معرفی رشته طراحی فرنیچر | Furniture Design

طراحی اسباب و اثاثیه (به انگلیسی : furniture design) شاخه ای از طراحی محصول و معماری است که به طراحی اسباب و اثاثیه خانه و سایر لوازم برای فضاهای داخلی و بیرونی می پردازد. تاریخ طراحی فرنیچر با تاریخ خانه سازی انسان گره خورده است و تاریخچه‌های آن را می توان در تمدن های باستانی دنبال کرد… این رشته از طراحی میز و صندلی گرفته تا ساخت کابینت‌های مدرن و مبل‌های لوکس، نقش کلیدی در بهبود زندگی روزمره و محیط کار ایفا می‌کند.

این رشته رو می‌تونیم پلی بین معماری داخلی و طراحی صنعتی بدونیم؛ در این صفحه بیشتر با این رشته آشنا خواهیم شد؛ اما اول اجازه بدهید برای معنای فرنیچر به تفاهم برسیم.

فرنیچر چیست؟

فرنیچرFurniture در زبان فارسی مبلمان ترجمه شده (اما ما ترجیح میدیم در ادامه نوشتار از همان کلمه فرنیچر استفاده کنیم و نباید آن را با مبل ( Sofa  – وسیله ای برای نشستن) اشتباه گرفت.)  

فرنیچر به کلیه محصولات و لوازم (قابل جابجایی) اتلاق میگردد که برای بهبود فعالیتهای مختلف انسان ساخته میشوند. این فعالیتها را میتوان به گروه های مختلف از قبیل نشستن (مانند صندلی، نشیمن و مبل)، خوردن (مانند میز) و خوابیدن (مانند سرویس خواب) تقسیم کرد. فرنیچر همچنین برای تسهیل کار زمان استفاده از وسایل (مانند میز کار) یا برای نگهداری آنها (مانند قفسه ، کمد و دراور) طراحی و تولید میگردند.

طراحی فرنیچر

طراحی فرنیچر به فرآیند ایده‌پردازی، طراحی و تولید مبلمان گفته می‌شود. در این فرآیند، طراحان تلاش می‌کنند نیازهای کاربری، ارگونومی، پایداری، و زیبایی را در قالب محصولاتی جذاب و کاربردی پیاده کنند.

این رشته در تقاطع هنر، مهندسی، و صنعت قرار دارد و می‌تواند با توجه به زمینه‌های مختلف، از کاربردهای خانگی و تجاری گرفته تا طراحی خاص برای فضاهای عمومی، گسترش یابد.

نگاهی مختصر به تاریخچه طراحی و استفاده از فرنیچر 

در یونان و روم باستان تخت های چند منظوره برای استراحت کردن، غذاخوردن و خوابیدن مورد استفاده قرار می گرفتند. در مصر نیز هنر و صنعت از سه هزار سال پیش از میلاد مسیح آغاز شد و به طرز چشمگیری توسعه یافت، یکی از این هنرها طراحی مبلمان بود که ابتدا با چوب و سپس با ترکیب چرم و چوب انجام می شد و طلا، نقره، عاج و آبنوس تزیین می شد.

این طراحی در اروپا پس از قرون وسطی و در دوره رنسانس ابتدا در ایتالیا و بعد عم شمال اروپا توسعه یافت. سبک باروک سبک بارز در این دوره بود پس از باروک که سبکی تزیینی با نقوش گیاهی بود، تغییرات شکل سریعتری به خود گرفت.در قرن هفدهم و هجدهم بعضی سبک های ملی پدید آمدند و برخی دیگر مثل روکوکو و نئوکلاسییم در سراسر اروپا جاودانه شدند.

در ابتدای قرن نوزدهم مبلمان شاهد بازگشت به سبک های گذشته بود اما کم کم مسیر طراحی مدرن را در پیش گرفت. در نیمه اول قرن بیستم سبک های دی استایل، وینی، باهاوس و آرت دکو پدید آمدند و پس از جنگ جهانی سبک مدرن میانه قرن بیستم قدرت گرفت که از ویژگی های آن استفاده از پلاستیک، فایبرگلاس، تخته سه لا و طراحی عملکردی و کاربردی، توجه به راحتی و طراحی مینیمال بود.

تکامل طراحی فرنیچر در یونان و روم باستان با جا افتادن سریر به عنوان نماد سلطنت صورت پذیرفت. از این میان میتوان به کلینای (Kilinai) که کاناپه ای چند منظوره برای لم دادن، غذا خوردن و  خواب بود اشاره کرد.
 

بسیاری از برجسته ترین طراحان در این دوره زیسته و فعالیت کرده اند از جمله جورج نلسون، ری و چالرز ایمز، فلورانس نول، هر پرتویا، ارو سارینن، فین جول و آرنه یاکوبسن. معماری همچون فرانک لوید رایت ترجیح می داد همه اجزای بنا از ساختار و نقشه و نمای بیرون تا فضای داخلی و حتی مبلمان آن را خود طراحی کند.

ارتباط طراحی فرنیچر با سایر رشته‌ها

1. طراحی داخلی:مبلمان به عنوان عنصر اصلی در تعریف و شکل‌دهی فضاها.

2. طراحی صنعتی:فرایندهای تولید و کاربرد مواد صنعتی.

3. طراحی پایدار:استفاده از مواد بازیافتی و حفظ منابع طبیعی.

4. معماری:مبلمان به‌عنوان بخشی از هویت یک بنا یا فضا.

