طراحی “مرچ” یا محصولات جانبی برندها :Merchandise
وقتی نام یک برند فقط به لوگو یا محصول اصلی محدود نمی‌ماند و تبدیل به یک سبک زندگی می‌شود، پای مرچ (Merchandise) به میان می‌آید. از تی‌شرت‌ها و کلاه‌های گروه‌های موسیقی گرفته تا عطر، جواهرات یا حتی اسباب‌بازی‌های برندهای بزرگ؛ مرچ، راهی برای تداوم ارتباط عاطفی بین برند و مخاطب است. این پست بررسی می‌کند که چرا محصولات جانبی، چیزی فراتر از یک منبع درآمد اضافه‌اند و چگونه به ساخت هویت برند کمک می‌کنند.
مرچ فقط یه محصول جانبی نیست؛ یک ابزار استراتژیک برای گسترش هویت برند، ارتباط عاطفی با مخاطب، و حتی ایجاد جریان درآمدی پایدار محسوب می‌شه. طراحی درست مرچ، می‌تونه از یک یادگاری ساده به یک ابزار بازاریابی زنده تبدیل بشه.
مثال‌ها
- موسیقی: Metallica و BTS با مرچ میلیون‌ها دلار فروش دارن.محصولات مرچ به یکی از اصلی‌ترین جریان‌های اقتصادی موسیقی تبدیل شده است.
- مد: Supreme مرچ رو به یک فرهنگ تبدیل کرده. برندهایی مثل Gucci یا Louis Vuitton مرچ‌هایی مثل اسباب‌بازی، پوستر یا حتی آیتم‌های دیجیتال (NFT) عرضه کرده‌اند.
- تکنولوژی: اپل مرچ رسمی نداره، اما قاب و استیکرهاش همون نقش رو بازی می‌کنن.
- ورزش: باشگاه بارسلونا از فروش مرچ درآمدی معادل قرارداد اسپانسرها داره.
بیشتر بخوانید: تاریخچه و ترمینولوژی Merchandise
ریشه‌های مرچ در فرهنگ پاپ
از دهه ۷۰ میلادی با گروه‌های راک مثل KISS و Rolling Stones، فروش تی‌شرت‌های چاپی با لوگو و تصویر اعضای گروه تبدیل به یک جریان فرهنگی شد. از آن زمان، مرچ فقط وسیله‌ای برای حمایت مالی نبود؛ بلکه به نشانه‌ای از تعلق و هویت اجتماعی تبدیل شد.
- دهه ۱۹۶۰: گروه‌های موسیقی مثل Beatles شروع کردن به فروش تی‌شرت و پوستر.
- دهه ۱۹۸۰: تیم‌های ورزشی و برندهای مد وارد بازی شدن و مرچ به صنعتی بزرگ تبدیل شد.
- امروز: از استارتاپ‌ها تا اینفلوئنسرها و برندهای تکنولوژی، همه مرچ دارن (مثلاً تسلا، اپل یا Supreme).
اصطلاحات کلیدی
- Merchandising: فرآیند طراحی، تولید و فروش محصولات جانبی مرتبط با برند.
- Drop: عرضه محدود و زمان‌دار یک کالکشن مرچ برای ایجاد هیجان.
- Collab: همکاری بین دو برند یا هنرمند برای خلق یک کالکشن مشترک.
اهمیت و کاربرد در برندینگ
1. تقویت هویت برند
مرچ می‌تواند ارزش‌های برند را به شکل ملموس وارد زندگی روزمره افراد کند. مثلا مرچ گروه موسیقی نشان‌دهنده وفاداری هواداران است.
2. منبع درآمد پایدار
برای هنرمندان، استارتاپ‌ها یا برندهای کوچک، مرچ می‌تواند بخش مهمی از درآمد باشد.
3. ارتباط عاطفی با مشتری
وقتی کسی محصول جانبی برند را می‌پوشد یا استفاده می‌کند، در واقع بخشی از داستان برند را حمل می‌کند.
اصول طراحی محصولات مرچ
جمع‌بندی و تمرین
مرچ یه اکسسوری یا محصول جانبی ساده نیست؛ پلیه بین برند و مخاطب، یک رسانه متحرک و یک خاطره موندگار. اگر درست طراحی بشه، می‌تونه نه‌تنها هویت برند رو تقویت کنه، بلکه خودش به یک محصول اصلی تبدیل بشه.
مرچ پلی است بین برند و زندگی روزمره‌ی مخاطب. این محصولات می‌توانند حس تعلق ایجاد کنند، برند را به یک سبک زندگی تبدیل کنند و حتی جریان درآمدی مستقل بسازند.