دیزاین یعنی چه؟ مفهومی فراتر از طراحی و تزئینات | Design

دیزاین (Design) واژه‌ای است که شاید در نگاه اول محدود به هنرهای تجسمی و گرافیک به نظر برسد، اما مفهوم آن گسترده‌تر از این است. دیزاین یعنی فرآیند حل مسئله، خلق، و بهبود هر چیزی که زندگی انسان را به شکلی کارآمدتر، زیباتر یا راحت‌تر کند. این مفهوم به تمام جنبه‌های زندگی نفوذ کرده است، از طراحی محصولات صنعتی و رابط کاربری دیجیتال گرفته تا معماری و حتی برنامه‌ریزی استراتژیک کسب‌وکار.

دیزاین در زبان فارسی طراحی ترجمه شده و به کار می‌ره در صورتی که دیزاین مفهوم متفاوت و وسیع تری رو در بر می‌گیره؛ مشکل جایی جدی میشود که در فارسی Design رو به اشتباه مترادف با واژه‌هایی مثل   Drawing (رسامی¹) ، یا sketching (اسکیس) در نظر می‌گیرند، اگرچه این واژه‌ها بی ارتباط نیستند ولی نمی‌شه اونا رو همسان دونست.

اجازه بدهید به سوال دیزاین چیست؟ ابتدا به چند نقل قول از دیزاینرها ی مطرح و متفکران طراحی اشاره کنیم و بعد بحث رو با جزئیات بیشتر بسط خواهیم داد.

• دیزاین، یک برنامه برای چیدن عناصر به بهترین روش، برای انجام دادن هدفی خاص است. (چارلز ایمز)
• دیزاین، جستجویی برای ایجاد تعادل بین تجارت و هنر است. (والری پِتِز)
• دیزاین، مجموعه‌ای از اطلاعات قابل مشاهده است. (الینا ویلر)
• دیزاین، تلاشی آگاهانه برای تحمیل نظمی معنی‌دار است. (ویکتور پاپانیک)
• دیزاین یک فرصت برای گفتن یک داستان کامل است، نه فقط خلاصه کردن آن! (تیت لیندن)
• دیزاین یعنی ساخت آثاری خوب، سپس بهتر و نهایتاً فوق‌العاده برای مخاطبانی که با آن آثار مواجه می‌شوند. (مت بیل)
• دیزاین، روح درونی انسان است که خودش را در لایه‌های بیرونی محصولات یا خدمات ساخته دست بشر، نمایان می‌کند. (استیو جابز)
• همه چیز طراحی شده اما چند چیز به خوبی دیزاین شده! (برایان رید)
• دیزاین در همه ابعاد زندگی ما وجود دارد و می‌توان آن را ترکیبی از هنر و صنعت، علم، داستان‌سرایی، تبلیغات و فلسفه دانست. (اریک ادیگارد)
• دیزاین خوب، یک محصول بزرگ را به حداکثر پتانسیل برای ارتباط با مشتریان و فروش می‌رساند. (توماس واتسون)

 اگر بخواهیم بر اساس نظریات گفته شده دیزاین را تعریف کنیم تمامی و یا بیشتر فعالیت‌های انسانی جزء دیزاین محسوب می‌شوند؛ معمولا این روزها گوگل مرجع ما برای پاسخ به سوالاتمونه، با جستجوی کلمۀ «دیزاین» در گوگل نزدیک به ده میلیون نتیجه و با جستجوی «Design»، حدوداً هفده میلیارد  نتیجه روبه‌روی ما قرار می‌گیره؛ همین مطلب  نشون می‌ده که واژۀ دیزاین تا چه حد در محتوای  فارسی چگالی کمی داره. حالا سوال اینه اصلا کلمه دیزاین به چه معناس؟بالاخره “دیزاین محصول” یا “طراحی محصول”؟این مهم‌ترین سؤالی که برای فهم دیزاین باید پرسیده بشه.

