تعریف:محصول جانبی
به انگلیسی: By-product
توضیح بیشتر: فرآورده‌ای است که می‌تواند در کنار محصول اصلی به‌طور ناخواسته تولید شود. در صنایع شیمیایی در واکنش و دیگر پروسه‌های تولیدی محصول جانبی وجود دارد. این ماده ممکن است دارای ارزش افزودهٔ بالا باشد یا صرفاً به عنوان ماده‌ای بی‌مصرف باید از محصول اصلی جدا شود. از نمونه‌های معروف محصولات جانبی می‌توان به سرباره‌ها اشاره کرد که در کورهٔ تولید فلزات از سنگ معدن آن‌ها به وجود می‌آید. سرباره‌ها پس از سرد شدن به صورت پودر یا اشکال دیگر در صنایع مختلف کاربرد دارد.
بُرْزویه پزشک ایرانی زمان انوشیروان ساسانی، در مقدمهٔ کتاب کلیله و دمنه با اشارهٔ تمثیلی به محصول جانبی می‌نویسد:
غرض کشاورز در پراکندن تخم، دانه باشد، اما کاه که علف ستور است به تبع حاصل آید.
یک محصول جانبی می تواند مفید و قابل فروش باشد یا می تواند زباله در نظر گرفته شود: به عنوان مثال، سبوس، که یک محصول جانبی از اسیاب گندم به ارد تصفیه شده است، گاهی اوقات کمپوست یا برای دفع سوزانده می شود، اما در موارد دیگر، می تواند به عنوان یک عنصر مغذی در غذای انسان یا خوراک دام استفاده شود. بنزین زمانی یک محصول جانبی پالایش نفت بود که بعدها به عنوان سوخت موتور به یک کالای مطلوب تبدیل شد.
« بازگشت به واژه نامه