طراحی محصولات فینتک: جایی که فناوری و نوآوری مالی تلاقی می‌کنند | FinTech Product
فینتک (FinTech) یا فناوری مالی، به استفاده از فناوری برای بهبود و نوآوری در خدمات مالی گفته می‌شود. طراحی محصولات فینتک، نه‌تنها با مسائل مالی و پیچیدگی‌های تکنولوژی سروکار دارد، بلکه باید تجربه کاربری ساده، ایمن و اعتمادساز ارائه دهد.به طور گسترده، اصطلاح تکنولوژی مالی می‌تواند به هر نوآوری در مورد نحوه تعامل مردم با کسب و کار، از اختراع پول دیجیتال تا حسابداری دوگانه، اعمال شود. به دلیل انقلاب اینترنت و همچنین انقلاب اینترنت تلفن همراه و تلفن هوشمند، تکنولوژی مالی به‌صورت شدیدی رشد یافته است و فین تک، که در ابتدا به تکنولوژی رایانه‌ی مربوط به پشت صحنه‌ی بانک‌ها یا شرکت‌های تجاری اشاره می‌کرد، در حال حاضر انواع مختلفی از مداخلات تکنولوژیکی را به اموال شخصی و تجاری توصیف می‌کند.
فین تک در ابتدا به‌عنوان فناوری مورداستفاده در سیستم‌های سمت سرور (back-end) بانک‌ها و مؤسسات مالی معرفی شد؛ با این وجود، تعریف فین تک با گذر زمان تغییر کرده است. امروزه فین تک برنامه‌های کاربردی مشتری‌مدار متعددی را در بر میگیرد. در آینده‌ای نزدیک، این فناوری امکان مبادله سهام، مدیریت سرمایه و پرداخت حق بیمه و هزینهٔ غذا را برای افراد فراهم می‌کند.
واژه‌شناسی و مفاهیم کلیدی در طراحی محصولات فینتک
فینتک به معنای کاربرد نوآورانه فناوری در ارائه خدمات مالی است. فینتک معادل Financial technology یا FinTech صنعتی در فضای اقتصادی است و به کمپانی‌هایی اشاره دارد که با کاربرد تکنولوژی تلاش می‌کنند خدمات مالی را کارآمدتر کنند. شرکت‌های فعال در زمینه فناوری‌های مالی عموماً استارت‌آپ‌هایی هستند که تلاش می‌کنند خودشان را در سیستم‌های مالی جا بیندازند و شرکت‌های سنتی را به چالش بکشند. مرکز ملی تحقیقات دیجیتال (National Digital Research Centre) در دوبلین ایرلند فینتک را این‌گونه تعریف می‌کند: نوآوری در خدمات مالی؛ این عنوان برای نامیدن گستره وسیعی از اپلیکشن‌های فناورانه به کار می‌رود که در بخش زیادی از ابتدا تا انتهای زنجیره ارزش محصولات مصرفی کاربرد دارند؛ همین‌طور تازه‌واردانی که بازیگران فعلی را به رقابت فراخوانده‌اند و نیز برای نامیدن پارادایم‌های جدیدی مانند بیت‌کوین استفاده می‌شود.
واژه‌ها و مفاهیم رایج فینتک:
- UI/UX Design: طراحی رابط و تجربه کاربری، ستون اصلی محصولات فینتک برای ساده‌سازی تعامل کاربران با خدمات پیچیده مالی.
- PSD2 و Open Banking: قوانینی که امکان همکاری بانک‌ها و فین‌تک‌ها را فراهم می‌کند.
- KYC (Know Your Customer): فرآیند احراز هویت مشتری که در فینتک بسیار حیاتی است.
- Blockchain & Cryptocurrencies: زیرساخت فناوری بلاکچین و کاربردهای آن در تراکنش‌های مالی.
- Robo-Advisors: نرم‌افزارهایی که مدیریت سرمایه‌گذاری‌ها را به صورت خودکار انجام می‌دهند.
- Gamification: استفاده از عناصر بازی برای ایجاد انگیزه در کاربران، مانند سیستم امتیازدهی در اپلیکیشن‌های مالی.
