12 رویکرد برتر در طراحی معاصر
محصول شما چه یک خودکار معمولی باشد چه طراحی یک خودرو بزرگ جثه، مجسمه‌ای از احساس و هنر است که به فراخور محدودیت‌هایی از جنس دیگر، از دنیای تولیدات صنعتی، با منطق و محاسبات به تعامل رسیده و کمال می‌یابد تا در نهایت به‌وسیله کامپیوتر اصلاحاتی ظریف در آن انجام پذیرد؛ اما مواردی هستند که قبل از اینکه پای میز طراحی بشینید باید به اونها توجه داشته باشید… در طراحی معاصر، شاهد ظهور و ترکیب روش‌های جدیدی هستیم که به نیازهای متغیر کاربران، فناوری‌های نوظهور و چالش‌های زیست‌محیطی پاسخ می‌دهند. در ادامه، برخی از رویکردهای تأثیرگذار در طراحی امروزی را بررسی می‌کنیم.
1. طراحی هوش‌محور (AI-Driven Design)
🤖 تمرکز: استفاده از هوش ماشینی برای شخصی‌سازی تجربه‌های کاربری
📌 نمونه: الگوریتم‌های توصیه‌ی محتوا در اسپاتیفای و نتفلیکس، طراحی تبلیغات دیجیتال هوشمند.
2- رویکرد طراحی سبز Green Design
پس از 1990، مسائل مربوط به امور اجتماعی و زیست محیطی به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل در طراحی صنعتی معاصر مورد ملاحظه قرار گرفته است. بدین ترتیب بر اساس این اصلی ترین گرایش طراحی، طراحان می توانند تمامی محصولات را به نحوی که به حفظ سیاره زمین کمک می کند، طراحی نمایند.
سازندگان به طور فزاینده از مواد پایداراستفاده کرده و بر روی پاکسازی فرآیند تولید تأکید دارند، شرکت هایی مثل هرمان میلر ارزش هایی را برای محصولات مورد نیاز برای زندگی به شیوه ی امروزین تعریف کرده اند که ازآن جمله می توان به اثرات زیست محیطی تولید و حمل و نقل محصولات اشاره کرده و با کاربرد رویکرد طراحی سبز روند طراحی را پشتیبانی می نمایند. امروزه در طراحی ساختمان نیز بر طبق شاخصه های سبز اتو دسک، تعداد معمارانی که از عملکرد های طراحی پایدار در پروژه هایشان استفاده می کنند، به سرعت افزایش می یابد. به طوری که 90 درصد معماران انتظار دارند تا سال 2012 قواعد و اصول طراحی پایدار در سطح جهانی مورد استفاده قرار گیرد.
اتو دسک به شرکت های دیگری همچون گرین بیلد و گروه لوسید دیزاین می پیوندد، تا نرم افزاری را توسعه دهد که به طراحان و مهندسان اجازه می دهد اثرات زیست محیطی را اندازه گیری کرده و در تسهیل روند طراحی سبز کمک نمایند و به این منظوردر سال 1993، هرمان میلر مبلغ قابل توجهی را به عنوان بودجه برای شروع کار شورای ساختمان سبز ایالت متحده (USGBC) کمک کرد.
3- رویکرد طراحی سفارشی Personal Design
امروزه شرکت ها نیازمند پیگیری روندهایی جدید و انحصاری هستند تا بتوانند از عهده نیاز های منحصر به فرد خریداران خود بر آیند، چراکه بسیاری از مشتریان محصولاتی را می خواهند که برایشان به صورت شخصی طراحی و ساخته شده باشد. لذا حرفه طراحی تا جایی پیش رفته که “ساخت بر اساس سفارش به صورت انبوه” را مورد توجه قرار داده و به توانایی تولید محصولات خاص به مقدار کم و با کیفیتی بالا و در نهایت سود آور برسد.
آنها می توانند توضیح دهند که چرا AUDI روند تولید سفارشی را در پیش می گیرد، البته فرآیند تولید برخی از این محصولات سفارشی ممکن است برای انجام خیلی از کار ها به صورت تولید انبوه و کار خانه ای مناسب نباشند، این فرآیند ها دامنه ای از انتشار رومیزی تا تولید غذا های مخصوص را در برمی گیرند.
مردم راه خود را یافته اند؛ آنها محصولاتی را می خواهند که احساسات فردی آنها را در نظر گرفته، اصیل، کاربردی و منحصر به فرد باشند، لذا پیروی از قاعده “یک اندازه – برای همه” اگر تا امروز هم حفظ شده باشد، بعد از این خواهد مرد. تنها راهی که برای رسیدن به موفقیت برای شرکت ها باقی می ماند این است که کالاهای مورد تقاضای مصرف کنندگان را آن گونه که مورد تقاضای ایشان است، تحویل بدهند و فقط این طراحان هستند که می توانند چنین مشکلی را حل نمایند.
