قباد شیوا | Ghobad Shiva

قباد شیوا در سال ۱۳۱۹ در شهر همدان چشم به جهان گشود. قباد شیوا، طراح گرافیک ایرانی، از سال‌های جوانی برای عرضه‌ی گرافیک بومی و برخاسته از فرهنگ ایرانی کوششی پی گیر داشته و اکنون در نگاه جهانیان به عنوان طراح گرافیک دارای سبک مطرح است.

قباد شیوا دانش‌نامه‌ی بریتانیکا در ویرایش ۲۰۰۷ میلادی در بخش گرافیک کشورهای در حال توسعه به معرفی او به نمایندگی از قاره ی آسیا پرداخته و پوستر بزرگداشت سعدی او را چاپ کرده است. شیوا نخستین طراح گرافیک معاصر ایران است که خط شکسته نستعلیق را نه به عنوان عامل فرعی و خبر رسان، بلکه به عنوان یک عنصر گرافیگی در آثار خود به کار برده است. انجمن بین المللی طراحان گرافیک او را به عنوان یکی از ۱۲ طراح گرافیک برتر جهان برگزیده است.

به روزگاری که شیوا کار گرافیکی را آغاز کرد، گرافیک ایران تابع گرافیک لهستان بود. اما او همواره از خود می پرسید چرا می ‌گویند گرافیک لهستان، گرافیک ژاپن و نمی ‌گویند گرافیک ایران. از این رو تصمیم گرفت گرافیک ایرانی کار کند و برای نخستین بار از طغرانویسی و خط شکسته نستعلیق به عنوان یک عنصر گرافیکی در پوستر پنجمین جشن هنر شیراز بهره گرفت. شگفت این که همین نوآوری او بسیار به چشم آمد، آوازه‌ ی او را در جهان فراگیر کرد و آن پوستر را به موزه‌ های آمریکا و اروپا فرستاد. هر چند شیوه‌ ی کار او در کشور خودش با بی ‌مهری برخی از هنرمندان رو به رو شد، اما زمانی که در آمریکا بود با برگزاری نمایشگاه کوشید گرافیک ایرانی را به جهانیان معرفی کند و باز هم جای شگفتی است که نا ایرانی ‌ها بسیار زودتر از ایرانی ‌ها به ارزش گرافیک ایرانی او پی ‌بردند.

قباد شیوا | طراحی پوستر، نمایش و آئین | 1350 | سیلک‌اسکرین | 100 × 70 سانتی‌متر

هنگامی که شیوا در دانشگاه پرت به فراگیری دانش گرافیک می ‌پرداخت، خود دانشگاه نمایشگاهی بزرگ از آثار او برگزار کرد. برای آن که بازدید کنندگان آشنایی چندانی با ایران و هنر آن نداشتند، شیوا عکس‌هایی از کتاب “ایران پل فیروزه‌ای” اثر رولف بنی را به صورت اسلاید در نمایشگاه به نمایش گذاشت و هر جا که نیاز بود به بازدید کنندگان توضیح می ‌داد که در کدام پوستر از آجرکاری یا نقش و نگار ساختمانی که در اسلایدها می ‌بینند، بهره گرفته است. نمایشگاه بسیار پر شور بود و آوازه‌ ی آن در نیویورک پیچید تا این که یک روز گروهی با دستگاه‌ های عجیب و غریب به نمایشگاه آمدند و صدای قباد را به عنوان یک هنرمند برجسته ضبط کردند تا با موشک و دستگاه‌ های ویژه به فضا بفرستند تا اگر در سیاره‌های دیگر حیات هوشمندی وجود داشته باشد، پیام نخبگان زمین را دریافت کنند.

انجمن بین المللی طراحان گرافیک (AGI)، که در برنامه‌ ی تازه‌ ای ۱۲ کتاب از آثار ۱۲ طراح گرافیک برتر جهان را با عنوان استادان بزرگ بین المللی طراحی گرافیک (International Masters of Graphic Design) منتشر کرد، یک جلد را به قباد شیوا اختصاص داد. این کار که حتی برای خود شیوا نیز شگفت ‌انگیز بود باعث شد که شیوا با دفتر آن انجمن تماس بگیرد و دلیل گزینش خودش را به عنوان یکی از ۱۲ استاد برتر گرافیک معاصر جهان بپرسد. چنین پاسخ شنید: “کارهای شما هویت مستقل و خاص دارد و شاخص گرافیک ایران است.” آری، شیوا به هدفی که از سال‌ های جوانی پی ‌گرفته بود، دست یافت، چرا که می ‌خواست در کنار گرافیک آلمان، گرافیک لهستان و گرافیک ژاپن، از گرافیک ایران نیز سخن به میان آید.

بخش از فعالیت‌های جانبی قباد شیوا :

• تأسیس بخش گرافیک در صدا و سیمای ایران در سال ۱۳۴۷
• راه‌اندازی بخش گرافیک انتشارات سروش در سال ۱۳۵۰
• از مؤسسین انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران
• پایه‌گذار و برنامه‌ریز اولین دوسالانه پوستر تهران
• آموزش هنر گرافیک در دانشکده‌های معتبر تهران از سال۱۳۵۵
• جوایز و شرکت در مسابقات بین‌المللی
• برنده مسابقه طراح پوستر برای سومین جشن هنر شیراز – ۱۳۴۸
• برنده مسابقات مختلف در طراحی پوستر برای فستیوال‌های هنری در ایران – ۱۳۵۳
• برنده مسابقه طراحی آرم برای سندیکای گرافیست‌های تهران – ۱۳۵۴
• مدال و دیپلم برای طراحی پوستر از بی ینال بین‌المللی گرافیک برنو در چکسلواکی – ۱۳۵۷
• جایزه اول در مسابقه طراحی محیطی – نیویورک – ۱۳۵۸
• برنده اول در مسابقه طراحی نشان برای بخش هنری المپیک ورزش‌های زمستانی در نیویورک – ۱۳۵۹ و همچنین ورود در کتاب «who S who in Graphic World»، شماره دوم – سال انتشار ۱۹۸۲ و شماره سوم ۱۹۹۴ – سوئیس
• منتخب طراحی آرم برای انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران – ۱۳۷۶
• پوستر منتخب برای برگزاری هفتمین دوسالانه گرافیک ایران – ۱۳۸۰
• دیپلم افتخار برای پوستر فلسطین در اولین دو سالانهٔ بین‌المللی پوستر جهان اسلام -۱۳۸۲
• برخی از آثار چاپ شده در سطح بین‌المللی
• مجله Novoum – آلمان – ۱۳۵۳
• کتاب سالیانه Modern Publicity – آلمان – ۱۳۵۴
• کتاب Graphic Poster – سوئیس – ۱۳۵۵
• مجله Designe – ژاپن (۴ اثر) – ۱۳۵۶
• مجله Project – لهستان – ۱۳۵۷
• کتاب سالیانه تخصصی گرافیک Modern Publicity در لندن (۲ اثر) – ۱۳۵۷
• چاپ آثار در جلد دوم و سوم کتاب (هوز هواین گرافیک) -۱۳۵۷