دیزاین چیست؟

در خلاصه ترین تعریف ممکن:“دیزاین تفکری‌ست برای رسیدن از سطحی از مطلوبیت به مطلوبیت بیشتر”دیزاین یکی از ابتدایی ترین ویژگی های هر چیزِ انسانی و از عوامل اصلی تعیین کننده کیفیت زندگی انسان و مقوله ای بسیار با اهمیته، به ندرت جنبه‌ای از محیط مادی رو می‌تونیم پیدا کنیــم که نتونــه با دیزایــنِ بهتر به نحــو موثری بهبود پیدا کنه. یکی از عوامل ابهام معنای این واژه طیف بسیار وسیع کنش‌هایـیِ که دیزاین قلمـداد می شن، انواع رشته هایی رو در نظر بگیرید که تحت مقوله دیزاین می‌گنجند:

دیزاین صنایع دستی، دیزاین صنعتی، دیزاین تبلیغات، دیزاین مهندسی، دیزاین محصول، دیزاین گرافیک، دیزاین فشن و دیزاین تعاملی، فقط چند نمونه از اونهاس!

همچنین می‌تونیم فهرست متنوعی از انواع کارهایی رو به این لیست اضافه کنیم که مردم فقط به خاطر کسب اعتبار، واژه طراحی و “دیزاین” اون رو به حرفه شون اضافه می کنن، مثلِ دیزاین مو، دیزاین ناخن، دیزاین گیاهان، و حتی دیزاین مراسم خاکسپاری.

پیداکردن دیزاین در دنیای اطراف

شاید یکی از ابتدایی‌ترین راه‌های پاسخ به سوال دیزاین چیست؟ در پیدا کردن نمونه‌هایی باشه که درباره آن‌ها واژه دیزاین به دفعات فراوان استفاده می‌شه و چه چیزی بهتر از اشیا و محصولات برند های معروف عصر حاضر؟   برای خود من محصولات شرکت اپل، یا  ماشین‌های بی ام و و فراری، یا محصولات برند ادوبی، نایک ، گوچی ذهنم را به سمت دیزاین سوق می‌دن… اماچه چیزی در  این محصولات باعث شده که با شنیدن اسم اون‌ها بتونم به سمت دیزاین پرواز کنم؟

انواع دیزاین و کاربردهای آن

عرصهٔ طراحی و دیزاین، گستره‌ای غنی از رشته‌ها و تخصص‌های مختلف است که هرکدامشان بر جنبهٔ خاصی تمرکز دارند و در خلق تجربیاتی کاربردی، زیبا و کاربرمحور صاحب نقش و منشأ اثرند. بااین‌حال، تعیین تعداد دقیق این رشته‌ها کار ساده‌ای نیست و دسته‌بندی رشته‌های طراحی نیز نظامِ واحد و فراگیری ندارد.

1. طراحی محصول (Product Design)

این شاخه به طراحی ایده‌ها و توسعه آن‌ها به مسیر محصول شدن متمرکز است. هدف اصلی در این نوع دیزاین، ایجاد محصولی است که نیازهای کاربران را برآورده کند و در عین حال از نظر زیبایی جذاب باشد.

2. طراحی عناصر سمت کاربر: رابط کاربری و تجربه کاربری و … (UI/UX Design)

این نوع طراحی بر ایجاد رابط‌ها و تجربیاتی تمرکز دارد که استفاده از محصولات را آسان و جذاب کنند.

3. طراحی خدمات (Service Design)

این نوع دیزاین به خلق و بهینه‌سازی خدماتی که انسان‌ها از آن بهره‌مند می‌شوند می‌پردازد. برای مثال، طراحی تجربه مشتری در یک فروشگاه یا خدمات بانکی.

4. طراحی گرافیک یا تصویرسازی (Graphic Design)

متمرکز بر تولید تصاویر، فونت‌ها و مواد بصری برای ارتباط بهتر پیام.

5. طراحی استراتژیک (Strategic Design)

این حوزه بر برنامه‌ریزی‌های کلان و راهبردی برای حل مسائل پیچیده و پیشبرد اهداف بلندمدت تمرکز دارد.

چگونه دیزاین و تفکر به شیوه دیزاینر به ما کمک می‌کند؟

1. حل مشکلات پیچیده

دیزاین ابزار قدرتمندی برای تحلیل و حل مسائل است. با بهره‌گیری از روش‌های دیزاین، می‌توان مشکلات را از زوایای مختلف بررسی کرد و راه‌حل‌های نوآورانه ایجاد کرد.

