ملی چیست؟ کلمه CBDC مخفف ارز دیجیتال ملی یا ارز دیجیتال بانک مرکزی (Central bank digital currency) است که دولت‌ها در حال انجام آزمایشات برای به روی کار آوردن آن هستند. آنچه ارز دیجیتال بانک مرکزی را از دیگر ارزها متمایز می‌کند این است که طرفداران آن امیدوارند که ارز دیجیتال ملی بتواند از فناوری جدید پرداخت، به طور معمول در بلاکچین و دفاتر کل توزیع شده برای افزایش کارایی پرداخت و کاهش هزینه‌ها در سطوح کلان استفاده کند.
ارز دیجیتال ملی (CBDC)
ارز دیجیتال ملی در بعضی کشورها در حال توسعه است، اما این احتمال وجود دارد که به زودی از آنها رونمایی نشود. اکثر کشورها هنوز این ایده را بررسی نکرده‌اند یا دارند درباره آن فکر می‌کنند، در حالی‌که برخی کشورهای دیگر مانند آمریکا و چین در حال ساخت این نوع ارز هستند. کشورهای بزرگ مانند چین که ارز یوان را دارند، در حال آزمایش شبکه خود هستند و به زودی ارز دیجیتال بانک مرکزی خود را معرفی می‌کنند. اما باز هم ارز دیجیتال ملی در مقیاس وسیع معروف و فعال نشده است.
ونزوئلا از این نظر پیشگام است و ارز دیجیتال ملی خود را با نام پترو (Petro) در سال 2018 راه‌اندازی کرد. با این حال، پترو مشکلات زیادی دارد و تعداد بسیار کمی از مردم ونزوئلا از آن استفاده می‌کنند. علاوه بر ونزوئلا، دولت چین برای ایجاد ارز دیجیتال ملی فعالیت زیادی دارد. این کشور هم‌اکنون در حال آزمایش یوان دیجیتال در چندین شهر است. بانک فدرال بوستون هم در حال همکاری با مؤسسه معتبر فناوری ماساچوست (MIT) برای آزمایش دلار دیجیتال است.
مزایای ارز دیجیتال ملی (CBDC)
ساخت و راه‌اندازی ارزهای دیجیتال بانک مرکزی در مراحل اولیه قرار دارد. بنابراین اجرا و راه‌اندازی آنها هنوز کامل نشده است و ممکن است ویژگی‌های آن اضافه یا کاسته شود؛ شاید هم اصلاً قابل استفاده نباشند. در برخی مواقع، پشتوانه ارز دیجیتال بانک مرکزی ترکیبی از بیت کوین و سایر ارزهای فیات منتشرشده توسط دولت است. برای ایجاد رمزارز ملی می‌توان ویژگی‌های ارزهای فیات و بیت کوین را ترکیب کرد و ویژگی‌ها خاص زیر را به وجود آورد:
تکنولوژی دفتر کل توزیع شده یا بلاکچین
ارزهای دیجیتال ملی به صورت دیجیتالی ایجاد می‌شود، اما از تکنولوژی‌های متفاوتی تشکیل شده‌اند. در ابتدا ارز ملی باید به صورت دیجیتالی ساخته و مهندسی شود و سپس فناوری‌ها در آن گنجانده شده و در پایان آن را در بلاکچین قرار دهند. در این صورت به منظور پیگیری تراکنش‌ها، بانک‌ها باید سوابق مالی، از جمله میزان سرمایه شخصی و تراکنش معاملات خود را در دفتر کل توزیع شده (Distributed Ledger Technology) ذخیره کنند.
این همان چیزی است که به عنوان بلاکچین معتبر شناخته می‌شود؛ زیرا فقط تعداد معدودی از نهادها می‌توانند به بلاکچین دسترسی داشته یا آن را تغییر دهند. علاوه بر این، نهادهای مرکزی تعیین می‌کنند که چه کسی به بلاکچین دسترسی پیدا کند و چه نوع دسترسی داشته باشد. به عنوان مثال، نهاد مرکزی تصمیم می‌گیرد که مریم فقط می‌تواند بلاکچین را ببیند، در حالی که محسن می‌تواند جزئیات بلاکچین را هم تغییر دهد و هم ببیند.
