دیزاین چیست و چطور به ما کمک می‌کند؟

اجازه بدهید به سوال دیزاین چیست؟ ابتدا به چند نقل قول از دیزاینرها ی مطرح و متفکران طراحی اشاره کنیم و بعد بحث رو با جزئیات بیشتر بسط خواهیم داد.

• دیزاین، یک برنامه برای چیدن عناصر به بهترین روش، برای انجام دادن هدفی خاص است. (چارلز ایمز)
• دیزاین، جستجویی برای ایجاد تعادل بین تجارت و هنر است. (والری پِتِز)
• دیزاین، مجموعه‌ای از اطلاعات قابل مشاهده است. (الینا ویلر)
• دیزاین، تلاشی آگاهانه برای تحمیل نظمی معنی‌دار است. (ویکتور پاپانیک)
• مردم فکر می‌کنند دیزاین یک سبک است. دیزاین سبک نیست! یک دیزاین خوب نگرشی رنسانس‌گونه و ترکیبی از تکنولوژی، علوم شناختی، نیازهای انسان و ایجاد یک زیبایی در تولید اثری است که جهان آن را فراموش کرده است. (پائولا آنتونلی)
• دیزاین یک فرصت برای گفتن یک داستان کامل است، نه فقط خلاصه کردن آن! (تیت لیندن)
• دیزاین یعنی ساخت آثاری خوب، سپس بهتر و نهایتاً فوق‌العاده برای مخاطبانی که با آن آثار مواجه می‌شوند. (مت بیل)nیزاین، روح درونی انسان است که خودش را در لایه‌های بیرونی محصولات یا خدمات ساخته دست بشر، نمایان می‌کند. (استیو جابز)
• طراحان دو وظیفه مهم بر عهده دارند: اول پایبندی به قراردادی که با مشتریان خود امضاء می‌کنند و دوم پایبندی اخلاقی در مقابل مخاطبان و گیرندگان پیام اثرشان. (هانس هاوگر)
• همه چیز طراحی شده اما چند چیز به خوبی دیزاین شده! (برایان رید)
• دیزاین در همه ابعاد زندگی ما وجود دارد و می‌توان آن را ترکیبی از هنر و صنعت، علم، داستان‌سرایی، تبلیغات و فلسفه دانست. (اریک ادیگارد)
• دیزاین خوب، یک محصول بزرگ را به حداکثر پتانسیل برای ارتباط با مشتریان و فروش می‌رساند. (توماس واتسون)

خلاقیت، هنر و صنعت عناصر جدانشدنی هستند و جهان امروز به شدت به این عناصر وابسته است. برای بروز احساسات مخلتف، ترغیب مردم به انجام یک کار، رساندن پیام، فرهنگ‌سازی، روایت تاریخ و بسیاری از اهداف دیگر دیزاین در ترکیب با خلاقیت می‌تواند جادو کند؛  امروزه دیزاین در شاخه‌های متعددی از دنیای صنعت و تولید وارد شده و اثرات شگفت‌انگیزی در زندگی انسان دارد. تقریبا هیچ قسمتی از زندگی روزمره نیست که به نوعی با طراحی و دیزاین سروکار نداشته باشد؛ این مقاله پاسخی جامع به این سوالات است که:

در خلاصه ترین تعریف ممکن:“دیزاین تفکری‌ست برای رسیدن از سطحی از مطلوبیت به مطلوبیت بیشتر”دیزاین یکی از ابتدایی ترین ویژگی های هر چیزِ انسانی و از عوامل اصلی تعیین کننده کیفیت زندگی انسان و مقوله ای بسیار با اهمیته، به ندرت جنبه‌ای از محیط مادی رو می‌تونیم پیدا کنیــم که نتونــه با دیزایــنِ بهتر به نحــو موثری بهبود پیدا کنه. یکی از عوامل ابهام معنای این واژه طیف بسیار وسیع کنش‌هایـیِ که دیزاین قلمـداد می شن، انواع رشته هایی رو در نظر بگیرید که تحت مقوله دیزاین می‌گنجند:

• دیزاین صنایع دستی، دیزاین صنعتی، دیزاین تبلیغات، دیزاین مهندسی، دیزاین محصول، دیزاین گرافیک، دیزاین فشن و دیزاین تعاملی، فقط چند نمونه از اونهاس!