شرکت‌هایی مثل کانورس و کفش نایک آی دی، نیبر هودیز و حتی M&Ms و مینی کویر در تلاش هستند تا به علامت های تجاری خود قواعد” خودتان بسازید” را اضافه نمایند.
- مطلب مرتبط: طراحی سفارشی و شخصی سازی شده
4- رویکرد طراحی تعاملی Interactive Design
با پرداختن دقیق تر و نفوذ عمیق تری به موضوع مورد بحث در اینجا، به تعریفی تخصصی تر از طراحی تعامل گرا نزدیک می شویم: طراحی تعامل گرا عبارت است از طراحی مصنوعات تعاملی با کاربردی هدفمند با تأکید بر نقش سیستم ها، رفتارهای کاربران و ظاهر شیء. منظور از طراحی در اینجا، طراحی خود سیستم نیست، بلکه هدف، طراحی کاربری سیستم است. نکته ی اصلی در تعریف فوق، تغییر دادن روش زندگی و کار است. با مشاهده ی چنین تعاریفی، این چنین نتیجه می گردد که طراحی تعامل گرا چهارچوبی فراتر از طراحی یک محصول و یا یک سیستم را در بر می گیرد و زمینه ها و فعالیت های متعدد دیگری را نیز شامل می شود. یک مفهوم ساده و قابل درک از طراحی تعاملی: طراحی تعاملی رو میشه در یک جمله کوتاه (اما نه ذاتا ساده و تقلیل شده) اینطور توصیف کرد :
“به طراحی ارتباطات و تعاملات دوسویه و مستقیم بین کاربر و محصول، طراحی تعامل گفته میشه.”
- مطلب مرتبط: طراحی تعاملی محصول؛ کارکردها و اهمیت
5- رویکرد طراحی ساده و مینیمال Simplex Design
طراحان صنعتی همواره به دنبال بهترین ها هستند تا ساده ترین راه برای استفاده ما از اشیاء را در اختیارمان قرار دهند. Ellen Lupton متصدی موزه ملی طراحی معاصر Cooper-Hewitt معتقد است: “سادگی و صراحت در طراحی معاصر یک جریان بسیار قوی است”.
در مقاله ی ” 10 رویکرد طراحی صنعتی که شما نمی‌توانید آنها را نادیده بگیرید”، که Steve McCallion مدیر اجرایی خلاقیت در شرکت طراحی صنعتی زیبا دیزاین منتشر کرده است، به مسأله “ساده بودن” اشاره شده است.
علیرغم اینکه هنور تعریف مشخصی از ویژگی های این رویکرد در اذهان عمومی وجود ندارد، اما در دنیای دیزاین محصولات زیادی مثل iPhone اپل وجود دارند که با وجود برخورداری از کاربردهای زیاد و قابل توجهی به صورتی ملموس با استفاده کننده ارتباط برقرار نموده و نیز از نظر ارگونومی و سهولت استفاده درست عمل می نمایند.
- اولین تلفن با نام تجاری اپل که با ادغام یک تلفن، یک iPod و جستجوگر وب به بازار عرضه شده، اینترفیس کاربر را با صفحه قابل لمس و توانایی های چند رسانه ای ترکیب کرده و حضوری موفقیت آمیز به دنبال داشت.
- به عنوان مثالی دیگر می توانید به شگفتی اخیر نیکون مدل 40D توجه کنید. دوربین دیجیتال DSL که اواخر سال 2006 وارد بازار شد و از نظر کوچکی و سبکی و کیفیات ارگونومیکی بهتر شده، بدون اینکه از سهولت استفاده و کاربردهای متنوع آن کاسته شود و از جانب مصرف کنندگان متخصص و آماتورها، تا حد زیادی مورد استقبال قرار گرفت.
- مطلب مرتبط: طراحی مینیمال و کاکسیمال
6- رویکرد طراحی زنانه (Feminine Design)
سایت ترند واچینگ زنان را “جایگاه ویژه ملیونی… بازاری که همه بازارها را تحت کنترل می گیرد” می داند. بسیاری از شرکت ها به این واقعیت واقفند؛ لذا دختران و زنان را به شیوه های جالب مورد هدف قرار می دهند.
فوربس با اشاره به گوشی موبایل ریزر موتورولا به رنگ صورتی، می گوید: “بسیاری از تولید کنندگان نمونه های لطیف تر و زنانه پسند تری از محصولات بزرگ و زمخت قبلی خود را امروزه به نحوی می سازند که مردان و زنان را به طور یکسان جذب می کنند.”
