هنر و دیزاین، هنرمند و دیزاینر | تفاوت‌ها و شباهت‌ها
هنر و دیزاین، هرچند هر دو در دسته‌ی خلاقیت و نوآوری قرار می‌گیرند، اما اهداف، فرآیندها و تاثیراتشان بر جهان متفاوت است. درک شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو حوزه می‌تواند دیدگاه بهتری برای علاقه‌مندان و فعالان این عرصه‌ها ایجاد کند.
من در طولاین تجربه زیستی با هر دو نوع از پروژه های هنری و دیزاین محور سرو کار داشته و دارم، و با تکیه به همین تجربیات نمی‌تونم مقوله دیزاین و هنر رو جدا از هم بدونم و در عین حال نمی‌شه یکی دونستشون.
یکی از موضوعاتی که برای خودمم وقتی بهش پی بردم خیلی جالب بود، تفاوت هاییِ که دیزاین وهنر و دیزاینر با هنرمند می‌تونه داشته باشه،همونطور که پیش‌تر گفته شدرشته دیزاین ترکیبی از علم، هنر و صنعتِ و در عین حال با هرکدام تفاوت هایی هم داره! در ادامه برخی از این تفاوت ها و شباهت هایی که دیزاین و هنر میتوننن داشته باشن رو بررسی می‌کنیم و در گام بعدی دیزاین و صنعت رو بررسی می‌کنیم؛
هنر و دیزاین Art vs Design
“دیزاین” بیشتر زمانی مطرح می شود که ما با “محصول” و “کاربر” سروکار داریم، اینکه چطور و چگونه محتوا رو به شکلی بصری طراحی کنیم تا مخاطب بتونه به بهترین شکل با محصول ارتباط برقرار کنه، طراحی صفحات وب و یا صفحه آرایی مجلات از این جمله است. “طراحی هنری” قلمرو مشترکی است بین “دیزاین” و هنر که موفق ترین پروژه ها معمولا در این قلمرو یافت می شوند.
زمانی که به خلاقیت و جریان آزاد اندیشه در کار “طراحی” نیاز داریم ، می توان “دیزاین” را با هنر درگیر کرد، از بخش های مشترکی که بین هنر و “دیزاین” وجود دارد ، می‌تونیم به تئوری رنگ ها و مبانی هنرهای تجسمی و … اشاره کنیم؛زمانی که ما بخواهیم یک مزه منحصر به فرد به دیزاین خود اضافه کنیم ، هنر بسیار کاربردی می شود، انجام پروژه های بزرگ طراحی بدون هر یک از این دو مفهوم نتیجه فوق العاده ای در بر نخواهد داشت؛ اساساً هرچی بیشتر در جست وجوی معنای هنر گشتم بیشتر از واقعیت‌ش دور شدم، هرکس در هرجای دنیا هنر رو به واسته هنر خودش تعریف کرده و برخی از هنرمندا کلا هنر رو در معنای کار خودشون میدیدن … اما هنر رو نمی‌شه متعلق به کسی دونست، به طور کلی می‌تونیم بگیم:
هنر فرآوره ای ملموس وشنیدنی یا دیدنیِ که توسط انسان با اهداف مختلفی مثلِ ارتباطات،لذت، اخلاق و … آفریده می‌شه و نیاز زمان خودش رو پاسخ می‌ده.
تفاوت‌های بنیادین بین هنر و دیزاین
هنر بیش از هرچیز با خلاقیت و انتزاع هنرمند سروکارداره و هنرمند تنها به جنبه های بصری و زیبایی شناسی محصول‌ش اهمیت می‌ده و به هنر به عنوان ابزار بیانِ احساسات شخصی خودش نگاه میکنه.
اما دیزاینر به دنبال حل مساله و ارائه راه کار برای پیش برد هدف تعیین شده و خلق مسیری تازه برای محدودیت هاس. به این مثال توجه کنید:
- قرار نیست در طراحی وب ، مهارت هنری ام را به رخ مخاطب بکشم . قرار بر این است که مخاطب وارد سایت شود ، مطلب مورد نظر خود را پیدا کند و کارش را به پایان برساند و از سویی دیگر وقتی مشغول کاری صرفا هنری مثل نقاشی هستم ، بیش از آنکه به مخاطب نقاشی فکر کنم به تمایلات ، احساسات و بیان شخصی خودم توجه دارم .