اصول عمومی در طراحی فرنیچر

 طراحان حین انتخاب مصالح موردنیاز باید زاویه دید افراد مختلف را هم درنظر بگیرند. در طراحی مبلمان زیبایی، جنس مواد، جنس پارچه، جلب توجه بازار و پایداری موردنظر است. این شاخه از طراحی می تواند به جز بخش تخصصی خود وارد بخش های تولید، سرهم بندی و بسته بندی هم شود.

1. خلاقیت و نوآوری: توانایی طراحی محصولات منحصربه‌فرد.
2. دانش ارگونومی: ایجاد محصولات راحت و سازگار با بدن انسان.
3. تسلط بر نرم‌افزارهای طراحی: مانند AutoCAD، Rhino، و SolidWorks.
4. شناخت مواد و فرآیندهای تولید: انتخاب مواد مناسب و آشنایی با تکنیک‌های ساخت.
5. حل مسئله: طراحی مبلمان باید به نیازها و محدودیت‌های کاربران پاسخ دهد.

طراحی فرنیچرهای مدرن

تخیل پای بشر را به جهانی باز می کند که مرزی بر آن نیست. اما جهت دهی صحیح به تخیلات هم اصل مهمی است. تخیل هدفمند در زندگی روزمره ما می تواند نقش موثری بازی کند. کنش بصری ما به طور طبیعی در برابر محیط هایی که به طرزی خلاقانه طراحی و دکور شده اند، آزاد شدن نیروی خلاقه ذهن و ایجاد دیدگاه های جدید است. امروزه یکی از منابع مهم بروز خلاقیت در صنعت مبلمان جشنواره سیت (SIT) است که برای تجلیل و ترویج طراحی عالی و خلاقانه در این زمینه برگزار می شود. برندگان این جشنواره مجموعه ای از کاربردی ترین و خلاقانه ترین مبلمان را ارائه می دهند.

گرایش‌های طراحی فرنیچر

1. طراحی فرنیچر خانگی:

• ویژگی‌ها: تمرکز بر راحتی، زیبایی، و هماهنگی با سبک زندگی خانواده.
• محصولات: مبل‌ها، تخت‌خواب‌ها، میزهای غذاخوری و کتابخانه‌ها.

2. طراحی فرنیچر اداری:

• ویژگی‌ها: بهبود بهره‌وری و راحتی در محیط کار.
• محصولات: میزهای کار، صندلی‌های ارگونومیک، و قفسه‌های ذخیره‌سازی.

3. طراحی فرنیچر فضای باز:

• ویژگی‌ها: مقاومت در برابر شرایط آب‌و‌هوایی و سبک‌های طبیعی.
• محصولات: نیمکت‌ها، میزهای پیک‌نیک، و مبلمان باغ.

4. طراحی فرنیچر هوشمند:

• ویژگی‌ها: ترکیب فناوری‌های مدرن مانند شارژرهای بی‌سیم، تنظیمات ارگونومیک خودکار، و قابلیت اتصال به اینترنت.

5. طراحی فرنیچر خاص (سفارشی):

• ویژگی‌ها: توجه به نیازهای خاص مشتری یا پروژه.
• محصولات: طراحی قطعات منحصربه‌فرد برای هتل‌ها، موزه‌ها یا ساختمان‌های لوکس.

چرا طراحی فرنیچر اهمیت دارد؟

1. تأثیر بر کیفیت زندگی: مبلمان با طراحی مناسب می‌تواند راحتی و کارایی فضاها را بهبود بخشد.
2. ایجاد زیبایی در فضا: طراحی مبلمان نقش بسزایی در خلق هویت بصری محیط‌ها دارد.
3. پایداری محیطی: استفاده از مواد بازیافتی و طراحی پایدار می‌تواند تأثیرات زیست‌محیطی را کاهش دهد.
4. ارتباط فرهنگی: طراحی مبلمان اغلب بازتاب‌دهنده فرهنگ و تاریخ یک جامعه است.

نکاتی برای الهام: پروژه‌های برجسته طراحی فرنیچر

1. صندلی بارسلونا (Barcelona Chair):

• طراح: لودویگ میس وندروهه
• ویژگی‌ها: طراحی مینیمال و مدرن، ترکیبی از چرم و فولاد ضدزنگ.

2. صندلی تخم‌مرغی (Egg Chair):

• طراح: آرنه یاکوبسن
• ویژگی‌ها: طراحی ارگونومیک و منحنی‌های جذاب برای فضاهای لوکس.

3. میز LÖVBACKEN از IKEA:

• ویژگی‌ها: طراحی اقتصادی، زیبا و کاربردی برای خانه‌های کوچک.

4. مبلمان چوبی شوگرکان (Sugarcane Furniture):

• ویژگی‌ها: طراحی پایدار با استفاده از چوب بامبو یا نیشکر.

نقش اجتماعی طراح فرنیچر

1. ارتقای سبک زندگی: مبلمان به سبک زندگی افراد هویت می‌دهد و تعامل اجتماعی را تسهیل می‌کند.
2. حل مشکلات روزمره: طراحی مبلمان ارگونومیک می‌تواند از بروز مشکلات جسمانی جلوگیری کند.
3. بازتاب فرهنگ: طراحی مبلمان اغلب فرهنگ و هنر یک ملت را به نمایش می‌گذارد.

جمع‌بندی

طراحی فرنیچر، هنری است که به نیازها و زیبایی‌های زندگی پاسخ می‌دهد. با ترکیب تکنولوژی، خلاقیت، و دانش، طراحان این حوزه می‌توانند فضاهایی ماندگار و تأثیرگذار خلق کنند.