دیزاین بیسیک نقشه های خانه هایی زن محور را برای ساختمان سازها ارائه می کند. ال جی، گوشی های پرادا را بیرون داده و موتور سیکلت ویکد ویمن کوپرز برای جلب رضایت، شکایت هایی که زنان سالیان سال آنها را ابراز می کنند مدنظر قرار داده است؛ نظیر: “این موتور سیکلت ها بیش از اندازه سنگین، بلند و پهن هستند و زنان نمی توانند از آنها به راحتی استفاده کنند”.
حتی تولید کنندگان نوشابه ها، فعالانه ذائقه زنانه را با طعم های شیرین و میوه ای ترکیب کرده و بسته بندی های جدید و زیبایی را عرضه می کنند. Geeksugar.com، Rethink Pink، Marketing To Women Online وBlogHer را چک کنید.
- مطلب مرتبط: رویکرد طراحی زنانه: فراتر از رنگ صورتی
7- رویکرد طراحی برای سلامتی Health Design
بسیاری از شرکت ها در حال طراحی و ارائه محصولاتی هستند که برای میان‌سالان مشکلی نداشته باشد. به طوری که در “مجله طراحی بین المللی” آمده است، انتظار داشته باشید که تعدادی خدمات نظارتی بهداشتی به روش Do It Yourself یا “خودتان انجام دهید” در ابزارهای نمایشگر و کنترل کننده وضعیت سلامت و بهداشت و نیز ارائه کمک های اولیه، به زودی به بازار عرضه شوند. به طوری که نسل جوان و خانواده های آنان که در دوران انفجار جمعیت زندگی می کنند، برای ممانعت از بدتر شدن وضعیت بهداشت به وسیله ی این ابزارها، می توانند هر کاری را به صورت شخصی انجام دهند.”
- به عنوان مثال دفی بیلی رپتور برای استفاده واقعی همگان طراحی شده است تا برای گرفتگی های ناگهانی قلبی، علاجی فوری ارائه نماید. این ابزارها، راهنماهایی صوتی دارند که استفاده کنندگان را مرحله به مرحله در دادن شک های عضلانی به فردی که دچار گرفتگی عضلات قلبی شده یاری می کنند؛ و به آنها یاد آوری می نمایند که چگونه با استفاده از روش CPR جان افراد رانجات دهند. برای کسانی که دید ضعیفی دارند، مجله ID به ساعت های iBeam Mck watch اشاره می کند: ” یکی از دکمه ها را فشار می دهید، یک فنر، یک صفحه لنز تقویت کننده x2 بزرگ کننده را به طور عمودی به طرف صورت شما باز کرده و سپس دکمه دیگری را فشار می دهید تا نور چشمک زن LED سفید زمینه ای روشن و مناسب برای دید شما تولید کند.”
8. طراحی داده‌محور (Data-Driven Design – DDD)
تمرکز: استفاده از داده‌های واقعی برای بهینه‌سازی طراحی
نمونه: در دیزاین وب‌سایت‌ها، رفتار کاربران بررسی شده و بر اساس آن بهبودهایی اعمال می‌شود (مثلاً A/B تست‌ها در طراحی تجربه‌ی کاربری).
- مطلب مرتبط: طراحی مبتنی برداده
9. طراحی پایدار (Sustainable Design)
تمرکز: کاهش مصرف منابع، افزایش ماندگاری، کاهش ضایعات
📌نمونه: طراحی محصولاتی با مواد بازیافتی، طراحی ساختمان‌های انرژی‌محور و کاهش استفاده از بسته‌بندی‌های غیرضروری.
10. طراحی فراگیر (Inclusive & Accessible Design)
تمرکز: دسترسی‌پذیری برای همه، از جمله افراد دارای معلولیت
نمونه: فونت‌های خوانا، کنتراست بالا در رابط‌های کاربری، طراحی وسایل نقلیه‌ی عمومی با دسترسی آسان.
11. طراحی ماژولار (Modular Design)
تمرکز: استفاده از اجزای مستقل و ترکیب‌پذیر
نمونه: مبلمان مدولار (مثل IKEA)، طراحی نرم‌افزارهای انعطاف‌پذیر با قابلیت سفارشی‌سازی.
- مطلب مرتبط: طراحی ماژولار؛ ایده برای انعطاف
12. طراحی متاورس و واقعیت مجازی (Metaverse & Virtual Environment Design)
🌐 تمرکز: ایجاد فضاهای دیجیتال برای زندگی، کار و سرگرمی
📌 نمونه: طراحی شهرهای مجازی، تجربیات خرید در متاورس، فضاهای کاری مجازی.
جمع‌بندی
طراحی معاصر در حال ترکیب روش‌های داده‌محور، پایدار، فراگیر و هوش‌محور است تا به نیازهای جدید پاسخ دهد. آینده‌ی طراحی نه فقط در زیبایی، بلکه در تعامل بهتر، کارایی بیشتر و تأثیر مثبت بر زندگی انسان‌ها و محیط زیست نهفته است.