اهداف طراحی محصولات فینتک
فینتک می‌تواند هم به کسب و کارها خدمات ارائه کند هم به افراد. استفاده کنندهٔ اصلی فینتک، کسب و کارهای کوچک هستند. یعنی بنگاه‌هایی که غالباً تازه تأسیس هستند و باید هم هزینه‌های مالی خود را پایین نگه دارند و هم سریع حرکت کنند، مثل فروشگاه‌های الکترونیکی کوچک. اما فینتک برای مصرف‌کنندگان نهایی، کسب و کارهای بزرگ و حتی ارتباط بین کسب و کارها با هم (B2B) هم کاربرد دارد.
ایجاد تحول در صنعت مالی و بانکداری و شکل‌دهی دوباره به آن با رعایت ۳ اصل اساسی زیر:
- کاهش هزینه‌ها (در عین حفظ کیفیت و افزایش سرویس‌های مالی)
- حذف بروکراسی‌ها و شکستن محدودیت‌های زمانی و جغرافیایی
- توانایی هوشمندانه در ارزیابی خطرها و ریسک‌های احتمالی
سهولت و دسترسی‌پذیری
محصولات فینتک باید تجربه‌ای ساده، روان و در دسترس برای کاربران فراهم کنند، حتی برای کسانی که آشنایی کمتری با مفاهیم مالی دارند.
امنیت و اعتمادسازی
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها، تضمین امنیت داده‌ها و جلب اعتماد کاربران است. از رمزگذاری داده‌ها، احراز هویت دو مرحله‌ای و تکنیک‌های هوش مصنوعی برای شناسایی تقلب استفاده می‌شود.
مقیاس‌پذیری
محصولات فینتک باید توانایی رشد سریع و جذب کاربران بیشتر را داشته باشند.
نوآوری و شخصی‌سازی
طراحی باید انعطاف‌پذیر باشد تا بتواند نیازهای متفاوت کاربران را شخصی‌سازی کند، از سرمایه‌گذاری گرفته تا مدیریت حساب.
محصولات برجسته در حوزه فینتک
کیف پول دیجیتال و پرداخت‌ها
- نمونه: PayPal، Venmo
- هدف: تسهیل تراکنش‌ها و جایگزینی پول نقد.
پلتفرم‌های مدیریت سرمایه‌گذاری
- نمونه: Robinhood، Acorns
- هدف: ارائه ابزارهای ساده برای سرمایه‌گذاری حتی به کاربران تازه‌کار.
اپلیکیشن‌های وام‌دهی و اعتباری
- نمونه: Affirm، LendingClub
- هدف: دسترسی آسان به وام‌های شخصی و اعتباری بدون بروکراسی پیچیده.
بانک‌های دیجیتال و Neo-Banks
- نمونه: Revolut، Monzo
- هدف: جایگزینی بانک‌های سنتی با خدمات آنلاین و موبایلی.
ارزهای دیجیتال و بلاکچین
- نمونه: Coinbase، Binance
- هدف: تسهیل خریدوفروش ارزهای دیجیتال و مدیریت سرمایه.
مثال‌های بیشتر از فینتک
شما به این سطح از محتوا دسترسی ندارید و یا وارد اکانت خود نشدید.
ورود یا عضویت | خرید یا تمدید اشتراک
.: برای دانلود کاتالوگ آشنایی بامحتوای دیزاین کلاب اینجا کلیک کنید :.
نکات حرفه‌ای: چالش‌ها و آینده طراحی محصولات فینتک
شما به این سطح از محتوا دسترسی ندارید و یا وارد اکانت خود نشدید.
ورود یا عضویت | خرید یا تمدید اشتراک
.: برای دانلود کاتالوگ آشنایی بامحتوای دیزاین کلاب اینجا کلیک کنید :.
فینتک در ایران
در ایران نیز در تمامی زیرشاخه‌های فینتک مانند، پرداخت، ارزهای رمزنگاری شده، بیمه، تأمین مالی جمعی و … استارتاپهای شاخصی فعالیت می‌کنند. مهم‌ترین چالشی که فین‌تکی‌ها در ایران با آن روبرو هستند رگولاتوری و قانون‌گذاری است. تعدادی از استارتاپهای شاخص فینتکی نیز به دلیل همین مشکلات در سال ۱۳۹۶ به یکباره توسط دادستانی فیلتر شدند که پس از پیگیری این کسب و کارها مجدداً رفع فیلتر شدند. بانک مرکزی ایران در اولین موضع‌گیری خود در شهریور ۹۵ نسبت به فین‌تک‌های پرداختی، اعلام کرد که فعالیت‌ها ایجاد ارزش می‌کند. در نهایت ضوابط فعالیت فین‌تک‌های پرداختی با نام پرداخت یاران در مهر ۹۶ توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران منتشر شد. انجمن فینتک یکی از تشکل‌های تأثیرگذار در به رسمیت شناخته شدن کسب و کارهای فینتک در ایران بوده‌است.