همچنین می‌تونیم فهرست متنوعی از انواع کارهایی رو به این لیست اضافه کنیم که مردم فقط به خاطر کسب اعتبار، واژه “دیزاین” اون رو به حرفه شون اضافه می کنن، مثلِ دیزاین مو، دیزاین ناخن، دیزاین گیاهان، و حتی دیزاین مراسم خاکسپاری.معمولا این روزها گوگل مرجع ما برای پاسخ به سوالاتمونه، با جستجوی کلمۀ «دیزاین» در گوگل نزدیک به ده میلیون نتیجه و با جستجوی «Design»، حدوداً هفده میلیارد  نتیجه روبه‌روی ما قرار می‌گیره؛ همین مطلب  نشون می‌ده که واژۀ دیزاین تا چه حد در محتوای  فارسی چگالی کمی داره. حالا سوال اینه اصلا کلمه دیزاین به چه معناس؟بالاخره “دیزاین محصول” یا “طراحی محصول”؟این مهم‌ترین سؤالی که برای فهم دیزاین باید پرسیده بشه.

دیزاین در ادبیات فارسی

در زبان فارسی  Design رو به اشتباه مترادف با واژه Drawing در نظر می‌گیرن و به کار می‌برن، اگرچـه ایـن دو واژه انگلـیسی بی ارتبـاط نیستند ولـی نمی‌شه اونا رو همسان دونست؛دیزاین به‌نوعی با ساختن در ارتباطه و طراحی با کشیدن.

این تفکیک بین دو مفهوم دیزاین و طراحی بسیار مهمه. به این دلیل که دیزاین در زبان فارسی طراحی ترجمه شده و به کار می‌ره در صورتی که دیزاین مفهوم متفاوت و وسیع تری رو در بر می‌گیره، در زبان انگلیسی دیزاین از لحاظ دستوری “اسم و فعل” عه و هر دوی این معانی رو باهم داره، یعنی هم بیان کردن و هم طراحی کردن، بطور ساده :

چشم‌انداز + طراحی + تولیدمحصول = دیزاین

توجه به حرفه دیزاین و تفکر دیزاین در سال های اخیر در کشورهایی که در این موضوع صاحب نظرند بسیار متحول شده است(تفکر دیزاین رو جلوتر توضیح می‌دیم) مارتی نیومئر، دیزاینر گرافیک که دو کتاب اول او درباره برند سازی، او را به جایگاه صاحب نظری رسانده است، معتقد است که وقتی اکنون کلمه دیزاین را به کار میبرد منظورش فقط تزیین، زیباسازی یا استایلینگ نیست، او با تعاریف موجود در بیشتر واژه نامه های عمومی نیز موافق نیست؛ مارتی معتقد است که ما نمیتونیم صرفا در مورد مسیر خود به سوی آینده «تصمیم» بگیریم. ما باید مسیر خود به سوی آینده را «دیزاین» کنیم.

