تعریف:متاورس
به انگلیسی: Metaverse
به فارسی: فرا جهان | متاورس از دو واژهٔ “مِتا” (Meta) به معنی فراتر و “یونیورس” (Universe) به معنی جهان تشکیل شده.
توضیح بیشتر:متاورس فرضیه‌ای از نسل بعدی اینترنت است که از محیط‌های مجازی سه بعدی آنلاین غیرمتمرکز و پایدار تشکیل می‌شود، این فرضیه بعدازاینکه زاکربرگ اسم کمپانی‌های بزرگ خودش رو به متا(Meta) تغییرنام داد بیشتر مورد توجه جهان قرار گرفت، و اکثر فکر می‌کنن این فرضیه نوظهور و تازه متولد شده اس، در صورتی که بیش از یک قرنِ که این موضوع به طور جدی در محافل فلاسفه و اندیشمندان مطرح می‌شه، فقط کافیه ده ها فیلم و کتاب هایی که پیرامون اون نوشته شده رو نگاه‌ی بندازیم؛
اینترنت چیست؟
اینترنت(به انگلیسی: Internet) (مخفف interconnected network شبکه به هم پیوسته یا توکارِ اندرهم‌بسته) یا اندرتورسامانه‌ای جهانی از شبکه‌های رایانه‌ای متصل است که از مجموعه پروتکل اینترنت (TCP/IP) برای ارتباط بین شبکه‌ها و دستگاه‌ها استفاده می‌کند. اینترنت شبکه‌ای از شبکه‌هاست که شامل شبکه‌های خصوصی، عمومی، دانشگاهی، تجاری و دولتی در مقیاس های محلی تا جهانی است که با آرایه‌ای عظیم از فناوری‌های شبکه‌بندی الکترونیکی، وایرلس و نوری به هم متصل شده‌اند.
به عبارت دقیق‌تر، اینترنت مجموعه‌ای از سامانه‌های خودگردان است که با روتر به هم متصل شده‌اند.
“اینترنت را باید بزرگ‌ترین سامانه‌ای دانست که تاکنون به دست انسان طراحی، مهندسی و اجرا شده‌است”
ریشهٔ این شبکهٔ عظیم جهانی به دههٔ ۱۹۶۰ بازمی‌گردد که پنتاگون (مقر و فرماندهی وزارت دفاع ایالات متحدهٔ آمریکا) برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی برای ساخت شبکه‌ای مستحکم، توزیع شده و باتحمل خطا سرمایه‌گذاری نمودند. این پژوهش به همراه دوره‌ای از سرمایه‌گذاری شخصی بنیاد ملی علوم آمریکا برای ایجاد یک ستون فقرات اینترنت جدید، سبب شد تا مشارکت‌های جهانی آغاز گردد و از اواسط دههٔ ۱۹۹۰، به صورت یک شبکهٔ همگانی و جهان‌شمول در بیاید.
وابسته شدن تمامی فعّالیت‌های بشر به اینترنت در مقیاسی بسیار عظیم و در زمانی چنین کوتاه، حکایت از آغاز یک دوران تاریخیِ نوین در عرصه‌های گوناگون علوم، فناوری، و به خصوص در نحوه تفکّر انسان دارد.
“شواهد زیادی در دست است که از آنچه اینترنت برای بشر خواهد ساخت و خواهد کرد، تنها مقدار بسیار اندکی به واقعیت درآمده‌است”
اینترنت سامانه‌ای جهانی از شبکه‌های رایانه‌ای به هم پیوسته‌است که از پروتکلِ «مجموعه پروتکل اینترنت» برای ارتباط با یکدیگر استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر اینترنت، شبکهٔ شبکه‌ها است که از میلیون‌ها شبکه خصوصی، عمومی، دانشگاهی، تجاری و دولتی در اندازه‌های محلی و کوچک تا جهانی و بسیار بزرگ تشکیل شده‌است که با آرایه وسیعی از فناوری‌های الکترونیکی و نوری به هم متصل شده‌اند. اینترنت در برگیرنده منابع اطلاعاتی و خدمات گسترده‌ای است که برجسته‌ترین آنها وب جهان‌گستر و رایانامه هستند.
سازمان‌ها، مراکز علمی و تحقیقاتی و موسسات متعدد، نیازمند دستیابی به شبکه اینترنت برای ایجاد یک وبگاه، دستیابی از راه دور وی‌پی‌ان، انجام تحقیقات یا استفاده از سیستم رایانامه، هستند. بسیاری از رسانه‌های ارتباطی سنتی مانند تلفن و تلویزیون نیز با استفاده از اینترنت تغییر شکل داده‌اند «اینترنت اشیاء» ویا دوباره تعریف شده‌اند و خدماتی جدید همچون صدا روی پروتکل اینترنت و تلویزیون پروتکل اینترنت ظهور کردند. انتشار روزنامه نیز به صورت وبگاه، خوراک وب و وب‌نوشت تغییر شکل داده‌است.