بیشتر بخوانید: معرفی 8 استارتآپ فینتکی موفق ایرانی
ایجاد مراکز نوآوری و شتابدهنده‌ها از دیگر امور حوزه فینتک است. می‌توان گفت در این بخش هم‌آوا و شرکت خدمات انفورماتیک با همکاری یکدیگر نوآوری آی‌فینک را در محل کارخانه نوآوری آزادی راه‌اندازی کرده‌اند. فعالیت اصلی این مرکز اجرای برنامه‌های شناسایی، شکل‌دهی و شتابدهی استارتاپهای فینتکی است که راه‌حل‌های نوآورانه و فناورانه را برای حل مسائل جامعه و همسو با روندهای فناوری ارائه می‌کنند.
معرفی 8 استارتآپ فینتکی موفق ایرانی
یک واسطه‌گر امین: زرین‌پال
مسلما برای همه ما امنیت در خرید اینترنتی حرف اول را می‌زند. در سال ۱۳۸۹ برادران امیری استارتآپ زرین‌پال را به عنوان یک درگاه اینترنتی روانه بازار کردند تا این امنیت و سهولت را برای خریداران و فروشندگان ایجاد کنند. در حقیقت زرین‌پال مانند یک واسطه‌گر، امکان تراکنش‌های مالی و خریدهای اینترنتی را از وب سایت‌هایی که با آن‌ها در ارتباط است برای کاربران ایجاد می‌کند. یکی از مهم‌ترین ابتکارهای زرین‌پال این است که شما می‌توانید یک حساب شخصی باز کنید و بدون استفاده از بانک هر وقت که لازم دارید و در هر کجا که هستید در فضایی امن پول‌هایتان را جابه‌جا کنید. ویژگی دیگر این اپلیکیشن این است که در قسمت آسان پرداخت می‌توانید هزینه‌ای را مشخص کنید، از آن لینکی بسازید و با خریدارن یا هر کس دیگری به اشتراک بگذارید تا آن‌ها با استفاده از لینک وارد درگاه پرداخت شوند و به حساب زرین پال شما پول واریز کنند. خدمات این سرویس شش مورد است که در ادامه آورده شده است:
۱. زرین گیت ۲. زرین کارت ۳. زرین لینک ۴. ضمانت پرداخت ۴. لینک شخصی ۵. اپلیکیشن موبایل ، مک و ویندوز ۵. کیف پول الکترونیکی ۶. مسیردهی هوشمند
آسان پرداخت: آپ
احتمالا نام برنامه آپ برای بسیاری از افراد که با امور پرداخت سروکار دارند، آشنا است. فینتک آپ نرم‌افزار شرکت آسان پرداخت پرشین محسوب می‌شود که به راحتی می‌توانید آن را از طریق کافه بازار، گوگل پلی و مایکت دانلود کنید. فقط کافی است با گوشی‌تان به اینترنت متصل شوید و رمز دوم کارت بانکی عضو شتاب را وارد کنید. این سرویس روی سیستم عامل اندروید و iOS قابل نصب است. برای این منظور، می‌توانید از طریق www.733.ir و یا ارسال عدد ۱ به ۲۰۰۰۷۳۳ اقدام کنید. همچنین خدماتی که اپلیکیشن آپ ارائه می‌دهد موارد زیر است :
شارژ اینترنت، کارت به کارت، شارژ قبض، قبض خدماتی، موجودی، قبض موبایل، نیکوکاری، بیمه تله پرداز، خدمات خودرو، عیدانه پرداز، کلوپ آپ، سرمایه‌گذاری، آپتل، امتیاز‌گیری
کوتاه ترین راه برای دریافت پول: پی‌پینگ
همان‌طور که می‌دانید شبکه‌های اجتماعی خصوصا تلگرام و واتساپ از بهترین راه‌های فروش کالا هستند. معمولا در زمان دریافت پول به غیر از مشکلاتی که ممکن است پیش بیاید شما باید شماره‌کارت‌تان را برای مشتری ارسال کنید و منتظر واریز پول کالا بمانید. در آخر هم به یکدیگر اطلاع بدهید. نرم‌افزار پی‌پینگ این پروسه را کوتاه‌تر و آسان‌تر می‌کند. شما می‌توانید از طریق payping.ir/username که روی صفحه شخصی‌تان تعریف شده است، پول