نقش‌ها و پوزیشن‌های سازمانی از CEO تا CTO و VC
این مساله که در روزهای اول اداره‌ی استارتاپتان، سعی کنید تا حدّ امکان خودتان همه‌ی کارها را انجام دهید کاملا طبیعی است. این روش مقرون به صرفه‌ترین، راحت‌ترین و عاقلانه‌ترین راه انجام کارها در ابتداست. اما با رشد کسب و کار ، می‌بینید که لاغرتر و لاغرتر می‌شوید. بالاخره می‌فهمید که نمی‌توانید به نظارت بر فعالیت‌های فروش و حسابداری و اجرا و بازاریابی ادامه دهید و در عین حال به ادامه یافتن رشد کسب و کار خود هم امیدوار باشید. به تدریج باید با عناوین، پوزیشن‌ها و وظائف شغلی مختلف آشنا شوید.
در هر سازمان، مجموعه‌ای از پوزیشن‌های شغلی تعریف شده‌اند که نقش‌ها و مسئولیت‌های خاصی را بر عهده دارند. آشنایی با این پوزیشن‌ها به ما کمک می‌کند ساختار سازمانی را بهتر درک کرده و بتوانیم تعامل موثرتری با تیم‌های مختلف داشته باشیم.
پوزیشن‌های شغلی کلیدی و مدیریتی در سازمان‌ها
تشکیل تیم محصول و کسب وکار نیاز به تنظیم کردن مشاغل با توانایی‌های افرادتان دارد. یعنی دادن مسئولیت به افراد مطابق با سطح مهارت آنها، نه براساس اینکه چقدر دوست نزدیکی هستند، یا چه نسبت نزدیکی با شما دارند، یا اینکه شخصیت آنها را دوست دارید یا نه. این مساله شامل خودتان هم می‌شود به طوری که نباید عنوان و شغل تأثیرگذاری به خودتان بدهید مگر اینکه برای آن شغل مناسب باشید. واقعیت این است که بسیاری از کارآفرینان باهوش وقتی پی می‌برند که مهارت‌هایشان در جای دیگری از شرکت به درد می‌خورد، برای خودشان رئیس اجرایی می‌گذارند. در این نوشتار سعی شده است که با مفاهیمی همچون CEO , CFO , COO , CMO , CTO و … آشنا شوید.
در این درس فعلاً هدف‌مان صرفاً آشنایی با اصطلاحات و مختصر اطلاعاتی در مورد هر جایگاه شغلی هست، و از این سطح فراتر نمی‌رویم، در بخش پایانی این درس – که مهم‌ترین بخش درس هم محسوب می‌شود – توضیح خواهیم داد که تجزیه و تحلیل شغل در دنیای امروز چه چالش‌‌هایی دارد و آیا واقعاً چنین کاری را میتوان برای یک کسب و کار کوچک و یا استارتاپ هم انجام داد؟ یا باید بپذیریم که تجزیه و تحلیل شغل صرفاً در سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ معنا پیدا می‌کند؟
جدول پوزیشن‌های شغلی سازمانی
| عنوان شغلی | معادل انگلیسی | مخفف | شرح شغل | واحد فعالیت |
|---|---|---|---|---|
| مدیرعامل | Chief Executive Officer | CEO | هدایت استراتژیک کل سازمان، تصمیم‌گیری‌های کلان، مسئول نهایی رشد، سودآوری و جهت‌گیری کل شرکت | مدیریت کلان |
| مدیر مالی | Chief Financial Officer | CFO | مدیریت بودجه، پیش‌بینی مالی، تحلیل سود و زیان، ارتباط با سرمایه‌گذاران و ذینفعان مالی | امور مالی |
| مدیر عملیات | Chief Operating Officer | COO | طراحی و بهینه‌سازی فرآیندهای عملیاتی، اطمینان از کارآمدی زنجیره تأمین، نظارت بر منابع انسانی و پشتیبانی روزمره سازمان | عملیات و تولید |
| مدیر فناوری | Chief Technology Officer | CTO | رهبری فناوری شرکت، تصمیم‌گیری در مورد فناوری‌های آینده، توسعه محصول نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری | فناوری اطلاعات |
| مدیر بازاریابی | Chief Marketing Officer | CMO | تدوین و اجرای استراتژی‌های بازاریابی، برندینگ، ارتباطات بازاریابی، مدیریت کمپین‌ها، تحلیل بازار | بازاریابی و فروش |
| مدیر اطلاعات | Chief Information Officer | CIO | طراحی، مدیریت و نظارت بر زیرساخت‌های اطلاعاتی، سیستم‌های ERP، امنیت داده‌ها و توسعه فناوری‌های اطلاعاتی | فناوری اطلاعات |
| مدیر خلاقیت | Chief Creative Officer | CCO | هدایت فرآیندهای خلاقانه، طراحی تجربه برند، مدیریت تیم‌های طراحی، تولید محتوای دیداری و هویتی | واحد خلاقیت |
