طراحی مفهومی ایده‌ها | Concept Design

مقدمه: شروع تبدیل ایده به واقعیت

طراحی مفهومی (Concept Design) همان جایی است که تخیل، خلاقیت، و نوآوری گرد هم می‌آیند تا ایده‌ها به طرح‌های اولیه و پایه‌ای تبدیل شوند. این مرحله، شروع سفر طراحی است؛ جایی که طراح، بدون محدودیت‌های فنی یا اقتصادی، دست به خلق طرح‌هایی می‌زند که نمایانگر دیدگاه کلی و جهت‌گیری پروژه است.

کانسپت" style="object-fit:cover;" srcset="https://mohebbidesign.com/wp-content/uploads/2021/09/الگو-های-دیزاین-و-طراحی-مدرسه-دیزاین-.jpg 1537w, https://mohebbidesign.com/wp-content/uploads/2021/09/الگو-های-دیزاین-و-طراحی-مدرسه-دیزاین--600x272.jpg 600w, https://mohebbidesign.com/wp-content/uploads/2021/09/الگو-های-دیزاین-و-طراحی-مدرسه-دیزاین--300x136.jpg 300w, https://mohebbidesign.com/wp-content/uploads/2021/09/الگو-های-دیزاین-و-طراحی-مدرسه-دیزاین--1024x464.jpg 1024w, https://mohebbidesign.com/wp-content/uploads/2021/09/الگو-های-دیزاین-و-طراحی-مدرسه-دیزاین--768x348.jpg 768w" sizes="(max-width: 1537px) 100vw, 1537px" loading="eager" title="طراحی مفهومی ایده‌ها | Concept Design 1">

یک طراحی خوب، با یک کانسپت یا مفهوم درست آغاز می‌شود و این کانسپت است که راه حل‌های دیزاین را به شما نشان خواهد داد و شما را به محصول و تصمیم‌های نهایی می‌رساند، کانسپت یا مفهوم که بر اساس منطق، تفکر و دلیل شکل می‌گیرد، همان چیزی است که چارچوب‌های فنی و زیبایی‌شناسی را شکل می‌دهد.طرح‌ها در حالت کلی بر اساس دو عامل اصلی ارزیابی و سنجیده می‌شوند: ۱) ایده و مفهوم ۲) نحوه اجرا

طراحی مفهومی چیست؟

طراحی مفهومی به فرآیندی اشاره دارد که در آن طراحان، ایده‌های اولیه خود را برای یک محصول، ساختمان، یا حتی خدمات، در قالب طرح‌های خام و ابتدایی ارائه می‌دهند. این طرح‌ها معمولاً بر روی کاغذ یا نرم‌افزارهای طراحی ایجاد می‌شوند و هدف آن‌ها تجسم بخشیدن به ایده‌ها و مفاهیمی است که هنوز به مرحله اجرا نرسیده‌اند.

نقش طراحی مفهومی در فرآیند طراحی

1. ایجاد پایه و اساس پروژه: ارائه دید کلی از پروژه برای تیم طراحی، مشتریان، و ذی‌نفعان.
2. بررسی امکان‌پذیری: تحلیل ایده‌ها از نظر تطابق با اهداف و نیازهای پروژه.
3. الهام‌بخشی: ایجاد یک زبان بصری مشترک برای تسهیل ارتباط میان طراحان و تیم‌های مختلف.

در سال ۲۰۰۷، آژانس تبلیغاتی دانمارکی FORA، اظهار داشت که هیچ ادراک جمعی درباره کانسپت دیزاین وجود ندارد،  بنابراین تصمیم گرفت تا این مفهوم را در یک کتاب ۲۰ صفحه‌ای باز کند و توضیح دهد، خلاصه این کتاب به این تعریف می‌رسد که:  «کانسپت دیزاین، راه‌حل برای مشکلی است که تا به حال حل نشده است و یا راه حل قبلی آن مورد رضایت نبوده است»

این تعریف، تعریفی قابل تأمل اما وسیع است و در اصل برای فهمیدن بهتر این موضوع باید تفاوت‌های بین دو عبارت «طراحی» و «طراحی مفهوم» را درک کرد؛هنگامی که در مورد کانسپت دیزاین صحبت می‌کنیم، به مرحله‌ای از فرایند دیزاین اشاره داریم. این مرحله قسمتی از پروسه را شامل می‌شود که ما نیازهای کاربر را می‌دانیم و بر اساس آن ویژگی‌های محصول را مشخص کرده‌ایم. اکنون قبل از شروع طراحی جزئیات، باید «کانسپت» رو طراحی کنیم، در واقع کانسپت تصویر بزرگ اولیه‌ای است که در نظر می‌گیریم.

