ایده چیست و چطور بهش دست پیدا کنیم؟

حل مسئلهخلاقیتمسیردیزاینر

صد‌ها سال است که فلاسفه، جامعه‌شناسان و روان‌شناسان در مورد ایده صحبت می‌کنند، کتاب‌ها و برنامه‌های زیادی در مورد آن تهیه شده است، خرید و فروش می‌شود و … اما هنوز تعریف مشخص و یکسانی ندارد چون در ذهن است و دیده نمی‌شود؛ بسیاری از مردم، زمانی که صحبت از خلاقیت به میان می‌آید، به یاد آثار هنری و ادبی فاخر، اعم از یک تابلو نقاشی منحصربه‌فرد، یک قطعه موسیقی تأثیرگذار و یا یک کتاب مشهور می‌افتند. درست است که این آثار آینه تمام نمایی از نبوغ و خلاقیت بشری برای آفرینش اثری بدیع محسوب می‌شوند، اما خلاقیت و نوآوری، نه فقط برای این حوزه‌های خاص، بلکه در تمامی رشته‌ها و حوزه‌های کاربردی و از جمله امور فنی هم صادق است.

ایـده قابل لمس کردن و گوش دادن و چشیدن نیست و مشخصات آن را نمی‌توان اندازه گرفت، فرق انسان با باقی موجودات موجود در زمین، برخورداری از تعقل و تفکر است، حیوانات و گیاهان فقط می‌توانند خود را تا حد ممکن و با یک سری کنش محدود غریزی با محیط تطبیق دهند. انسان اما می‌تواند با ساختن ابزار مختلف بر چالش‌های محیطی غلبه کرده و حتی از آن‌ها به نفع خود بهره‌برداری کند.

این اتفاق از طریق ایده‌پردازی(دانستن مفهوم ایده لازمه آن است) و از دریچه‌ تفکر خلاق اتفاق می‌افتد. این روزها با توسعه کارآفرینی، روزبه‌روز بیشتر شاهد ایده‌پردازی و  پررنگ بودن مفهوم ایده در این حوزه هستیم. به همین دلیل شناخت و آگاهی بر مفهوم ایده بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است.

ایده چیست؟

حتما شنیدید که سخت ترین قدم برای شروع هرکاری، قــدم اول اونه، برای شروع یک کسب و کار و ساخت یک محصول هم شاید بتونیم بگیم برای اغلب افراد سخت ترین گام پیدا کردن ایده کسب و کاره و البته اینم بگم شروع شکل گیری ایده در ذهن و مراحل اولیه که ایده در ذهن داره به تکامل میرسه، هیجان انگیز ترین و جالب ترین بخش تولید محصول هم هست و الا بقیه مراحل طراحی و تولید محصول همه محصولات یکیه.
شاید بتونیم ایده‌دادن رو نخستین گام برای حل یک مشکل یا برآورده‌کردن یک نیاز بدونیم. به عبارتی ایده ساده‌ترین راه‌حلیِ که انسان در برابر یک مسئله یا نیاز به اون فکر می‌کنه؛ هر چند می‌توان یک ایده رو بسط داد و پیچیده کرد؛اما سوالی که اینجا پیش میاد اینه که دنبال تولید چه چیزی بریم ؟ چه چیزی تو بازار نیست که ما بریم تولیدش کنیم؟اصلا از کجا بفهمیم نیاز بازار رو؟ یا بطور خلاصه “ایده از کجا پیدا کنیم؟”

اول بیاید ببینیم ایده دقیقا به چه معناس؛ وی‌کی‌پدیا می‌گه :

افلاطون ، یکی از نخستین فیلسوفانی عه که ایده ها رو به تفصیل مورد بحث قرار داد، در کاربردهای رایج و در فلسفه ، ایده ها مفاهیمی انتزاعی هستند. همچنین در فلسفه ، ایده ها می توانند تصاویر بازنمایی ذهنی برخی از اشیاء باشند. بسیاری از فیلسوفان ایده ها را یک دسته اساسی هستی شناختی از هستی دانسته اند. ظرفیت ایجاد و درک مفهوم ایده ها به عنوان یک ویژگی اساسی و تعیین کننده انسان در نظر گرفته می شود.
 از نظر عامیانه ، یک ایده به صورت بازتابی ، خودجوش به وجود می آید ، حتی بدون تفکر یا تأمل جدی ، به عنوان مثال ، وقتی در مورد ایده یک شخص یا مکان صحبت می کنیم.
ایده(Ideas) همان راه‌حل خلاقانه برای یک مشکل خاص است، بشر هر جا احساس نیاز کند و چالشی را سر راه خود ببیند دست به ایده‌پردازی می‌زند،  این روند از ابتدای حیات و تمدن بشری شروع شده و تا همیشه ادامه دارد، ایده می‌تواند شامل یک مفهوم جدید (مانند اختراع چرخ) یا ترکیب مفاهیم از قبل شناخته شده (مثل روشن کردن آتش) باشد.