دریافت کنید و بعد لینکش را با مشتری به اشتراک بگذارید. به این ترتیب که از قسمت مالی قیمت و مشخصات کالا‌ها را تعیین کنید و لینک کوتاه شده‌ای را که در اختیارتان قرار میگیرد در قسمتی از تبلیغات محصولات به اشتراک بگذارید. با این روش، مشتری برای خرید به صورت مستقیم به درگاه اینترنتی متصل می‌شود و هزینه مشخص شده را به حساب شما واریز می‌کند. به غیر از این می‌توانید فاکتور آنلاین درست کنید و از طریق پیام کوتاه یا ایمیل به مشتری ارسال کنید. پی‌پینگ اطلاعات مربوط به واریزی‌ها را برای شما از طریق ایمیل ارسال می‌کند و یا با بات تلگرام پی‌پینگ به اشتراک می‌گذارد.
پیام رسان دنگ پرداز: مانیار
در یک تعریف کلی می‌توان گفت مانیار یک پیام رسان دنگ پرداز است. در واقع دیگر برای پرداخت دنگ پول‌تان نگران جا گذاشتن کیف پول یا نداشتن شماره کارت مقصد نباشید و با خیال راحت به یک شام مشترک با دوستان‌تان، یک سفر یا مهمانی مشترک و یا جمع‌آوری پول به شکل گروهی فکر کنید. این اپلیکیشن امکان ارسال پیام به مخاطبین موبایل را هم ایجاد کرده است و به غیر این‌که تنها با استفاده از شماره تلفن موبایل راه انتقال و درخواست وجه را هموار می‌کند، می‌تواند تمام تماس‌های مربوط به تعاملات مالی را پوشش بدهد. در این استارتآپ برای تراکنش‌های داخلی، کارمزدی دریافت نمی‌شود و فقط زمان تسویه اعتبار و انتقال به کارت بانکی با توجه به مبلغ و زمان تسویه که در لحظه یا مدت‌دار است می‌توانید کارمزد دریافت کنید.
مانیار در اسفند ۱۳۹۴ با کسب مقام دوم در رویداد فین تک شناخته شد و در شهریور ۱۳۹۵ به شتابدهی فن‌آپ پیوست و بالاخره در بهمن همان سال وارد کافه بازار شد.
سرمایه‌گذار معاملات الگوریتمی: کوانتکن (QuantCan)
سرویس کوانتکن یک پلت‌فرم است که ریاضی‌دانان، برنامه‌نویسان و افراد با دانش مالی بالا را کمک می‌کند تا بتوانند استراتژی‌های معاملاتی خود را روی داده‌های قبلی امتحان کنند و در بازار واقعی، معاملات الگوریتمی انجام دهند. ویژگی این سرویس این است که اگر کاربر در معاملات به سرمایه نیاز پیدا کند از جهت مالی حمایت خواهد شد. این سرویس در سال ۱۳۹۵ شروع به فعالیت کرد و اکنون توانسته جایگاه خوبی در مسابقات مربوط به تکنولوژی پیدا کند. این حوزه برای فعالیت کسب‌و‌کارها و شرکت‌های نوپا، بسیار مناسب است.
مدیر دوم آپارتمان: شارژمان
شارژمان در واقع نقش مدیر دوم ساختمان را ایفا می‌کند. از آن‌جایی که بیشتر ما به دلیل شرایط اقتصادی و تغییر چهره شهرها، آپارتمان نشین هستیم و به دنبال آن باید هزینه‌های مربوط به شارژ ساختمان را پرداخت کنیم، طراحان این سرویس در سال ۱۳۹۵ شارژمان را وارد دنیای وب و موبایل کردند تا اعضای ساختمان بتوانند هزینه‌ها و شارژ ساختمان را راحت‌تر و سریع‌تر پرداخت کنند. به این ترتیب که ابتدا مدیر ساختمان هزینه‌های جاری ماه را در شارژمان ثبت می‌کند، سپس این سرویس سهم پرداختی هر کس را مشخص می‌کند، بنابراین مدیر و ساکنین ساختمان ضمن این‌که با هم ارتباط و تعامل دارند سهم شارژ و ریز هزینه‌ها را هم در این فضا می‌بینند و به صورت انلاین آن را پرداخت می‌کنند.
