تعریف:طراحی ترانسلی
به انگیسی: transgenerational-design
توضیح بیشتر: طراحی ترانسلی عملی است برای سازگار کردن محصولات و محیطها با آن دسته از آسیبهای فیزیکی و حسی مرتبط با پیری انسان که باعث محدودیت و اخلال در فعالیتهای اصلی زندگی روزمره میشود.
اصطلاح طراحی ترانسلی در سال ۱۹۸۶ میلادی توسط استاد طراحی صنعتیِ دانشگاه سیراکیوس، جیمز جی. پیرکل (James J. Pirkl) برای توصیف و شناسایی محصولات و محیطهایی است که گستردهترین طیف از کسانی که از آنها استفاده میکنند (جوان، پیر، توانا، ناتوان) را بدون آسیب برای هیچ گروهی، در بر میگیرند. مفهوم طراحی ترانسلی از درون پروژهٔ تحقیقاتی او که با بودجهٔ فدرال دربارهٔ طراحی برای سالخوردگان انجام میشد، با عنوان: «سازگاریهای طراحی صنعتی: چشماندازی ترانسلی»، پدیدار شد. دو نشریهٔ اصلی پروژه در سال ۱۹۸۸ میلادی اطلاعات دقیقی در مورد فرایند پیری ارائه کردند؛ و باعث ایجاد آگاهی و حساسیت در میان متخصصان طراحی صنعتی و دانشجویان طراحی دربارهٔ واقعیتهای پیریِ انسان گردیدند و مجموعهای مفید از رهنمونها و استراتژیها را برای طراحی محصولاتی که نیازهای متغیر افراد در هر سن و توانایی را برآورده میکند، ارائه کردند.
بررسی اجمالی
مفهوم طراحی ترانسلی زمینهٔ مشترکی را برای کسانی که متعهد به ادغام سن و توانایی در جمعیت مصرفکننده هستند ایجاد میکند. اصل اساسی آن این است که افراد، از جمله افراد مسن یا آسیب دیده، از حق برابر برای زندگی در یک جامعهٔ واحد برخوردارند.
عمل طراحی ترانسلی بیان میکند که سالخوردگیِ انسان یک فرایند پیوسته و پویا است که از بدو تولد شروع میشود و با مرگ خاتمه مییابد و در طول فرایند پیری، افراد معمولاً با بروز بیماریها، حوادث و کاهش تواناییهای فیزیکی و حسی مواجه میشوند که به استقلال و سبک زندگی فرد آسیب میرساند؛ اما اکثر صدمات، آسیبها و ناتوانیها معمولاً با افزایش سن و تجربهٔ اثرات پیری (پیری بیولوژیکی) اتفاق میافتند. چهار واقعیت رابطهٔ متقابل سن با آسیبپذیری جسمی و حسی را روشن میکند:
- افراد جوان پیر میشوند.
- افراد جوان میتوانند ناتوان شوند.
- افراد پیر ممکن است ناتوان شوند.
- افراد ناتوان پیر میشوند.
در هر موقعیتی، مصرفکنندگان از محصولات و خدمات انتظار دارند که سبک زندگی آنها را چه از نظر فیزیکی و چه به صورت نمادین ارتقاء دهند. طراحی ترانسلی بر تأمین نیازهای آنها از طریق آنچه که کیگان و وگل (Cagan and Vogel) «فرایند توسعه محصول ارزشگرا» مینامند تمرکز دارد. آنها خاطرنشان میکنند که یک محصول برای مشتری زمانی ارزشمند تلقی میشود که «تأثیری قوی بر سبک زندگی، ویژگیهای توانمند و ارگونومی معنادار داشته باشد» و در نتیجه محصولاتی «مفید، قابل استفاده و مطلوب» در طول استفادهٔ کوتاهمدت و طولانیمدت توسط افراد در هر سن و توانایی باشند.
طراحی ترانسلی «به عنوان یک پاسخ آگاهانه از سوی بازار به پیری جمعیت است که نیاز به محصولات و محیطهایی را برآورده میکند که هم برای افراد جوان و هم افراد مسن که در یک محیط زندگی و کار میکنند، قابل استفاده است».
فواید
طراحی ترانسلی با ایجاد پیوندی هماهنگ بین محصولات و مصرفکننده، برای همه سنین و تواناییها سودمند خواهد بود. این فواید عوامل روانشناختی، فیزیولوژیکی و جامعهشناختی درخواستی (و پیشبینیشده) کاربران در هر سن و توانایی را شامل و آنها را برآورده میکند:
- ایمنی (Safety)
- آسایش (Comfort)
- راحتی (Convenience)
- قابلیت استفاده (Usability)
- ارگونومی (Ergonomics)
- تطابق با شرایط محیط (Accommodation)
طراحی ترانسلی به تک تک عناصر میپردازد و نیاز کاربر را (صرفنظر از سن یا توانایی) با ارایهٔ سهولت استفادهٔ نامحدود و همدردی در خور، فراهم میکند. چنین طرحهایی با ارایهٔ گزینههای گستردهتر و انتخابهای بیشتر، دسترسی بیشتری را فراهم میکنند، در نتیجه استقلال فرد را حفظ و گسترش داده و کیفیت زندگی را برای همه سنین و تواناییها (بدون هیچ هزینهای برای گروه) افزایش میدهند.
طرحهای ترانسلی به اصلاح تبعیض، ترحم و اَنگ اجتماعی میپردازند؛ آنها این امر را توسط رعایت موارد زیر انجام میدهند:
- پل زدن بین مراحل زندگی.
- پاسخگویی به گستردهترین طیف تفاوتهای فردی.
- کمک به افراد برای حفظ کار و استقلال.
- سازگاری با تغییر نیازهای حسی و فیزیکی.
- حفظ کرامت و عزت نفس.
- فرد را قادر میسازند تا ابزار مناسب را برای انجام فعالیتهای روزمره انتخاب کند.