ارز دیجیتال ملی (CBDC)، یک ارز دیجیتال متمرکز
دلیلی وجود دارد که ارزهای دیجیتال ملی (CBDC)، یک بلاکچین معتبر (مانند بلاکچین بیت کوین) را انتخاب می‌کنند. اگرچه دفتر کل توزیع شده مورد استفاده در ارزهای دیجیتال ملی شباهت‌هایی با بلاکچین بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتالی دارد، اما اهداف آن بسیار متفاوت است.
یت کوین و سایر بلاکچین‌های عمومی مانند اتریوم از این نظر منحصربه‌فرد هستند که هیچ نهاد مرکزی یا گروهی از نهادها مسئولیت آن را بر عهده ندارند. این ویژگی برای دولت‌ها مناسب نیست و به همین دلیل فناوری دفتر کل توزیع شده متفاوتی را انتخاب می‌کنند؛ زیرا می‌توانند توانایی کنترل روی شبکه را داشته باشند. در ادامه به تفاوت های بلاکچین ارز دیجیتال بانک مرکزی و سایر رمزارزها خواهیم پرداخت:
میزان عرضه ارز دیجیتال ملی
بیت کوین 21 میلیون کوین در شبکه خودش منتشر کرده است و تغییر این 21 میلیون بسیار دشوار و شاید غیرممکن باشد. در مقابل، دولت‌ها هر کدام یک بانک مرکزی دارند که برای تأمین پول کشور است. بانک‌های مرکزی با حذف یا افزودن پول به چرخه اقتصاد، سیاست های پولی مختلف را اجرا می‌کنند. بنابراین برای حفظ کارآیی ارز دیجیتال ملی (CBDC)، باید بانک‌های مرکزی قدرت ایجاد تغییرات در میزان عرضه در گردش ارز دیجیتال ملی را داشته باشند.
کنترل و اداره ارز دیجیتال ملی
دولت تعیین می‌کند که کدام نهادهای مالی در مدیریت دفتر توزیع شده مشارکت کنند. یکی از تفاوت‌های آن با بیت کوین و سایر رمزارزها این است که هیچ کس حق ندارد بدون اجازه بانک مرکزی در شبکه آن تغییرات ایجاد کند.
کاهش هزینه‌ها با ارز دیجیتال ملی
حامیان رمزارز ملی، ادعا می‌کنند که ساخت ارز دیجیتال ملی به صورت پنهانی، می‌تواند به کاهش هزینه‌های انتقال پول کمک کند. ایده اصلی این است که با ارز دیجیتال بانک مرکزی، در بین نهادهای مالی، ارتباط بیشتری ایجاد شود و راهی ساده‌تر برای جابه‌جایی پول، نسبت به سیستم مالی امروزی، به وجود بیاید.
ارز دیجیتال ملی راه‌حل جلوگیری از پولشویی
دفاتر کل توزیع شده یک نسخه کامل از تمام معاملات و تراکنش‌ها را ارائه می‌دهند. این تکنولوژی می‌تواند برای شناسایی پولشویی و استفاده‌های غیرقانونی مورد استفاده قرار گیرد. برخی از دولت‌ها مانند دولت چین که به دستگاه نظارتی گسترده خود معروف هستند، علاقه زیادی به استفاده از این اطلاعات مالی برای محکم نگه داشتن چارچوب‌های خود دارند و می‌خواهند که شهروندان را از قانون‌شکنی دور کنند.
برخی از دولت‌ها با این سیاست موافق و برخی دیگر با آن مخالف هستند. به عنوان مثال به نظر می‌رسد که بانک فدرال رزرو آمریکا در صورت تصویب ارز دیجیتال ملی، به حفظ حریم خصوصی کاربران موجود در شبکه، علاقه بیشتری داشته باشد.
نشان ریال چیست؟
شما به این سطح از محتوا دسترسی ندارید و یا وارد اکانت خود نشدید. بخشی از محتوا مختص اعضاء و مشترکین می‌باشد.
خرید یا تمدید اشتراک | ورود یا عضویت
.: برای دانلود کاتالوگ آشنایی بامحتوای دیزاین کلاب اینجا کلیک کنید :.