| مدیر امنیت اطلاعات | Chief Information Security Officer | CISO | مسئول حفظ امنیت سایبری، جلوگیری از نشت اطلاعات، ایجاد پروتکل‌های امنیتی و مدیریت ریسک سایبری | فناوری اطلاعات / امنیت |
| مدیر ارشد منابع انسانی | Chief Human Resource Officer | CHRO | مدیریت سیاست‌های منابع انسانی، جذب و استخدام، آموزش و توسعه، فرهنگ سازمانی و رضایت شغلی | منابع انسانی |
| مدیر پروژه | Project Manager | PM | برنامه‌ریزی، مدیریت منابع، اجرا، پایش و گزارش‌دهی پروژه‌ها برای اطمینان از تحویل به‌موقع و با کیفیت | مدیریت پروژه |
| تحلیل‌گر داده | Data Analyst | DA | جمع‌آوری، تحلیل و تفسیر داده‌ها برای کمک به تصمیم‌گیری داده‌محور و بهبود عملکرد کسب‌وکار | واحد تحلیل و داده |
| مدیر محصول | Product Manager | PM | هدایت چرخه عمر محصول، تحقیق بازار، نیازسنجی مشتری، اولویت‌بندی ویژگی‌ها و هماهنگی بین تیم‌های مختلف توسعه، بازاریابی و طراحی | محصول / مدیریت |
| تحقیق و توسعه فنی | Research and Development | R&D | توسعه فناوری‌های جدید، آزمایش و تحقیق، بهبود مستمر محصولات و نوآوری‌های محصول محور | فنی / توسعه |
| مهندس دواپس (توسعه محصول) | Development and Operations | DevOps | یکپارچه‌سازی فرآیندهای توسعه و عملیات، خودکارسازی استقرار، اطمینان از تحویل سریع و مطمئن نرم‌افزار | فنی / مدیریت |
| سرمایه‌گذار مخاطره‌آمیز | Venture Capitalist | VC | سرمایه‌گذاری در شرکت‌های نوپا با رشد بالا، ارائه منابع مالی، شبکه‌سازی، گاهی مداخله در مدیریت یا مشاوره استراتژیک | سرمایه‌گذاری / هیئت مدیره |
| مدیر استراتژی | Chief Strategy Officer | CSO | تدوین استراتژی‌های کلان، بررسی رقبا، تحلیل بازار، ادغام‌ها و تملک‌ها، آینده‌نگری سازمانی | مدیریت کلان / توسعه |
| مدیر تجربه کاربر | Chief Experience Officer | CXO | مدیریت تجربه کاربر از طریق طراحی، پشتیبانی، ارتباطات و نقاط تماس مختلف با مشتری | تجربه کاربر / طراحی |
| مدیر نوآوری | Chief Innovation Officer | CINO | هدایت پروژه‌های نوآورانه، شناسایی فرصت‌های تکنولوژیک جدید، راه‌اندازی طرح‌های R&D و توسعه فرهنگ نوآوری | توسعه / نوآوری |
| مدیر حقوقی | Chief Legal Officer | CLO | مدیریت امور حقوقی سازمان، قراردادها، مسائل قضایی، ریسک‌های قانونی و هماهنگی با قوانین و مقررات | حقوقی / مدیریت |
| مسئول دفتر مدیرعامل | Chief of Staff | COS | تسهیل ارتباطات داخلی، هماهنگی برنامه‌های استراتژیک مدیرعامل، کمک به اجرای پروژه‌های کلیدی | ستاد مدیریتی |
| مدیر یادگیری | Chief Learning Officer | CLO | توسعه دانش سازمانی، طراحی برنامه‌های آموزشی، یادگیری سازمانی و مدیریت دانش | منابع انسانی / توسعه |
نکات حرفه‌ای: ویژگی های شغلی در زمان استخدام همکار جدید
جمع‌بندی
باید بپذیریم که با وجود فراوانی افراد کارجو، دسترسی به انسان‌های توانمند و شایسته در فضای کشور ما چندان هم ساده نیست و گاهی به همین علت، مدیران ترجیح می‌دهند فرایند جدی و حرفه‌ای جستجو و جذب را رها کرده و به شکلی غیررسمی و خارج از چارچوب روش‌های متعارف مدیریت منابع انسانی، برای یافتن همکاران تازه تلاش کنند.
اما این نکته را هم باید مد نظر قرار دهیم که:
اگر در زمان انتخاب همراهان و همکاران جدید برای موقعیت‌های شغلی مختلف، دقت کافی به خرج ندهیم و فرایندهای علمی و راهکارهای تجربه‌شده را به کار نگیریم، در طول زمان دردسرها و هزینه‌های مادی و روانی بسیاری به ما تحمیل خواهد شد. بنابراین حتی در شرایطی که بازار منابع انسانی کشور ضعیف است و به سختی میتوان افراد توانمند و شایسته را برای موقعیت‌های شغلی یافت، هم‌چنان توجیه دارد که صبور باشیم و با صرف وقت و انرژی، فرایند جذب را تا حد امکان به شکل علمی و به دور از سلیقه‌‌ی فردی اجرا کنیم.
