حاشیه‌نویسی واژه:متریال
به انگلیسی: material
معانی به فارسی: مواد اولیه تولید، ماده سازنده چیزی، جسم، جنس، اطلاعات، داده ها، پارچه، قماش، مصالح، مادی (دارای ماده)، مادیات
توضیح بیشتر: متریال جزوء مهم ترین بخش در صنعت های معماری، مدلسازی ،انیمیشن و غیره میباشد که امکان استفاده از آنها در نرم افزارهایی همچون 3 دی مکس، مایا، لومیون و … وجود دارد. متریال باعث مشخص شدن جنس اشیاء یا ابجکت در محیط های مدل سازی میشود.با استفاده از آن شما میتوانید تعریف کنید که جسمی که در محیط قرار داده اید از چه جنسی میباشد و حتی میتوانید تعریف کنید که نور به اشیاء درون تصویر از چه زاویه میتابد و سایه آن به چه صورتی در محیط تاثیر میگذارد.
متریال (Material)؛ جوهره‌ی لمس و تجربه در طراحی
متریال یکی از بنیادی‌ترین مفاهیم در طراحی است که هم در دنیای فیزیکی و هم در دنیای دیجیتال حضور دارد. از چوب و فلز گرفته تا پیکسل و نور، متریال نقش اساسی در نحوه‌ی درک و تعامل ما با محیط دارد. اما این مفهوم فراتر از جنس مواد است؛ متریال زبانِ طراحی است، واسطه‌ای که احساسات، کاربرد و هویت یک محصول را تعریف می‌کند.
ریشه‌شناسی و ترمینولوژی
واژه‌ی Material از ریشه‌ی لاتین “Materialis” به معنی «مربوط به ماده» گرفته شده است. در فارسی، معادل‌هایی مانند جنس، ماده، مصالح پیشنهاد شده‌اند، اما هیچ‌کدام دقیقاً بار معنایی متریال را منتقل نمی‌کنند.
✅ متریال یعنی همون چیزی که محصول ازش ساخته شده، از کاغذ تا کریستال مایع نمایشگر گوشی!
در دنیای طراحی، متریال دو مفهوم عمده دارد:
- متریال فیزیکی → چوب، فلز، شیشه، پلاستیک و هر چیزی که ماهیت مادی دارد.
- متریال دیجیتال → مفهومی که توسط گوگل معرفی شد و تجربه‌ی بصری و تعاملی نرم‌افزارها را بر اساس ویژگی‌های دنیای واقعی مثل نور، سایه و عمق تعریف می‌کند (Material Design).
متریال در مقابل مفاهیم مشابه
| کلمه | توضیح |
|---|---|
| متریال (Material) | جنس و ماهیت یک شیء، فیزیکی یا دیجیتال |
| تکسچر (Texture) | بافت سطح متریال (صاف، زبر، براق، مات) |
| فینیشینگ (Finishing) | روش نهایی‌سازی متریال (پوشش رنگ، پولیش، سندبلاست و…) |
✅ مثال:
📱 در یک گوشی موبایل:
- متریال: آلومینیوم، شیشه، پلاستیک
- تکسچر: شیشه‌ی مات، فلز برس‌خورده
- فینیشینگ: آنودایزینگ روی فلز، پوشش ضدخش روی نمایشگر
متریال در طراحی صنعتی و دیجیتال
✅ در طراحی محصول و معماری:
- نقش متریال در کیفیت، دوام و تجربه‌ی حسی محصول (مثلاً حس گرم چوب در برابر حس سرد فلز).
- تأثیر متریال در برندسازی (مثلاً اپل با استفاده از آلومینیوم، حس پرمیوم بودن را منتقل می‌کند).
- تعامل متریال با نور، وزن و کارکرد ارگونومیک محصول.
متریال در دنیای طراحی و معماری
🔹 متریال در معماری: شامل بتن، چوب، شیشه، فلز و مصالح ترکیبی است.
🔹 متریال در طراحی صنعتی: مثل پلاستیک‌های خاص، فیبر کربن، آلومینیوم، و مواد هوشمند.
🔹 متریال در دیجیتال دیزاین: در طراحی UI، متریال استعاره‌ای از احساس و رفتار سطوح مجازی است (مانند Material Design گوگل که از فیزیک نور و سایه‌ها الهام گرفته).
✅ مثال:
- متریال طبیعی: چوب، سنگ، چرم
- متریال مصنوعی: پلیمر، فایبرگلاس، PVC
- متریال ترکیبی: بتن الیافی، شیشه لمینت
✅ در طراحی دیجیتال و UI/UX:
- متریال دیزاین (Material Design) که گوگل آن را توسعه داد، بر اساس اصول نور، سایه و عمق شکل گرفته است.
- مفاهیم Soft Material و Neumorphism که در طراحی دیجیتال به عنوان ترندهای جدید مطرح شده‌اند.
هر قسمت از material به عنوان یک آبجکت جداگانه در دنیای دیجیتال فرض می شود . بنابراین یک app با رنگ پس زمینه سفید در حقیقت از یک تکه سفید رنگ از material که تمام صفحه را پوشانده استفاده کرده است . یک نوار ناوبری (navbar) آبی رنگ که در قسمت بالا قرار دارد از قسمت دیگری از material استفاده کرده . بنابراین کاربر طوری با تکه های جداگانه material در ارتباط است که انگار آنها اشیاء فیزیکی واقعی هستند .
Material design اهداف این فعل و انفعال کاربر و app را پوشش می دهد . حرکت ، عمق ، اصول نور و رنگ ، سلسله مراتب ارائه اطلاعات و … تحت پوشش مستندات متریال دیزاین هستند . به دلیل اینکه کل مبحث Material design بسیار نوپاست انتظار دارم که آپدیت های زیادی از طرف گوگل بصورت مستمر برای آن ارائه شود .
نکته مهمی که باید همیشه مدنظر داشته باشید اینست که Material Design یک زبان است نه فقط یک کیت رابط کاربری (UI kit) یا مجموعه ای از المان های کاربری . در حقیقت متریال دیزاین نگرشی نو در ارتباط با رابط های کاربری است .
حرفه‌ای: چرا انتخاب متریال مهم است؟
شما به این سطح از محتوا دسترسی ندارید و یا وارد اکانت خود نشدید.
ورود یا عضویت | خرید یا تمدید اشتراک
.: برای دانلود کاتالوگ آشنایی بامحتوای دیزاین کلاب اینجا کلیک کنید :.
جمع‌بندی
در لایه عمیق تر در طراحی هر محصولی – چه دیجیتال و چه صنعتی و فیزیکال- متریال مهم ترین عنصر سازنده یک محصول است. متریال فقط چیزی نیست که یک محصول از آن ساخته میشود، بلکه داستانی از کارکرد، احساس و پایداری را روایت می‌کند. انتخاب متریال مناسب، می‌تواند تأثیر زیادی بر تجربه‌ی کاربری، زیبایی و ماندگاری یک محصول داشته باشد.
- در مهندسی مواد، انتخاب متریال بر اساس استحکام، وزن، انعطاف‌پذیری و هزینه‌ی تولید انجام میشود.
- در هوش ماشینی و رندرینگ، متریال بر اساس انعکاس نور، شفافیت و پراکندگی سطحی شبیه‌سازی میشود.
- در معماری پایدار، متریال‌هایی با ردپای کربنی کم و قابلیت بازیافت اهمیت پیدا می‌کنند.
مطالب مرتبط: سری مطالب متریال شناسی