محصول چیست؟ و انواع محصول کدام است

محصول مفهومی است که در مرکز تمام فعالیت‌های طراحی و دیزاین قرار دارد. به عنوان دیزاینر، ما باید راه‌حل و ایده‌های خود را در قالب یک محصول ارائه کنیم. اما سؤال اصلی اینجاست: محصول چیست؟ آیا تمام چیزهایی که ما به عنوان محصول می‌شناسیم، تعریف واحدی دارند؟ گرچه ممکن است همه ما با محصول به صورت روزمره آشنا باشیم، اما وقتی از نگاه تخصصی‌تر و سازمانی به این موضوع نگاه می‌کنیم، تعریف دقیق و شفاف محصول اهمیت پیدا می‌کند.

در گذشته، محصولات معمولاً به اشیاء ملموس و فیزیکی محدود می‌شدند، مثل ماشین‌آلات یا کالاهای مصرفی. اما با پیشرفت تکنولوژی و تغییر نیازهای بازار، مفهوم محصول گسترده‌تر شده است و شامل انواع خدمات، سیستم‌ها، نرم‌افزارها و حتی ایده‌ها می‌شود.به عنوان یک مدیر محصول، دانستن این که محصول چه چیزی هست و چه چیزی نیست، روی محدوده‌ی کار شما تاثیر می‌گذارد. وقتی محدوده‌ی «محصول» مشخص باشد، محدوده‌ی فعالیت‌های «مدیر» آن هم مشخص می‌شود. از طرف دیگر، وقتی تعریف محصول در یک سازمان شفاف و مشخص باشد، انتظارات از تیم محصول و مدیر محصول به عنوان پاسخ‌گوی نهایی محصول، روشن و معقول می‌شود.

تعریف محصول

محصول هر چیزی است که برای توجه، خرید، استفاده یا مصرف به بازار عرضه می‌شود. این شامل:

• اشیاء فیزیکی: مانند خودرو، تلفن همراه یا یک ساختمان.
• خدمات: مثل اپلیکیشن‌های مدیریت زمان یا خدمات حمل‌ونقل آنلاین.
• ایده‌ها یا مفاهیم: مانند یک کمپین بازاریابی یا یک روش جدید برای آموزش.

هر محصول شامل ویژگی‌هایی است که آن را متمایز می‌کند، از جمله: نام و برند، مدل و طراحی، کیفیت وعملکرد.

همونطور که پیشتر گفتیم دیزاینر راه‌حل و ایده خودش رو باید در قالب یک محصول ارائه کنه.  و در این درس قرارِ به این سوال جواب بدیم که محصول چیست و انواع محصول به چه شکل هستن؟ در صورتی که شاید بصورت ناخودآگاه ما فرض کنیم که میدونیم محصول چیه. این همه محصول  دور و برمان ریخته و احتمالا همه به تجربه می‌دانیم که محصول  یعنی چه! از نقطه نظر یک کاربر شاید همین مقدار کافی باشد، اما از نگاه سازمانی که قصد تولید محصولی رو داره،، نیاز به داشتن یک تعریف روشن و شفاف از محصول  حس می‌شه. . .

• وقتی از کسی که در یک فروشگاه کار  می ­کنه بپرسیم محصول چیه، حتما جواب های متنوعی می­گیریم و نکته مشترک همشون اینه که اون آدم ها می ­دونن محصول چی هست و حتی از سوال ما تعجب می­ کنن. ولی وقتی حرف از محصول در کسب و کار های اینتنرتی زده می­ شه، داستان یکم متفاوته؛ همانطور که اشاره شد دیزاین محصول به عنوان یک فعل  به معنای فرآیند خلق یک محصول برای فروش به مشتریان و کسب درآمده، اما به عنوان یک مفهوم به معنای یک محصول فیزیکی فقط نیست…

جمع بندی

محصول عبارت است از چیزی که برای توجه، خرید، بکارگرفتن یا مصرف  به بازار عرضه شود، همچنین محصول می تواند شامل یک شیء فیزیکی، خدمت، مکان، سازمان و حتی یک ایده یا فکر باشد. و هر محصول باید شامل ویژگی های بخصوصی مثل مدل، نام، بسته بندی، کیفیت و عملکرد منحصربفردباشد. پروداکت ترکیبی از یک کالا و سرویسه، در واقع Goods جنبه فیزیکی و Services جنبه نهفته محصوله و هر محصول رو میشه در دسته بندی های خاصی قرار داد – ممکنه یک محصول در چنددسته هم جابگیره – اما یادتون نره مهم ترین ویژگی یک محصول که تفکر دیزاین پشتشه؛ به عنوان مثال:

• وقتی می‌گوییم این وبسایت «طراحی خوبی» دارد، ممکن است از نظر قابلیت‌ها و ویژگی‌ها و هسته‌ی اصلی هیچ فرقی با یک سایت دیگر نداشته باشد، اما شما در کار کردن با این سایت، احساس کنید «ویژگی این سایت»، «دسترسی ساده و سریع به اطلاعات» است.
• یا کسی که طراحی یک ساختمان را بر عهده می‌گیرد، الزاماً آجر اضافه‌ای در آن مصرف نخواهد کرد. ممکن است آن ساختمان را به ساختمان «دوست‌داشتنی‌تر» تبدیل کند و این «ویژگی» را به ساختمان بیفزاید که خب طراحی و متد های اون رو در فصل‌های آینده بهش می‌پردازیم؛

تکرار یک نکته مهم:

دیزاینر کسیِ که بتونه  ایده خودش  رو در قالب یک محصول ارائه ‌کنه و اولین نکته مهم برای ادامه بحثم اینه که  درک کنیم دیزاین محصول در وهله اول برای خودمون نیست و برای کاربر های ماست و محصول چیزی فراتر از یک شیء فیزیکی است. می‌تواند خدمتی باشد که زندگی را آسان‌تر می‌کند، پلتفرمی که انسان‌ها را به هم متصل می‌کند، یا حتی ایده‌ای که تغییر بزرگی ایجاد می‌کند. دیزاینرها باید بتوانند با درک کامل از نوع محصولی که طراحی می‌کنند، نیازهای کاربران و بازار را به بهترین شکل پاسخ دهند. در دیزاین کلاب، هدف این است که هر محصول، چه فیزیکی و چه دیجیتال، در نهایت مشکلی را حل کند یا تجربه‌ای بهتر برای کاربران ایجاد کند. پس محصول شما چیست؟