طراحی پالت رنگی سینمایی | Cinematic color palette

اگه به دنبال روشی ظریف برای ایجاد صحنه­‌ای هستید که قراره احساسات بیننده را نشونه بگیره، احتمالاً راهی بهتر از انتخاب رنگ مربوط به احساسی که می­‌خواهید برای برانگیختن انتخاب کنید وجود نداره؛ همونطور که کارگردان های بزرگ دنیا مثل استیون اسپیلبرگ، مارتین اسکورسیزی، کوروساوا، و … از این تکنیک برای ساخت فیلم هاشون بهره بردن و بوسیله رنگها داستان فیلم رو تعریف کردند.

پیش درآمد و ترمینولوژی

از اون جا که طرح­‌های رنگی یک فیلم می‌تونه تاثیرهایی متفاوت بر بیننده‌ها در نقاط مختلف دنیا داشته باشه، بنابراین وقتی در حال انتخاب پالت رنگی فیلم‌­تون هستین هیچ انتخابی نمی‌تونه درست یا غلط تلقی بشه. این برعهده‌ی شماعه که اون رنگ‌­ها رو چطور توی فیلم‌­تون تعریف کنید؛ اولین قدم در انتخاب پالت رنگی برای یک فیلم، شناخت الگوهای رنگی مختلفه، یک پالت رنگی اگر آگاهانه و درست برای یک فیلم انتخاب بشه، حال و هوا و  Mood فیلم رو برانگیخته می‌کنه و لحن و  Tone اون رو تعیین می­‌کنه.

سه مولفه­‌ی اصلی رنگ همونطور که یادگرفتیم  عبارتند از: درجه‌ی رنگی Hue، شدت رنگیSaturation و ارزش رنگی   Value
تغییر در هر یک از این مولفه­‌ها تاثیر زیادی در کیفیت اون چیزی که به عنوان رنگ به مخاطب ارائه می­کنید خواهد داشت. رنگ، بدون اون که متوجه‌ش بشیم، از نظر عاطفی، روانی و حتی جسمانی بر ذهن تاثیر می­‌ذاره. همچنین این توانایی رو داره تا به یک صحنه از فیلم توازن  Harmony یا تنش   ببخشه و یا توجه رو به نکات مهم اون صحنه جلب کنه. رنگ ها در خلال داستان گویی  تاثیر دارن هنگامی که داستان می­‌گین، با استفاده از ویژوال استوری تلینگ یا قصه گویی بصری می‌­تونید:

1. واکنش‌های روانشناختی مخاطبان رو برانگیخته کنید
2. توجه بیننده رو به جزئیاتی خاص جلب کنید
3. لحن Tone فیلم را تنظیم کنید.
4. ویژگی و صفات شخصیت‌­ها را آشکار کنید.
5. تغییرات یا چرخش‌های موجود در داستان را نشان دهید.

رویکردها در انتخاب پالت رنگ مناسب

در ادامه قصد دارم تا رویکرد­های مختلف در جهت دست­یابی به یک پالت رنگی مناسب برای فیلم‌­تان را به همراه مثال­‌هایی جذاب از فیلم­‌های مطرح دنیا به شما نشان بدم؛ ما به دوروش می تونیم از رنگ ها در فیلم بهره ببریم:

1. استفاده از پالت رنگ و نور
2. استفاده از رنگ به عنوان نماد

ما در این‌جا قرار نیست در مورد تصحیح رنگ یا کیفیت نور  توی دوربین­‌های مختلف صحبت کنیم، ما می‌خواهیم بگیم که چطور نور و رنگ رو به عنوان یک شخصیت کامل توی فیلمنامه باید لحاظ کنیم و بخشی از داستان رو با رنگ ها به مخاطب منقل کنیم.

1-استفاده از پالت رنگ و نور

اگرچه رنگهای منفرد و تکرار شونده می‌توانند معانی عمیقی داشته باشند، اما یک پالت رنگی متشکل از رنگ‌های مختلف نیز نقش مهمی رو در القای مفاهیم مورد نظر فیلم‌ساز ایفا می‌کند. یک پالت رنگی متعادل باعث ایجاد وحدت و لحنی منسجم در فیلم می‌شود. در زیر، چهار نوع رایج طرح‌های رنگی نشان داده شده است

پالت فضای تکرنگ   Monochromatic

طرح های رنگی تکرنگ در سایه روشنهای یک رنگ وجود دارد، مانند قرمز، قرمز تیره و صورتی. آنها احساسی کاملاً هماهنگ، لطیف و و آرام‌بخش ایجاد می‌کنند.فیلم ماتریکس نمونه خوبی از طرح‌های رنگی تکرنگ است. تقریباً هر صحنه در دنیای ماتریس رنگ سبز دارد. سایه‌های رنگ سبز در همه قسمت‌های قاب نفوذ می‌کند تا جلوهای غیر‌طبیعی و “آرام” ایجاد کند. (نماینده آرامش کسانی که در ماتریکس خوابیده‌اند)

رنگ‌های تکرنگ در فیلم‌هایی مانند ماتریکس یا هتل گراند بوداپست جلوهای نرم و آرام را ایجاد می‌کند

پالت رنگهای مکمل    Complementary

رنگ‌های مکمل نوعی درام متضاد ایجاد می‌کنند، یعنی گرم در مقابل سرد. رنگ‌های مکمل بر روی چرخه رنگ در مقابل یکدیگر قرار دارند. به عنوان مثال، نارنجی و آبی رنگ‌های مکملی هستند که معمولاً در بسیاری از فیلم‌های پرفروش (بلاک‌باستر) مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این رنگ‌ها اغلب با درگیری و تضاد، چه درونی و چه بیرونی، همراه هستن. رنگهای مکمل کشش زیادی رو در فیلم ایجاد می‌کنند.