هنر معمولا تکثیر پذیر نیست . صریح صحبت نمی کند و بیشتر اوقات به مهارت دست احتیاج دارد . البته هنر و “دیزاین” در خیلی از موارد همزمان با هم به کار گرفته می شوند . جایی که ما آن را “طراحی هنری” یا “کارگردانی هنری” می نامیم . “تصویرگران و معماران” کسانی هستند که در “دیزاین” خود از هنر بسیار استفاده می کنند .
تفاوت در هدف:
- هنر: هنر اغلب با هدف بیان احساسات، ایده‌ها، یا فلسفه‌های شخصی هنرمند خلق می‌شود. اثر هنری معمولاً دارای معنای عمیق‌تر و گاه چندلایه است که ممکن است برای هر مخاطب به شکل متفاوتی تفسیر شود.
- دیزاین: دیزاین بیشتر بر حل مسئله، کاربردی بودن، و پاسخ به نیازهای مشخص متمرکز است. هدف دیزاینر، ارائه‌ی محصول یا فضایی است که نیاز کاربر را برآورده کند.
کاربر یا مخاطب:
- هنر: در هنر، مخاطب لزوماً مشخص نیست و اثر می‌تواند برای جامعه یا حتی برای خود هنرمند خلق شده باشد.
- دیزاین: در دیزاین، مخاطب یا کاربر از پیش تعریف شده است و تمام فرآیند طراحی حول محور نیازها و تجربیات او شکل می‌گیرد.
فرآیند خلق:
- هنر: فرآیندی آزاد و اکتشافی است. هنرمند معمولاً محدودیت‌هایی ندارد و می‌تواند با استفاده از روش‌ها، مواد و تکنیک‌های متفاوت به خلق اثر بپردازد.
- دیزاین: فرآیندی سازمان‌یافته و هدفمند است. دیزاینر باید محدودیت‌های فنی، اقتصادی، و عملکردی را در نظر بگیرد.
هنر با خلاقیت و انتزاع هنرمند سر ُ کار داره و دیزاین با اصول و کاربرد محصول !
در حالی که هنر مقوله ای است که مخاطب آن اختیاری و موضوع آن آزاد است، در دیزاین، مخاطب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و از نظر موضوعی نیز دیزاین نمیتواند با مخاطب بی اراتباط باشد، همچنین، برخلاف هنر که حاصل شور و اشتیاق فردی شخص هنرمند است، محرک اصلی دیزاین، اشتیاق دیزاینر برای پیدا کردن راه حلی عملی برای مسئله و مخاطب آن است.
شما باید در همین ابتدای مسیر تکلیف خودتون رو روشن کنید و بدونید دقیقا چه کاری میخواید انجام بدید؟ میخواید یک محصول هنری خلق کنید یا یک محصول دیزاین محور؟
وظیفه دیزاینر در هر صنعت فکر و ایده پردازیِ، دیزاینر شهرساز شهر رو برای هدفی خاص طراحی میکنه، معمار ساختمان رو در راستای هدفی خاص و بر مبنای نوع مصرف اون اتود می‌زنه، دیزاینر لباس، لباس رو با توجه به مد و کارکرد و با توجه به محل استفاده اون طراحی میکنه و … اما در هنر، برای هنرمند مهم نیست که مخاطب درکی از هنر اون داشته باشه یا نه! دیزاینر به این فکر میکنه که هم کارا باشه و هم معنا دار ، هم کاربردی باشه و هم دکوراتیو!
| هنر | دیزاین |
| الزاما برای همه قابل فهم نیست و در عواطف ما ریشه دارد | باید درک و فهم شود و در منطق ریشه دارد |
| گاهی اوقات در مخاطب پرسش ایجاد می کند . چرا و چگونه ؟ ( الزاما مخاطب به پاسخ این پرسش ها دست نمی یابد) | در جهت خلق ابزار و اکسسوور کاربردی فعالیت دارد |
| دارای معانی گوناگون است . بستگی به تجارب و احساسات هنرمند ممکن است ، معانی آن تغییر کند . | خوبی و بدی، درستی و غلطی و کاربرد پذیری آن را می‌توان سنجید |
| معمولا یک عمل انفرادی است . ( تیمی نیست ) | می تواند یک فرآیند گروهی باشد |
| ابتدا خلق می‌شود و بعد عرضه می‌شود | معمولا باید سفارش دهنده داشته باشد . |
| الزاما دارای معنا نیست | باید دارای معنا باشد |
| خوبی و بدی، درستی و غلطی آن را نمی‌توان سنجید | خوبی و بدی، درستی و غلطی و کاربرد پذیری آن را می‌توان سنجید |
| غالبا داری معنی است ، اما به ندرت قابل استفاده است . | الزاما باید دارای معنا و کاربردپذیری باشد |
توضیحات بیشتر در مورد تفاوت ها: …
شما به این سطح از محتوا دسترسی ندارید و یا وارد اکانت خود نشدید.