ویژگی های ایده

وقتی در تعریف یک پدیده نمی‌توانیم به یک تعریف مشخص برسیم، بهتر است سراغ ویژگی‌های اون بریم و خواص اون رو بشناسیم؛ البته ویژگی‌های ایده هم قطعی نیستند و در موردشان اختلاف نظر هست، اما برای استفاده از سایر درس‌ها باید در موارد زیر اتفاق نظر داشته باشیم، ایده‌ها:

1. لازم نیست اجرایی باشند
2. متغیر هستند
3. می‌توانند اشتباه باشند
4. لازم نیست خلاقانه باشند

چالش انتخاب ایده​

این موضوع که از بین ایده های موجود کدوم رو انتخاب کنم سوالیه که خیلی ذهن همه رو ممکنه درگیر کنه که ارتباط مستقیمی داره با مهارت های تصمیم‌گیری در هرشخص من درآینده بیشتر در موردش توضیح می‌دم، اما خیلی خلاصه بخوام بگم، من برای ایده پردازی خیلی ذهن خودم را نبستم و حتی نگفتم که حتما باید یک نرم افزار یا یک وب سرویس توسعه بدم، هدف ام رو همیشه این می‌ذارم که هر ایده ای که در رسیدن به هدف ام خوب باشد رو انتخاب کنم؛
کار دومی که در ایده پردازی انجام می‌دهم این بود که نگشتم ببینم دیگران چه مشکلی دارند تا اون رو حل کنم ، بلکه دیدم خودم چه مشکلاتی دارم ، و آیا راه حل مناسبی برای حل این مشکلات در ایران هست یا خیر.

اگر چه ایده پردازی برای توسعه محصول هم شباهت‌های بسیاری به مفهوم عمومی ایده پردازی وخلاقیت دارد. اما نباید تفاوت کلیدی این دو حوزه را فراموش کنیم.

جمع بندی

روش و راه پیشنهادی ما برای حل مسائل ایده خوانده می شوند. چنانچه راه حل ما برای حل کردن مسائل، در قالب راه اندازی یک کسب و کار باشد آن ایده، را ایده کسب و کار می نامیم. برخی فکر میکنند عنوان ایده تنها به راه حل های خلاقانه و نوآورانه گفته می شود که اینطور نیست! به عبارت دیگر یک ایده کسب و کار، راه حل پیشنهادی ما در قالب یک کسب و کار برای پوشش نیاز یا خلا موجود در بازار است و البته خلاقانه و نوآورانه بودن ایده یکی از پارامترهای اصلی موفقیت یا عدم موفقیت آن ایده کسب و کاری است.

واضح است که از ایده تا محصول، راه کوتاهی نیست. بسیاری از ایده‌ها، در مسیر تبدیل شدن به محصول، فراموش می‌شوند یا شکست می‌خورند؛ ایده‌ها کلید تعامل سازنده‌ انسان با محیط هستند، انسان از طریق ایده و ایده‌پردازی نه ‌تنها مشکلات خود را حل می‌کند؛ بلکه آن‌ها را تبدیل به فرصت کرده و از آن‌ها در جهت تولید سرمایه استفاده می‌کند.
ایده‌پردازی نتیجه‌ خلاقیت، تیز‌بینی، اعتماد به نفس و تجربه است. مفهوم ایده در کارآفرینی یعنی ایده‌ای که حل مسئله (رفع نیاز، عرضه برای تقاضای پنهان یا آشکار) را به صورتی نوآورانه، منحصر به فرد و سودآور انجام می‌دهد. نکته مهم اینه که بدونید ایده هیچ ارتباطی با شخصیت صاحب ایده نداره. در دنیای دیزاین ایده ها به شکل یک محصول ارائه می‌شن، یعنی می‌تونیم بگیم:” دیزاینر فردیِ که تونسته ایده‌ حل مسله اش رو به شکل یک محصول خلق کنه”

ویدئوها