کیف پول ققنوس
کیف پول تجاری نوعی از کیف پول است که امکان دریافت وجوه ناشی از فروش خدمات یا کالای خود را در اختیار پذیرنده/دارنده آن قرار می‌دهد. افراد حقیقی و حقوقی که با راهبر (شرکت یکتا ققنوس پارس) قرارداد امضا کرده باشند، می‌توانند مبلغ حاصل از فروش کالا یا خدمت خود را از کیف پول‌های شخصی گرفته و در کیف تجاری خود قرار دهند. کاربری که داری کیف شخصی است و حداقل در سطح دو قرار دارد، می‌تواند درخواست ایجاد کیف تجاری را انجام دهد.
لینک رسمی وب‌سایت: درگاه پرداخت نشان‌ریال – شرکت یکتا ققنوس پارس (kuknos.ir)
پذیرندگان حضوری (صاحبان فروشگاه) برای فراهم کردن امکان دریافت نشان ریال از مشتریان خود و استفاده از این زیرساخت پرداخت نوین، می‌توانند با بعد از نصب نرم‌افزار کیف توکن ققنوس کد دوبعدی (QR Code) اختصاصی خود را برای انجام عملیات اسکن توسط مشتریان، در محل فروشگاه نصب‌کرده تا مبالغ موردنظر را به‌صورت غیر تماسی و در قالب نشان ریال دریافت کنند. همچنین، پذیرندگان اینترنتی، می‌توانند سایت خود را به درگاه پرداخت نشان ریال مجهز کنند تا کاربر بتواند پرداختهای خود را با استفاده از کیف توکن ققنوس به شکلی سریع و راحت انجام دهد.
شرکت یکتا ققنوس پارس (شبکه ققنوس) به عنوان اولین و بزرگترین زیرساخت دفتر کل توزیع‌شده در ایران به‌منظور توسعه زیرساخت‌های اقتصاد دیجیتال و در راستای ارائه خدمات هرچه بیشتر به کاربران خود، منطبق بر ضوابط کیف الکترونیک پول در نظام پرداخت کشور و تبعیت از ستاد مبارزه با کرونا جهت ایجاد پرداختهای بدون تماس و همچنین توسعه جامعه پذیرندگان توکن‌های خود امکان جذب پذیرندگان به مدت ۱۲ ماه را اعلام می‌دارد.
جهت استفاده از کیف پول شخصی کافی است کیف توکن ققنوس را بر روی دستگاه خود نصب کنید و از خدمات آن بهره‌مند شوید
تفاوت نشان ریال با ارز دیجیتال بانک مرکزی
می‌توان گفت که نشان ریال به نوعی ارز دیجیتال ملی (CBDC) است، اما چون سیاست‌گذاری‌های CBDC و انتشار ریال در حاکمیت بانک مرکزی نیست، نمی‌توان قطعاً اسم آن را CBDC یا ارز دیجیتال بانک مرکزی گذاشت. البته به لحاظ فناوری این آمادگی وجود دارد که از همین ساختار و با همین شرایط، رگولیشن و تعریف جدیدی از توکن برای CBDC روی پلتفرم ققنوس تعریف شود.
صمدی راد اضافه کرد:
نشان ریال را بیشتر شبیه به پایلوت یا شبه CBDC می‌دانیم که در ابعاد محدود مطابق با ضوابط کیف پول بتوانیم این فناوری را تست کنیم و مسائل و مشکلات را در این زمینه احصا کنیم. تلاش داریم که بتوانیم این فناوری را برای کاربردهای مشابه CBDC هم پایلوت کنیم. هر زمان که دستورالعمل آن از سمت بانک مرکزی آماده شود، سعی می‌کنیم بر اساس تجربه‌ای که در این مسیر کسب کرده‌ایم و ناشی از نشان ریال و شبکه ققنوس است، برای پیاده‌سازی الزامات CBDC هم به کار بگیریم.
جمع‌بندی
کشورهای بسیاری ارز دیجیتال ملی خود را راه‌اندازی کرده‌اند و کشورهای دیگر هم به دنبال راه‌اندازی آن هستند. در ایران، شبکه بلاکچین ققنوس با همکاری بانک ملی، رمزارز یا توکن نشان ریال را به راه انداخته است که به نوعی رمزارز بانک مرکزی ایران محسوب می‌شود. این توکن برای انجام پرداختهای مالی خُرد بر بستر بلاکچین در کشور ایجاد شده است.
در حال حاضر این طرح چندان توسعه پیدا نکرده است. از این رو باید صبر کرد و دید که چگونه این طرح قرار است عملی شود و توسعه بیاید.
