کرست و کرینولین: ابزارهایی برای شکل‌دهی به بدن و تاریخچه‌ای از قدرت، مد و رنج 👗

در تاریخ مد، کرست (Corset) و کرینولین (Crinoline) دو عنصر تأثیرگذار بوده‌اند که نه‌تنها شکل بدن زنان را تغییر داده‌اند، بلکه بازتابی از فرهنگ، وضعیت اجتماعی و حتی پیشرفت‌های تکنولوژیکی در دوره‌های مختلف بوده‌اند.

اگر کمی به تاریخچه مد علاقه داشته باشید، ممکن است با حقایقی روبه رو شوید که باورش برایتان دشوار باشد؛ به عنوان مثال، آیا می‌دانستید که در گذشته دامن و کفش پاشنه بلند برای آقایان طراحی شده بود؟ یا برخی آرایش‌ها موجب مرگ صاحبشان می‌شدند؟ شاید عجیب باشد اما بعضی از لباس‌ها، آلت قتاله به شمار می‌آمدند و هزاران نفر را به کام مرگ می‌کشیدند. اگر شما نیز دوست دارید که با این آلت‌های قتاله زیبا آشنا شوید با ما همراه باشید.

• پیش نیاز: طراحی لباس زیرسبک

🔶 کرست (Corset) | نماد انضباط بدن و ایده‌آل‌های زیبایی

کرست، که از قرون وسطی تا قرن ۲۰ میلادی در مد زنان نقش مهمی ایفا کرده، نوعی لباس زیر محکم و فنردار بود که دور کمر بسته می‌شد تا شکل بدن را باریک‌تر و فرم ساعت شنی ایجاد کند.

کُرسِت (به فرانسوی: Corset) نوعی پوشاک زنانه است که معمولاً بسیار سفت و محکم است برای زنان نوعی سینه‌بند هم به‌شمار می‌رود. پوشیدن کرست به دلیل اینکه شکم و قفسه سینه را تحت فشار می‌گذارد با دشواری‌هایی همراه است. امروز پوشیدن آن جنبه‌های زیبایی یا درمانی دارد جنبه زیبایی آن برای یک دست کردن اندام میانی از قسمت بالای ران تا زیر سینه بکار می‌رود. و از نطر درمانی برای دردهای ستون مهره‌ها و سایر مفصلهای بالاتنه به‌کار می‌رود.

🔹مروری به تاریخچه کرست:

• قرن ۱۶: استفاده از کرست‌های سفت با استخوان‌های نهنگ برای فرم‌دهی بدن (رواج در دربار فرانسه و انگلستان)
• قرن ۱۸: تمرکز بیشتر روی باریک‌کردن کمر (Waist Training) با کرست‌های تنگ
• قرن ۱۹: اوج محبوبیت کرست، همراه با مضرات پزشکی مانند مشکلات تنفسی و تغییر شکل دنده‌ها
• اوایل قرن ۲۰: جایگزینی تدریجی کرست با گن‌های انعطاف‌پذیرتر و مد آزادتر دهه ۱۹۲۰

🔸 چرا کرست محبوب بود؟
✅ ایجاد فرم ایده‌آل بدن مطابق با استانداردهای زیبایی آن دوره
✅ نشان‌دهنده وضعیت اجتماعی بالاتر (چون لباس‌های دوخته‌شده بر اساس فرم کرست، گران‌قیمت بودند)
✅ نقش مهم در فرهنگ و نمایش (مثل لباس‌های ویکتوریایی، گوتیک و فشن مدرن)

🔹 مضرات و انتقادات:
❌ مشکلات پزشکی مانند تغییر شکل دنده‌ها و فشار روی اندام‌های داخلی
❌ محدودیت حرکتی و ناراحتی شدید
❌ بحث‌های فمینیستی درباره اجبار زنان به تبعیت از استانداردهای سخت‌گیرانه زیبایی

👗 کرست در مد مدرن:
امروزه کرست بیشتر جنبه مد فشن و فانتزی دارد و در استایل‌های ویکتوریایی، استیم‌پانک، گوتیک و طراحی‌های برندهایی مثل ویوین وست‌وود دیده می‌شود.

🔷 کرینولین (Crinoline) | حجیم‌سازی دامن‌ها به سبک قرن ۱۹

کرینولین نوعی دامن حجیم بود که با استفاده از حلقه‌های فلزی یا نهنبندی پارچه‌ای، به لباس‌ها فرم گسترده می‌داد. این سبک لباس در اواسط قرن ۱۹ میلادی در اروپا به اوج محبوبیت رسید.