پیداکردن دیزاین در دنیای اطراف

شاید یکی از ابتدایی‌ترین راه‌های پاسخ به سوال دیزاین چیست؟ در پیدا کردن نمونه‌هایی باشه که درباره آن‌ها واژه دیزاین به دفعات فراوان استفاده می‌شه و چه چیزی بهتر از اشیا و محصولات برند های معروف عصر حاضر؟   برای خود من محصولات شرکت اپل، یا  ماشین‌های بی ام و و فراری، یا محصولات برند ادوبی، نایک ، گوچی ذهنم را به سمت دیزاین سوق می‌دن… اماچه چیزی در  این محصولات باعث شده که با شنیدن اسم اون‌ها بتونم به سمت دیزاین پرواز کنم؟

ارائه تعریف کامل و دقیق دیزاین

با یک جمع بندی از تعاریفی که خوندم تابحال میتونم در یک خط  بگم  ” دیزاین نوع خاصی از عمل است که دنیا را تغییر دهد “ یا بر اساس تعریف کریستوفر جونز، دیزاین آغاز عمدی تغییره؛

پس شاید بتونیم با این تعریف متوجه بشیم،  که چرا محصولات خاصی مثل فراری یا آیفون و ادوبی ذهن رو به سمت دنیای دیزاین معطوف می‌کنن، چون که این محصولات در دسته و رده خودشون نوعی انقلاب و یا تحول بزرگ محسوب می‌شن و شکل و هویت جدیدی رو به جهان اضافه کردن.

نکته دیگر در تعریف دیزاین به ماهیت ذهنی آن بر می‌گردد. در واقع ممکن است محصولی بر اساس دیزاین به واقعیت تبدیل نشود اما در حقیقت بر اساس نقشه‌ها و طرح‌ها، دیزاین صورت گرفته شده و عمل دیزاین رخ داده باشد.

دیــد دیزاینی!

در اولین قدم برای درک دنیای دیزاین باید به محیط پیرامونمان توجه کنیم. تقریبا هیچ‌چیز وجود ندارد که «طراحی» نشده باشه و روزی روی دلیل وجودی اون فکر نشده باشه. در واقع هرچیزی که در اطرافمون میبینیم و هر وسیله‌ای که از اون استفاده می‌کنیم، روزی توسط کسی طراحی شده.  همین جمله بهترین سرنخ برای شروع یک دید دیزاینیه،
دیدی که می‌تونه در زندگی کمک بسیاری به حل مشکلات کوچک و بزرگ کنه. خیلی اوقات تا کلمه «دیزاین» به گوش و چشممون می‌خوره، سریعا ذهنمون به سمت مقوله «طراحی» می‌ره. در صورتی که «دیزاین» فقط خروجی بصری نداره، «دیزاین» یعنی حل مشکل، دیزاین یعنی یک مشکلی وجود داشته، حال چطور می‌تونیم به بهترین و کاربردی‌ترین شکل ممکن اون رو حل کنیم.  تقویت دید دیزاینی باعث می‌شه انسان هوشمندانه‌تر به اطرافش نگاه کنه و درباره هرچیزی پرسشی مطرح کنه،
 چرا این بیلبورد افقی‌ه؟
 چرا فونت‌های این تابلو بزرگ و قرمزان؟
 چرا در اپلیکیشن اوبر از خطوط نازک استفاده شده؟ و هزاران چرای دیگر.

جمع‌بندی

مجله بیزنس معروف فست کمپانی، در شماره اختصاصی خود با موضوع «مرشدان دیزاین» در سال ۲۰۰۵، در بیان قدرت دیزاین چنین جمع بندی میکند:

 « به پیرامون خود بنگرید: شواهد قدرت دیزاین همه جا وجود دارد. فقط این حقیقت که محک سنجش بالا رفته، به وضوح بیانگر این واقعیت است. مشتریان بیش از پیش از دیزاین چیزهایی که خریداری میکنند، انتظار، یا حتی درخواست دارند»

دیزاین مهارتی نه صرفا برای کار که مهارتی برای زندگی‌ست؛  «دیزاین» می‌تواند به مثابه تفکری برای خلق و بهبود، در زندگی ما نیز جاری شده، گره بسیاری از مشکلات رو باز کنه. دیزاینر با انسان‌ها همدل است و بهبود را چرخه‌ای می‌بیند که با هربار تکرار آن، بهبودهایی هرچند اندک، بروز می‌کند.