ورود یا عضویت | خرید یا تمدید اشتراک
.: برای دانلود کاتالوگ آشنایی بامحتوای دیزاین کلاب اینجا کلیک کنید :.
هم‌پوشانی و شباهت‌ها بین هنر و دیزاین
- خلاقیت و نوآوری: هر دو نیازمند خلاقیت و توانایی نگاه به مسائل از زاویه‌ای جدید هستند.
- بیان هویت: هم در هنر و هم در دیزاین، هویت و سبک خالق اثر می‌تواند تاثیرگذار باشد.
- زیبایی‌شناسی:زیبایی‌شناسی بخشی مشترک است که در هر دو زمینه به کار می‌رود، هرچند که در دیزاین باید با عملکرد و کاربرد ترکیب شود.
- استفاده از ابزارهای مشابه:بسیاری از ابزارها و مهارت‌های مورد استفاده در هنر و دیزاین، از جمله طراحی دستی، نرم‌افزارهای دیجیتال و تکنیک‌های ترکیب رنگ، مشترک هستند.
مثال‌هایی از تلاقی هنر و دیزاین
- مبلمان با الهام از هنر: مبلمانی که توسط هنرمندان طراحی شده و جنبه هنری و کاربردی را ترکیب کرده است، مانند کارهای ایو کلاین یا فرانک گری.
- تصویرگری و گرافیک دیزاین: پوسترهای تبلیغاتی که با ترکیب خلاقیت هنری و پیام‌های کاربردی طراحی شده‌اند، مانند پوسترهای ساول باس.
- معماری به‌عنوان هنردیزاین:
- ساختمان‌هایی مانند موزه گوگنهایم نیویورک اثر فرانک لوید رایت که در عین زیبایی، کارکردی منحصر به فرد دارند.
صحبت‌های Paolla antonelli در موضوع هنر و دیزاین
جمع‌بندی
ما به عنوان یک دیزاینر علاوه بر اینکه لازمه یک سبک زندگی و مدل ذهنی دیزاینری داشته باشیم، لازمه بتونیم کنجکاوانه در پی کشف نکات پنهانی باشیم که استفاده از محصول رو برای انسان‌ها مطبوع و دلپذیرتر میکنه. دیزاینر باید بتونه با انسان‌ها در ارتباط باشه و همدلانه به خواست‌هاشون توجه کنه. دیزاینر باید بتونه با اعضای دیگرِ تیم ارتباط و تعامل داشته باشه تا طراحی‌هاش فراتر از یک رویا بشه و مهمتر از هر چیز دیگه دیزاینر باید مهارت قصه‌گویی داشته باش تا بتونه مخاطب خودش رو به خوبی همراه کنه.تمام اینا به معنای تعامل با انسان هاس، در صورتی که ما می‌دونیم اکثر هنرمندها، انسان های منزوی و گوشه نشینی هستند، برای اینکه بتونید خالق یک محصول/اثر کاربردی باشید و یک لایف استایل دیزاینری رو تجربه کنید لازمه به این تفاوت ها آگاهانه فکر کنید و بپذیریدشون و در نگرش‌تون تغییر ایجاد کنید و این تغییر نگرش رو بهش “designer mind set” یا طرز فکر دیزاینری می‌گیم، برای تغییر در لایف استایل باید از درون شروع کنید و به بیرون بیایید.
این دو مفهوم که هنر و “دیزاین” یک چیز هستند ، تصور غلطی است . اما این تصور که هنر و “دیزاین” مکمل های خوبی برای هم هستند ، نیکوتر است . به نظر من مهم ترین تفاوت این دو در دامنه مخاطبانشان است . دیزاین باید قابلیت تکثیر پذیری داشته باشد ولی هنر الزاما برای تکثیر پذیری خلق نمی شود .
- هنر بیشتر بر بیان آزاد و شخصی متمرکز است، در حالی که دیزاین به دنبال پاسخ‌گویی به نیازهای مشخص و کاربردی است.
- هنرمند و دیزاینر، هر دو از خلاقیت برای خلق ارزش استفاده می‌کنند، اما اهداف، ابزارها و فرآیندهای متفاوتی دارند.
پرسش پایانی:
آیا می‌توانید پروژه‌ای را تصور کنید که در آن هنر و دیزاین به صورت همزمان و متوازن در خدمت یک هدف قرار گیرند؟ 🌟