بگذارید با یک فیلم کلاسیک و معروف به نام « برباد رفته » شروع کنیم.اگر این فیلم را تماشا کرده باشید قطعا به یاد دارید که اسکارلت برای آنکه لباس‌هایش گرانقیمت‌تر و فاخرتر به نظر برسد، دامن‌ حلقه‌ای که شبیه به قفس بود را زیر پیراهنش می‌پوشید. این قفس سنگین همان کرینولین است.

کرینولین در ابتدا از جنس استخوان حیوانات یا فلزات سنگین ساخته می‌شد که بر روی کمر قفل می‌شد و فشار زیادی را به بدن وارد می‌نمود. این دامن حلقه‌ای که باعث می‌شد پیراهن حجیم‌تر و گسترده‌تر به نظر برسد آنقدر سنگین بود که پوشیدن آن به تنهایی ممکن نبود.

🔹 ویژگی‌های کرینولین:

• ساختار قفس‌مانند، معمولاً از حلقه‌های فلزی، نهنبند یا پارچه‌ای
• افزایش حجم دامن‌ها بدون نیاز به چندین لایه پارچه
• ایجاد جلوه‌ی باشکوه و مجلل برای لباس‌های درباری

🔹 چرا کرینولین محبوب شد؟
✅ ایجاد ظاهری باشکوه و اشرافی
✅ کاهش وزن لباس‌ها (چون دیگر نیازی به چندین لایه پارچه نبود)
✅ انعکاسی از استانداردهای زیبایی و جایگاه اجتماعی

🔹 مشکلات و انتقادات:

از آنجایی که کرینولین وزن و حجم زیادی داشت، جلوی حرکت دست و پا‌ها را می‌گرفت و باعث می‌شد که پیراهن به نرده یا کالسکه گیر کند و موجب شکستگی دست، پا و دنده شود. همچنین جالب است بدانید که، هزاران زن بخاطر لحظه‌ای غفلت و آتش گرفتن دامنشان در شعله‌های آتش سوختند و جان خود را از دست دادند.

❌ اندازه‌های بزرگ و محدودیت حرکتی (گاهی عبور از درها غیرممکن بود!)
❌ خطرناک بودن – گزارش‌هایی از آتش‌سوزی‌های مرگبار به دلیل گیر کردن پارچه در شمع‌ها و شومینه‌ها
❌ نماد نابرابری – چون زنان را از فعالیت‌های روزمره و عملی دور می‌کرد

👗 کرینولین در مد مدرن:
امروزه کرینولین بیشتر در لباس‌های عروس، باله و طراحی‌های فانتزی دیده می‌شود و نمونه‌های آن را در آثار برندهایی مانند دیور و الکساندر مک‌کوئین می‌توان مشاهده کرد.

ابزارهای زیبایی یا وسایل کنترل؟

جمع بندی

اوج محبوبیت کرنولین و کرست به سال‌های 1850 میلادی بر می‌گردد و بعد از آن به دلیل مشکلاتی که برای سلامتی افراد به خصوص زنان به وجود می‌آورد استفاده از آن کم و کمتر شد، تا جایی که امروزه تنها در لباس‌های خاص مانند لباس عروس یا کالکشن‌های برخی از برند‌ها از کرست و کرنولین استفاده می‌شود.

حال که با ترند‌های قدیمی مد آشنا شدیم بهتر است بگوییم که این ابزار‌های شکنجه تنها به زنان اختصاص نداشتند و مردان نیز گاهی لباس‌هایی به تن می‌کردند که موجب ازار و اذیتشان می‌‌شد برای مثال می‌توان به دوره الیزابت اشاره کرد که مردان لاغر برای آنکه ثروتمند‌تر به نظر برسند مجبور بودند در قسمت شکم لباسشان، پارچه اضافی قرار دهند.

و در پایان می‌توان گفت که، با کمی دقت به این ترندهای قدیمی می‌توان فهمید که در گذشته مورد پسند جنس مخالف قرار گرفتن، اهمیت بسیاری برای زنان و مردان جامعه داشت و حاضر بودند دست به هر کاری بزنند تا خاص و زیبا به نظر برسند؛ چیزی که در دنیای امروز، اهمیت بسیار کمی دارد و افراد سعی می‌کنند به جای انکه طبق سلیقه دیگران در جامعه ظاهر شوند، علایق خود را در اولویت قرار دهند.

تفاوت کرست و سوتین در چیست؟

بسیار از مردم هنوز هم به اشتباه از واژه کرست به جای سوتین استفاده می‌کنند؛ اما باید گفت که کرست از هر لحاظ با سوتین تفاوت دارد. برای مثال کرست، سینه و کمر را پوشش می‌دهد و باعث لاغر دیده شدن شکم و کمر می‌شود اما سوتین فقط سینه‌ها را می‌پوشاند و آن‌ها را بالا می‌کشد تا خوش‌ فرم‌تر دیده شوند.

• مطالب مرتبط: فید مطالب طراحی لباس