“اینترنت اشکال جدیدی از تعامل بین انسان‌ها را از طریق پیام‌رسانی فوری، تالار گفتگو و شبکه‌های اجتماعی به وجود آورده‌است”
نیل استیونسن (Neal Stephenson) اولین بار در کتاب خود به نام سقوط برف (Snow Crash) در سال ۱۹۹۲ از واژه متاورس استفاده و آن را یک دنیای مجازی سه بعدی متشکل از آواتار مردمان واقعی توصیف کرد. در این داستان، دو نفر راننده تحویل کالا برای نجات خود از یک ویران‌شهر سرمایه‌داری، در دنیای متاورس سفر می‌کنند؛ متاورس تصویری از یک دنیای مجازی است که در دل دنیای حقیقی وجود دارد. آنچه استیونسن ربع قرن پیش از تخیل خود آفرید، حالا عاشقان فناوری را به هیجان آورده است. او در بخشی از کتاب خود می‌نویسد:
هنگامی که ۱۰ سال پیش، هیرو نخستین بار این مکان را دید، نرمافزار مونوریل هنوز نوشته نشده بود. او و دوستانش برای این که بتوانند به جاهای مختلف بروند، مجبور بودند نرمافزار اتومبیل و موتورسیکلت بنویسند. آنها نرم‌‌افزارهای خود را بیرون می‌‌بردند و در بیابان سیاهی در شبِ الکترونیکی، با هم مسابقه می‌‌دادند.
حالا گویی دنیا به سمت‌و‌سویی می‌رود که تحقق متاورسِ موردنظر نیل استفنسون، برای اولین بار در تاریخ ممکن می‌شود. مردم بدون ترک‌کردن خانه‌هایشان می‌توانند به هرکجای جهان که می‌خواهند سفر کنند و از تجربه کاملاً بصری و حتی لمسی لذت ببرند. آنها خواهند توانست از طریق تصاویر ارتباط برقرار کرده و در آن فضا دست به خریدوفروش بزنند. آنها همچنین به بازی‌ها، فیلم‌ها، ورزش‌ها، رویدادهای جدید و گونه‌های جدیدی از روایت‌ها دست خواهند یافت؛ بر فراز کوه‌های آلپ از پاراگلایدر آویزان می‌شوند، به ماه پرواز می‌کنند و به‌سرعت به سوی زندگی در جهان دیجیتال حرکت می‌کنند.
امروزه و در قرن اخیر این دنیای مجازی از طریق هدست‌های واقعیت مجازی، عینک‌های واقعیت افزوده، گوشی‌های هوشمند، رایانه‌های شخصی و کنسول‌های بازی قابل دسترسی خواهد بود،
متاورس، به شکلی محدود در حال حاضر در پلتفرم‌هایی مانند VRChat یا بازی‌های ویدیویی مانند زندگی دوم وجود دارد. همچنین می‌توان به فیلم بازیکن شماره یک آماده (فیلم) و همچنین انیمه سورت آرت آنلاین اشاره کرد.
درحال حاضر شرکت‌هایی مانند متا، روبلاکس، اپیک گیمز و مایکروسافت، در حال سرمایه‌گذاری بر روی تحقیقات و توسعهٔ فناوری‌های مرتبط با متاورس هستند.
فیسبوک و متاورس
شرکت فیسبوک، غول حوزه فناوری، یکی از شرکت‌های پیشرو در حوزه متاورس است. این شرکت پیش‌تر بودجه‌ای ۵۰ میلیون دلاری برای توسعه پروژه متاورسی خود (XR Programs and Research Fund) کنار گذاشته بود، فیسبوک به‌تازگی طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که تمام خدمات خود را زیر چتر نام «مِتا» (Meta) ارائه می‌کند. این تغییر نام، یعنی شبکه‌های اجتماعی فیسبوک و اینستاگرام و پیام‌رسان واتس‌اپ از این پس زیرمجموعه‌های متا خواهند بود، که این تغییرنام سر و صدای زیادی رو متوجه این شرکت کرد؛
مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیسبوک، در یک کنفرانس مجازی در این‌باره گفت:
امیدوارم در آینده به‌عنوان یک شرکت متاورس دیده شویم و قصد دارم کار و هویت خود را با آنچه در حال ساخت آن هستیم، تطبیق دهم. ما اکنون به‌عنوان دو بخش مختلف به کسب‌و‌کار خود نگاه می‌کنیم و گزارش می دهیم؛ یکی برای خانواده اپ‌هایمان و دیگری برای تلاشی که در پلتفرم‌های آینده انجام می‌شود. حالا به‌عنوان بخشی از پروژه، زمان آن فرا رسیده است که یک برند جدید اتخاذ کنیم تا همه کارهایی را که انجام می‌دهیم در بر گیرد؛ تا منعکس کنیم چه کسی هستیم و قصد ساخت چه چیزی را داریم.
با توجه به پتانسیل‌های بالای فیسبوک و همچنین منابع مالی گسترده این شرکت، به نظر می‌رسد که باید منتظر یک بازیگر قدرتمند در حوزه متاورس‌ها باشیم. از طرف دیگر، فیسبوک با شرکت‌های مختلفی برای توسعه متاورس خود همکاری می‌کند و همین مسئله می‌تواند ابعاد این پروژه را گسترده‌تر کند.
بسیاری هم پروژه دییم (Deim)، ارز دیجیتال فیسبوک را به متاورس مرتبط می‌دانند و می‌گویند این استیبل کوین می‌تواند تعاملات مالی افراد در متاورس را دگرگون کند.
بسیاری از کارشناسان و متخصصان امر معتقدند توسعه بیشتر متاورس تأثیری در بحث مشاغل و زندگی روزمره انسان‌ها نخواهد داشت ولی تأثیر آن در فرهنگ و جامعه به‌عنوان یک کل، انکارناپذیر است. صد البته در ادامه خواهیم دید که در صورت برآورده‌شدن تمام آرمان‌های متاورس، زندگی ما دگرگون خواهد شد.
متاورس یک مفهوم است؛ نمی‌توان آن را یک نرمافزار یا یک محیط بازی در نظر گرفت. در واقع متاورس یک جهان مجازی است که کاربران می‌توانند شخصیت خود را در آن داشته باشند و هر کاری که در دنیای واقعی انجام می‌دهند را به‌صورت مجازی انجام دهند.
« بازگشت به واژه نامه