طراحی مفهومی الهام گرفته از هنر مفهومی

طراحی مفهومی‌چارچوبی است برای دستیابی به ایده تشکیل دهنده و پایه و اساس یک محصول، و برنامه‌ریزی در خصوص چگونگی نمایش این ایده به صورت بصری؛ این موضوع در ارتباط نزدیک با «هنر مفهومی» یا همان Concept Art است که در هنگام طراحی یک فیلم و یا بازی کامپیوتری بسیار از آن استفاده می‌شود و منتقل کننده ایده اصلی هنرمند و چشم انداز وی از نتیجه نهایی محصول مورد نظر خود است. هنر مفهومی‌اغلب با پرهیز از جزئیات و دقت بسیار طراحی شده و متمرکز است بر ایده کلی پشت طرح و محصول نهایی؛ به همین ترتیب، اصطلاح طراحی مفهومی‌نیز به ایده، مفهوم و هدف کلی از محصول نهایی طراحی گفته می‌شود.

مراحل طراحی مفهومی

۱. تحقیق و تحلیل (Research & Analysis)

• شناخت نیازها و انتظارات کاربر.
• مطالعه بازار و تحلیل رقبا.

۲. ایده‌پردازی (Ideation)

• استفاده از تکنیک‌هایی مثل طوفان فکری یا اسکچ‌برداری.
• بررسی چندین گزینه مختلف برای حل مسئله یا رفع نیاز.

۳. ارائه طرح اولیه (Initial Concept Presentation)

• ایجاد طرح‌های دستی، سه‌بعدی، یا دیجیتال.
• استفاده از ماکت‌های ساده برای تجسم بهتر ایده‌ها.

۴. بررسی و اصلاح (Review & Refinement)

• بازخوردگیری از ذی‌نفعان.
• اصلاح طرح‌ها و آماده‌سازی برای مرحله بعدی.

مثال‌هایی از طراحی مفهومی

۱. طراحی خودرو

• شرکت‌های خودروسازی معمولاً قبل از تولید مدل جدید، کانسپت‌کارهایی را ارائه می‌دهند.
• مثال: کانسپت‌کار BMW Vision iNEXT که نمایی از آینده خودروهای خودران و الکتریکی را ارائه می‌دهد.

۲. معماری

• طراحی اسکچ‌های مفهومی برای برج‌ها یا پروژه‌های شهری پیش از شروع به ساخت.
• مثال: طرح اولیه برج خلیفه که فقط یک اسکچ ساده بود، اما دیدگاه کلی پروژه را مشخص کرد.

۳. طراحی محصول

• توسعه گجت‌های تکنولوژیک با طرح‌های اولیه که ترکیبی از زیبایی و عملکرد را نشان می‌دهند.
• مثال: طرح‌های اولیه iPhone که قبل از تولید اولین مدل توسط اپل ارائه شدند.

نکات کلیدی در طراحی مفهومی

۱. سادگی و وضوح

ایده‌ها باید ساده، قابل فهم و گویا باشند تا بتوانند توجه مخاطب را جلب کنند.

۲. الهام‌گیری از طبیعت و محیط اطراف

بسیاری از طرح‌های مفهومی موفق از الگوهای طبیعی الهام گرفته‌اند.
مثال: طراحی ساختمان‌های زیستی که از ساختارهای درختان الهام گرفته شده‌اند.

۳. ترکیب هنر و علم

طراحی مفهومی نه تنها باید از نظر بصری جذاب باشد، بلکه باید از نظر فنی و مهندسی نیز امکان‌پذیر باشد.

نکات پیشرفته برای الهام

جمع‌بندی کانسپت دیزاین

از اونجایی که یک «مفهوم» اساسا یک «ایده» است، طراحان باید به پر کردن شکاف موجود میان «ایده و پیام خام» و «مشخصه‌های بصری» بپردازند. زبان طراحی به استفاده صحیح از عناصر طراحی برای خلق طرح‌هایی می‌انجامد که منجر به شکل‌گیری معنا می‌شوند. حرفه‌های هنری اغلب تمایل دارند تا توسط احساسات و ذوق هنری هدایت و کنترل شوند. چه مشغول طراحی یک لوگو باشید و چه طراحی رابط کاربری یک نرم افزار، طراحی باید منتقل کننده پیامی‌بزرگتر و شاید یک فلسفه ذهنی باشد – و پس از آن مباحث زیبایی‌شناختی مطرح می‌شوند. طراحی مفهومی‌پایه و اساسی است که «چرایی» و «چگونگی» کار را شکل بخشیده و آن را در قالب یک چارچوب فکری پیاده می‌کند. طراحی مفهومی‌باعث پر شدن شکاف موجود میان تصورات، ایده و پیام می‌شود؛

طراحی مفهومی اولین گام در فرآیند خلق یک محصول یا پروژه است. این مرحله به طراحان اجازه می‌دهد تا با آزادی کامل ایده‌پردازی کنند و طرح‌هایی خلاقانه و نوآورانه ارائه دهند. طراحی مفهومی در نهایت به یک محصول یا پروژه نهایی تبدیل می‌شود که نیازهای کاربران را برآورده کرده و هم‌زمان از نظر زیبایی‌شناختی جذاب است.

• تمرین پایانی: یک ایده در ذهن خود دارید؟ شروع کنید به طراحی یک اسکچ مفهومی از آن و تلاش کنید نیازها، عملکرد و ظاهر کلی آن را در طرح خود بگنجانید. آیا می‌توانید مفهومی طراحی کنید که هم زیبا و هم کاربردی باشد؟