2. بهبود تجربه کاربری

یک طراحی خوب می‌تواند تجربه کاربر را به شکلی بهینه‌تر و لذت‌بخش‌تر کند. از طراحی یک اپلیکیشن موبایل گرفته تا طراحی یک فروشگاه فیزیکی، دیزاین نقش کلیدی در ایجاد تجربه‌های مثبت دارد.

3. افزایش کارایی و صرفه‌جویی در منابع

طراحی‌های هوشمندانه می‌توانند مصرف منابع را کاهش دهند و کارایی سیستم‌ها را بهبود بخشند. برای مثال، طراحی یک خودروی کم‌مصرف یا یک بسته‌بندی پایدار.

4. تقویت هویت برند

دیزاین به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا هویت بصری و پیام خود را به بهترین شکل ممکن به مخاطبان منتقل کنند. لوگو، رنگ‌ها، و سایر عناصر بصری نقش حیاتی در این زمینه ایفا می‌کنند.

جمع‌بندی

دیزاین دانشی برای استفاده از هنر، علم و طراحی در یک پکیج است. از یک سو نیازمند خلاقیت و زیبایی‌شناسی است و از سوی دیگر به تحلیل، منطق و شناخت نیازهای انسانی تکیه دارد. در دنیای پیچیده و متغیر امروزی، دیزاین ابزاری است که می‌تواند به ما کمک کند تا جهان بهتری بسازیم. چه در حال طراحی یک محصول جدید باشید و چه در حال بهبود یک سیستم قدیمی، دیزاین می‌تواند به عنوان پلی میان نیازها و راه‌حل‌ها عمل کند.

خلاقیت، هنر و صنعت عناصر جدانشدنی هستند و جهان امروز به شدت به این عناصر وابسته است. برای بروز احساسات مخلتف، ترغیب مردم به انجام یک کار، رساندن پیام، فرهنگ‌سازی، روایت تاریخ و بسیاری از اهداف دیگر دیزاین در ترکیب با خلاقیت می‌تواند جادو کند؛  امروزه دیزاین در شاخه‌های متعددی از دنیای صنعت و تولید وارد شده و اثرات شگفت‌انگیزی در زندگی انسان دارد. تقریبا هیچ قسمتی از زندگی روزمره نیست که به نوعی با طراحی و دیزاین سروکار نداشته باشد؛

مجله بیزنس معروف فست کمپانی، در شماره اختصاصی خود با موضوع «مرشدان دیزاین» در سال ۲۰۰۵، در بیان قدرت دیزاین چنین جمع بندی میکند:

 « به پیرامون خود بنگرید: شواهد قدرت دیزاین همه جا وجود دارد. فقط این حقیقت که محک سنجش بالا رفته، به وضوح بیانگر این واقعیت است. مشتریان بیش از پیش از دیزاین چیزهایی که خریداری میکنند، انتظار، یا حتی درخواست دارند»

1. رسّامی (drawing) بنابر تعریف کلی، نوعی بازنمایی تصویری و یا نقش‌آفرینی است، به‌ویژه با تأکید بر عنصر خط. معمولاً ثبت سریع و خودانگیختهٔ یک انگاره یا احساس را گویند ــ که ممکن است گام نخست به‌سوی خلق یک اثر کامل باشد، یا به‌خودی‌خود یک اثر کامل تلقی شود. رسامی، در یک جمله، بازنمایی تصویر یا شیء مشخص بر روی سطح به‌وسیلۀ خطوط است. رسامیْ یک مهارت خاص و از ابزارهای کاربردی طراحی است که نقشی کلیدی در تجسم مفاهیم دارد و طراحان را درزمینهٔ انتقال تصویریِ ایده‌ها و اندیشه‌ها یاری می‌کند. در رسامی، از خطوط و اَشکال برای خلق تصاویری ــ عینی یا ذهنی ــ از اشیاء، فضاها و یا مفاهیم انتزاعی استفاده می‌شود. از منظری، با وجود اهمیت رسامی در بیان و بسط ایده‌های طراحان، این ابزار تنها یکی از اجزای فرایند جامع طراحی استــ  ↩︎