حامی ایده‌های خلاق: فاندوران
می‌توان گفت که فاندوران با این زاویه دید وارد دنیای فناوری شد که خیلی از ایده‌های خلاقانه در حال خاک خوردن هستند. چرا که صاحبان این ایده‌ها که در زمینه‌های مختلف هنری، علمی، آموزشی، امور اجتماعی و خیریه طراحی شده‌اند به دلیل این‌که شرایط مناسبی ندارند تا بتوانند ایده‌ها را عملی کنند، به ناچار آن‌ها را کنار می‌گذارند. فاندوران سرویسی است که در سال ۱۳۹۶ با هدف سرمایه‌گذاری جمعی crowdfunding به یاری این افراد آمد. در واقع این استارتآپ در حوزه فین تک، کمپینی را با هدف جذب حمایت‌های مالی در مقابل دادن پاداش‌های مشخص راه‌اندازی کرد و در حال حاضر در تحقق پرژوه‌های زیادی کمک کرده است که این روند با سرعت به جلو پیش می‌رود.
کیف پول همراه: فون‌پی
خیلی از ما در زمان پرداخت کرایه تاکسی یا پس گرفتن بقیه پول از راننده با مشکل پول خرد رو‌به‌رو شده‌ایم. خیلی وقت‌ها این ماجرا در فروشگاه‌ها و نانوایی‌ها هم اتفاق می‌افتد. در سال ۱۳۹۶ استارت‌اپ فون‌پی با هدف تبدیل شدن به کیف پول همراه به جنگ این مشکل آمد و مورد استقبال کاربران قرار گرفت. ایده فون‌پی به این شکل است که شما با اسکن کردن بارکد مربع شکل code QR که از طریق مشتری‌های این سرویس در اختیارتان قرار میگیرد و معمولا به شکل برچسب روی صندلی تاکسی یا دیوار فروشگاه و نانوایی‌ها چسبانده می‌شود، می‌توانید با تلفن همراه‌تان پول مشخص شده را به حساب صاحب بارکد واریز کنید.
جمع‌بندی فناوری های مالی
امروزه جهان در عرصه فناوری مالی پیشرفت‌های چشم‌گیری داشته است به طوری که در انجام امور مالی استارت‌آپ‌های موفقی روانه دنیای فناوری شده است. هرچند بعضی از آن‌ها مطابق قوانین برخی کشورها با مشکلاتی مثل فیلترینگ رو به رو هستند اما استارت‌آپ‌های فینتک هم‌چنان رو به جلو گام بر‌می‌دارند. هر کدام از فین‌تک‌ها با نوآوری و طراحی راه حل‌های خلاقانه در تلاش هستند جای خود را خصوصا در موبایل‌ها تثبیت کنند تا خدمات بهتری را ارائه دهند.
فین تک در حال حاضر انواع فعالیت‌های مالی مانند انتقال پول، تخصیص چک با گوشی‌های هوشمند، کنار گذاشتن یک شعبه بانک برای درخواست اعتبار، جمع‌آوری پول برای راه اندازی کسب و کار یا مدیریت سرمایه گذاری ها را بدون کمک هیچ شخص دیگری، توصیف می‌کند. فین تک طراحی شده است که با چابکی بیشتر، خدمت‌دهی به بخش‌های مختلف و خدمات بهتر و سریع‌تر؛ تهدید و چالشی برای خدمات سنتی باشد و درنهایت این خدمات را درون خودش غرق کند.
طراحی محصولات فینتک چالشی میان نوآوری و امنیت است. این حوزه نه‌تنها به مهارت‌های طراحی نیاز دارد، بلکه درک عمیق از فناوری و رفتارهای مالی کاربران نیز ضروری است. آینده فینتک از آن کسانی است که بتوانند تجربه‌ای شفاف، امن و کاربرپسند ارائه دهند. آیا شما آماده‌اید تا در این مسیر قدم بگذارید؟
