چرخه حیات محصول | SDLC

منظور از چرخه عمر یا حیات محصول بازه‌ی زمانی‌ای است که محصولی به مشتریان عرضه شده، وارد بازار می‌شود و از دور مصرف خارج می‌شود. 

مراحل چرخه‌ حیات محصول

1. ایجاد/ توسعه
2. معرفی
3. رشد
4. بلوغ
5. اشباع
6. کاهش/ سقوط

مثال‌هایی از چرخه حیات محصول

[um_loggedin]   در این قسمت می‌خواهیم با یک مثال، چرخه حیات محصول را برایتان تشریح کنیم. بیایید در مورد فلاپی دیسک صحبت کنیم. حتماً یادتان هست که دو دهه قبل، این فلاپی دیسک‌ها چقدر طرفدار داشتند و برای انتقال داده بین کامپیوترها به کار می‌رفتند.

• مرحله توسعه: اولین فلاپی دیسک در سال ۱۹۷۰ توسط مهندسین شرکت IBM عرضه شد. این دیسک یک دیسک مغناطیسی منعطف هشت اینچی در شکل مربعی و دارای ظرفیت ۲ مگا بایت بود.
• معرفی: در سال ۱۹۷۱ این فلاپی دیسک‌ها به بازار معرفی شدند و تبدیل به تنها ابزار انتقال یا ذخیره‌سازی داده شدند.
• رشد: دوران طلایی استفاده از فلاپی دیسک‌ها دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ بود.
• جاافتادگی: این دیسک‌ها در دهه‌ی ۹۰ با فروش قابل توجهی همراه بودند. کم کم به لطف بهبودهای صورت گرفته، فلاپی دیسک‌هایی با ظرفیت ۲۰۰ مگابایت وارد بازار شدند.
• اشباع: در آغاز قرن ۲۱ رقبای بزرگی وارد بازار شدند. اختراع کابل‌های USB، هارد اکسترنال، سی دی‌ها و … گزینه‌های مختلفی بودند که افراد می‌توانستند به راحتی از آنها استفاده کنند.
• سقوط: در سال ۲۰۰۹ و با توقف تولید، فلاپی دیسک سقوط عظیمی را تجربه کرد. چرا که دیگر محصولات موجود در بازار از ظرفیت نگهداری بسیار بیشتری برخوردار بودند.

ناگفته نماند که لزومی ندارد همه‌ی محصولات مرحله‌ی سقوط را تجربه کنند. در واقع شرکت‌ها می‌توانند با تولید و توسعه‌ی محصولات در مراحل مختلف چرخه‌ عمر محصول، این چرخه را طولانی‌تر کنند.

چرخه حیات توسعه نرم افزار SDLC چیست؟

چه با برنامه ریزی قبلی و چه بدون اون، تولید هر نرم افزار یک رویه مشابه رو از ایده تا پیاده سازی و راه اندازی طی می‌کنه. به مجموعه مراحل این مسیر، چرخه توسعه نرم افزار یا چرخه حیات توسعه نرم افزار یا به اختصار SDLC گفته میشه. SDLC دنباله مراحلی هست که در هنگام تهیه یک قطعه نرم افزار انجام میشن.

هر مرحله از این چرخه حیات، یک خروجی ایجاد میکنه که یکی از این موارده:

• یک سری ایده و Idea
• یک سری سند و Document
• یک سری نمودار و Diagram
• یک قطعه نرم افزار و Software

که در ادامه به عنوان ورودی مرحله بعد استفاده میشه. و این مراحل تکرار میشن تا وقتی که به هدف تون برسید. به عبارت بهتر:

یعنی حتی انتشار نسخه اول هر محصول رو هم میشه فقط یک مرحله دیگه در چرخه حیات توسعه محصول محسوب کرد. در باب اهمیت و لزوم داشتن یک فرآیند  روشن و آگاهی از مراحل توسعه هرچی بگم کم گفتم.

حتی اگه بتونید یک محصول رو بدون داشتن فرآیند ایجاد کنید، به این معنی نیست که باید این کار رو بکنید. با الهام از سالها آزمایش ، تکرار و توسعه ، فرایند توسعه محصول مدرن کمک کردن تا بتونیم محصولات و ابزارهای جدید رو ارزان تر، کارآمدتر و با استرس کمتر بسازیم.

تاریخچه SDLC

مطابق آنچه الیوت و دیگران(۲۰۰۴) ابراز می‌کنند SDLC نخستین بار در دهه ۶۰ قرن بیستم میلادی در پس زمینه‌ای مطرح شد که در آن توسعه سیستم محدود بود به حوزه سازمان‌ها و بنگاه‌های اقتصادی بزرگ که انگیزه و توانایی به کار گرفتن سیستم‌های تجاری کامپیوتری گران‌قیمت برآمده از پروژه‌های توسعه نرم‌افزاری و سخت‌افزاری به نوبه خود بزرگ را داشتند. این سیستم‌ها که عمدتاً بر پردازش داده و محاسبات عددی متمرکز بودند، در فرآیندی نسبتاً طولانی و پرهزینه و در قالب روش‌های مرسوم تجاری و اداری زمان خود، عقد قرارداد شده، توسعه می‌یافتند و از لحاظ اداری برداشت دقیق و مستند شده‌ای از سیستم هدف و روش‌هایی برای کنترل پیشرفت پروژه، مطابق آنچه در ساخت و ساز یا حوزه‌های دیگر صنعت و تجارت مرسوم بود، لازم به نظر می‌رسید. به این ترتیب کارشناسان و نویسندگان به استفاده از اصطلاح «چرخه حیات توسعه سیستم» روی آوردند. پس از آن و به تدریچ تعدادی از روش‌شناسی‌ها و فریم ورک‌های توسعه نرم‌افزار (مانند SSADM) این مفهوم را دربر گرفته، مورد استفاده قرار دادند اما با توسعه فن آوری اطلاعات و همه گیر شدن آن، گرایش واضحی به غلبه بر نقاط ضعف و محدودیت‌های پنهان در این مفهوم شکل گرفت و متدولوژی‌های جدید تر به‌طور روزافزون به بازتعریف آن به شکلی منعطف و چابک روی آوردند و این ممکن نبود مگر با مبهم کردن و از ریخت انداختن و هم‌زمان کاهش معناداری در میزان استفاده از این اصطلاح به منظور توصیف روند توسعه سیستم‌های اطلاعاتی.

فواید استفاده از چرخه حیات توسعه نرم افزار