پالت رنگهای مشابه           Analogous

رنگ‌های مشابه روی چرخه‌ی ‌رنگ همسایه هستند (مثل قرمز/بنفش ، زرد/سبز). از اونجا که این رنگ‌ها کنتراست و جاذبه‌ی رنگ‌های مکمل رو ندارن، به طور کلی یک تجربه  Harmonicو آرام‌بخش رو ایجاد می‌کنند.
به راحتی می‌توانید از رنگ‌های مشابه در مناظر و فضاهای بیرونی استفاده کنید زیرا اغلب، به فراوانی در طبیعت یافت می‌شوند.
یک رنگ رو می‌شه به عنوان رنگ مسلط بر صحنه انتخاب کرد، دومی را برای پشتیبانی و کامل کردن آن، و رنگ سوم را (به‌ همراه تون‌های سیاه، سفید و خاکستری) برای تاکید بر هویت بصری کلی صحنه تعیین کرد.

پالت رنگ‌های سه‌گانه     Triadic

رنگ‌های سه‌ گانه رنگ‌هایی پرجنب و جوش و متنوع هستند که به طور مساوی در اطراف چرخه‌ی رنگ قرار گرفته‌اند. (مثل قرمز، آبی و زرد).
 یکی از رنگ‌ها باید در صحنه غالب و دیگر رنگ‌ها تکمیل کننده آن باشند. این ترکیب رنگی به نسبت طرح‌های قبلی کمتر در فیلمها مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما حتی در صورت اشباع نشدن رنگ‌ها نیز می تونه چشمگیر و زنده باشد.

2-استفاده از رنگ به عنوان نماد

روشهای زیادی برای خلق نماد در فیلم وجود دارد، اما استفاده از طرح‌های رنگی مختلف یکی از موثرترین آنهاست. مطمئن باشید حتی اگر مخاطب از نمادگرایی حاصل از پالت رنگی شما آگاه نباشه هم تحت تأثیر اون قرار می‌گیره. خب حالا با سه روش استفاده از پالت‌های رنگی را برای ایجاد ارتباطات قدرتمند بین ایده‌ها و مضامین رو به شما نشان میدیم. البته به‌ همراه نمونه‌هایی جذاب از فیلم‌هایی که دیده‌اید. و این سه روش عبارتند از:

قدرت تاثیر گذاری نور و رنگ

استفاده از نور مناسب و پالتهای رنگی برای ایجاد ارتباطات قدرتمند بین شخصیتها و معانی هر سکانس، ابزاریِ که هیچ فیلمسازی نباید از اون چشم پوشی کنه. هرچه نمونه های بیشتری ببینید، اونها را بهتر به کار می‌برید.در ادامه مثال‌هایی رو خواهید دید که چگونه تکرار یک رنگ، معنای عمیقی رو به یک صحنه بخشیده­ است.

برای تقویت رنگ‌ها در جهت ابجاد هارمونی رنگ این نکته رو فراموش نکنید که رنگ های سیاه و سفید نیز می تونن به ویژگی‌های رنگی تصویر تاثیرگذار باشن؛ اگه شما رنگ خاصی را در مقابل پس زمینه ای سفید قرار بدید، رنگ موردنظر مقداری از شفافیت خودش رو از دست میده و تا حدی گرفته و کدر به نظر میرسه؛جالب این جاست که اگه همون رنگ در مقابل پس زمینه ای سیاه قرار گیرد، نتیجه ای کاملا معکوس رو به دنبال خواهد داشت یعنی رنگ شفاف تر و روشن تر به نظر خواهد رسید.

جمع‌بندی

عامل مهم “نور و رنگ” در تصویر سینمایی و کارکرد اون در روایت داستان. عاملی که انتخاب سنجیده و هوشمندانه‌ی اون می‌تونه نقش مهمی تاثیرگذاری در خلق تصاویر سینمایی ماندگار و پر مفهوم داشته باشه؛  تان، تصاویر بصری و صدا می تونه ما را معتاد بازی کنه. اگر تصویر یک فیلمِ، بیننده باید از نظر احساسی متاثر بشه. امروزه نرم­‌افزارهای متنوع تصحیح رنگ این امکان را به ما می‌­دن تا بتونیم بعد از فیلم‌برداری هم تغییرات گسترده‌­ای را روی نما­ها ایجاد کنیم. البته باید توجه داشته باشید که نکات مربوط به نورپردازی صحیح باید در زمان فیلم‌برداری رعایت بشن و در پس‌تولید تنها باید تغییر­های جزئی و نهایی را انجام داد. زمانی که در مرحله‌ی پس‌تولید بر روی پیوند­های بصری بین نما­ها تمرکز می‌­کنید، به خاطر داشته باشید تا هر نما را مطابق با داستان و موضوعی که اون سکانس دنبال می­‌کنه بررسی کنید و نما­های قبل و بعد از اون رو نیز در نظر بگیرید.

«رنگ به هر شی‌ای جلوه‌ای خیال‌انگیز و نوعی ارزش ساختگی می‌دهد که بسیار مطلوب من است. من باور دارم که این تصنع موجود در اشیائی چون دیوارها، دکور، لباس‌ها و … است که شخصیت‌ها را در فیلم‌های من برجسته می‌کند. رنگ همچنین آن‌چه را که بیش از هر چیزی در فیلم‌های‌ام به آن علاقه‌مندم جدا می‌سازد: خود داستان و احساسات شخصیت‌ها.»

پدرو آلمودار – ۱۹۹۲