انتقال فضای مفهومی ادبیات به فرم در طراحی محصول و فضا | literature Inspired

ادبیات، غنی‌ترین منبع برای کشف احساسات پیچیده است. داستان‌ها و اشعار به ما اجازه می‌دهند به عمق افکار و عواطف انسانی نفوذ کنیم و این امر می‌تواند به طراحی‌هایی منجر شود که به کاربران خود ارزش عاطفی اضافه کنند.

طراحی محصول و فضا همیشه از تعامل میان مفاهیم، احساسات و فرم الهام می‌گیرد. اما چه می‌شود اگر فضای مفهومی یک داستان، شعر یا حتی یک قطعه موسیقی، به‌عنوان منبع الهام، به زبان طراحی ترجمه شود؟ این ایده از مرزهای معمول طراحی عبور می‌کند و به ما اجازه می‌دهد محصولاتی بسازیم که نه‌تنها کارآمد هستند بلکه داستانی برای گفتن دارند.

• پیش‌نیاز: معرفی درس طراحی مفهومی | Concept Design توصیه می‌شود.

 آنچه که در اینجا بیان می گردد، شیوه ای است که می تواند دربهره گیری از فضای مفهومی محصولات ادبی همچون داستان وشعر، جهت دستیابی به طراحی فضا و فرم در طراحی صنعتیو محصولات مدرن موثر واقع شود. در این بخش به ارائه توضیحات و مراحل انجام این شیوه پرداخته شده و سپس به نمونه ای که با این روند به نتیجه رسیده است اشاره می گردد.

فضای مفهومی چیست؟

فضای مفهومی، حال‌وهوای عاطفی و فکری‌ای است که داستان یا شعر ایجاد می‌کند. این فضا می‌تواند غم، شادی، رمزآلودی، یا حتی تضادی میان احساسات مختلف باشد.

• مثال: شعر «جاده‌ای که کمتر پیموده شد» از رابرت فراست، حس انتخاب و سفر را در ذهن تداعی می‌کند. این حس می‌تواند به طراحی یک مسیر پیاده‌روی، یک کوله‌پشتی، یا حتی یک جفت کفش منتقل شود.

ترجمه فضای مفهومی به فرم

الف. از متن به مفهوم:

ابتدا باید مفاهیم کلیدی داستان یا شعر را استخراج کنیم:

• موضوع اصلی چیست؟
• چه احساسی را منتقل می‌کند؟
• رنگ‌ها، بافت‌ها، یا حرکات مرتبط با آن چیستند؟

ب. از مفهوم به فرم:

سپس این مفاهیم را به زبان بصری و فیزیکی ترجمه می‌کنیم:

• خطوط و منحنی‌ها: آیا داستان حس نرمی و آرامش دارد یا تیز و پرتنش است؟
• رنگ‌ها: چه رنگ‌هایی احساسات موجود در داستان را بهتر بیان می‌کنند؟
• بافت‌ها: آیا سطح محصول باید صاف و صیقلی باشد یا ناهموار و خام؟

مثال کاربردی:

• شعرهای حافظ درباره‌ی “شب و راز”:
  این فضای مفهومی می‌تواند به طراحی یک فضای داخلی با نورهای ملایم و سایه‌های متغیر ترجمه شود، یا به ساخت یک محصول مثل چراغ مطالعه‌ای که سایه‌های جذاب ایجاد کند.

نمونه‌هایی از طراحی مفهومی بر اساس داستان و شعر

الف. محصولات:

1. کاناپه‌ای الهام‌گرفته از شعر “کلاغ” ادگار آلن پو:
   • رنگ‌های مشکی و خاکستری.
   • فرم‌های زاویه‌دار و حس مرموز.
2. طراحی یک دفترچه یادداشت از داستان “آلیس در سرزمین عجایب”:
   • گرافیک‌هایی از ترکیب خطوط نامنظم و رنگ‌های زنده.
   • استفاده از فرم‌های غیرمنتظره در صفحات یا جلد.

ب. فضاها:

1. کتابخانه‌ای بر اساس داستان “1984” جورج اورول:
   • فضاهای بسته با طراحی مینیمال و رنگ‌های خاکستری.
   • نورپردازی محدود برای ایجاد حس نظارت و کنترل.
2. رستورانی الهام‌گرفته از داستان “بینوایان” ویکتور هوگو:
   • استفاده از مبلمان و دکورهای قدیمی.
   • بافت‌های چوبی و سنگی برای انتقال حس دوران گذشته.

مثال های بیشتر

نکات پیشرفته : چگونه این ایده را در طراحی خود به کار ببریم؟

جمع‌بندی و تمرین:

طراحی محصول بر اساس فضای مفهومی اشعار می‌تواند به خلق آثاری منحصربه‌فرد منجر شود که نه تنها کاربردی هستند، بلکه با روح و احساس کاربر نیز ارتباط برقرار می‌کنند. اشعار کلاسیک فارسی به دلیل غنای مفهومی، می‌توانند الهام‌بخش محصولات متنوعی باشند که میان عاطفه، هنر و کاربری تعادل برقرار کنند.

ادبیات و طراحی می‌توانند دنیایی جدید از فرم‌ها و فضاها خلق کنند.

• تمرین: یک داستان یا شعر کوتاه انتخاب کنید و یک محصول یا فضا طراحی کنید که احساسات آن را به تصویر بکشد.

مراحل پیشنهادی انجام پروژه:

1. انتخاب داستان یا قطعه ادبی.
2. بازنویسی مجدد متن ادبی به صورتی که با فضای مفهومی مورد نظر، هماهنگ گردد.
3. استخراج المان های شاخص داستان که ترجیحا بهتر است تصویری باشند.
4. ساده سازی کردن و استخراج جوهر فرمی- گرافیکی عناصر تصویری فوق الذکر(دو بعدی)؛در این بخش، گرافیک و تصویرسازی به عنوان واسطه میان ادبیات و طراحی صنعتی عمل می نماید.
5. توسعه عناصر دوبعدی به سه بعدی با بهره گیری از عملیاتی چون اکسترود نمودن، لافتینگ، لیتینگ، و غیره.